SMS oylamaları mantıklı kurallara bağlansın

Bu akşam yazdığım yazıyı şu cümleyle tamamlamıştım: “SMS oylamalarının nasıl bir komedi olduğunun bir örneğini bu akşam izledik. RTÜK buna bir düzen getirmelidir, ama nasıl?” (1)

“RTÜK buna bir düzen getirmelidir, ama nasıl?” sorusunun yanıtını bulmaya çalışacağım.

2 saatlik bir programda 60 bin oy kullanılmış ve bu oyların içinde 3 tane oy grubu var ki, ülkemizin zavallı hailinin bir fotoğrafı sanki. Bir kişiyi savunmak için tek telefondan 100 oy kullanılmış, diğeri içinse iki telefondan 900 ve 700 oy... Programı sunan bunu açıklamasa, kimimiz elbette tahmin edecektik ama çoğunluğun hiç haberi olmayacaktı.

Programın sonunda demişler ki, yüzde 52 ile biri haklı, yüzde 48 ile diğeri haksız. Oysa iki fanatiğin kullandığı oylar zaten yüzde 2’lik farkı oluşturmaya yetiyor.

Bir programda bir oylama yapılıyorsa ve sonucu ile bir durum saptanmaya çalışılıyorsa bunun adil ve güvenilir bir şekilde yapılması gerekiyor. Bu hiç de zor değildir. Eğer RTÜK yalnızca gerçek görevini yapsa bir günde bu işi çözer:

1. Oylama için bir numaradan yalnızca bir SMS gönderilebilir.

2. Oylama için bir numaradan gönderilen diğer SMS’ler değerlendirmeye alınmaz.

3. Oylama bittiğinde toplam ve her seçenek için gelen oy sayıları açıklanır.

4. Oylama bittiğinde fazla gönderilen oy sayıları ve hangi senek için gönderildiği de açıklanır. Bu açıklama fazla oy gönderenlerin, gönderdiklerinin bir işe yaramadığı konusunda eğitilmelerini sağlar.

5. SMS oylamalarının yönetildiği yazılımlar, anında denetimi sağlayacak şekilde hazırlanır.

6. Kurallara uymayan kanalların daha sonra SMS oylaması yapmasına izin verilemez.

Bu mantıklı kurallar konulduktan sonra ne olur?

Televizyon programların çoğu SMS oylamalar yapmaktan vazgeçer. Çünkü manipülasyon amaçlı mükerrer oylar olmayınca bu oylamalardan gelecek gelir azalır, kanal için de bir cazibesi kalmaz.

(1) Gökçek’in katıldığı Teke Tek programında SMS oylaması komedisi (18-12-2008): http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=150712

Ankara, 18 Aralık 2008