Su Ürünleri Mühendisliği ve istihdam sorunu

10 Nisan 2013 tarihinde yazmış olduğum “Gıda Mühendisliği ve İstihdam Sorunu” başlıklı makale dikkat çekmiş olacaktı ki, Su Ürünleri Fakültesi mezunu olan Aydın Mızrak isimli arkadaşımızın buna benzer bir sorunun kendi alanlarında da mevcut bulunduğunu bizzat dile getirdi. Bu binaen böyle bir makale yazma gereği duydum.

* * *

Su ürünleri mühendislerinin yetkili olduğu faaliyet alanı, denizlerde ve iç sularda yer alan bitkilerle hayvanların ve bunların yumurta, yavru ve de yetişkinlerinin üretimi, avlanması, pazarlanması, dağıtımı, ithali, ihracı, tescili ve denetimi ile ilgili konularda, deniz ve iç sulardaki üretim alanlarının belirlenmesi, üretim tesislerinin planlanması, projelendirilmesi ve yönetimi şeklindedir.

İnsan yaşamı üzerinde çok ciddi faydaları olan ve insanlara yaşam alanında çok farklı fırsatlar sunan denizlerin ve su kaynaklarının ne kadar önemli olduğu inkâr edilmeyecek bir gerçektir. Su ürünlerinin kullanım alanının gıda, kozmetik, süs eşyaları, balık yağları ve benzeri gibi geniş olması, Su Ürünleri Fakültelerinin önemini adeta gözler önüne sermektedir. Lakin Su Ürünleri Fakültelerinden mezun olan ve sayıları 15000 kişiye yaklaşan Su Ürünleri Mühendisleri ve Balıkçılık Teknolojisi Mühendisleri’nin denizlerimizde ve iç su kaynaklarımızda istihdam bazında sorunlar yaşadıkları görülmektedir.

Yaşanan bu sorunları gözler önüne seren rakamlara göz attığımızda ise karşımıza çıkacak tablo çok vahim. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nda meslek dağılımlarına göre çalışan personel sayısı; 13856 Ziraat Mühendisi, 6902 Veteriner Hekim, 1277 Gıda Mühendisi ve 802 Su Ürünleri ve Balıkçılık Teknolojisi Mühendisi şeklindedir. Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü’nde ise 30 Su Ürünleri Mühendisi, 25 Ziraat Mühendisi (Su Ürünleri Bölümü’nden), 2 Balıkçılık Teknolojisi Mühendisi olmak üzere toplamda 93 personel bulunup, bu personelin sadece 57’si Su Ürünleri branşlarından mezun olmuştur. 2012 yılı içerisinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı atamalarına göz atıldığında, ÖSYM’nin yapmış olduğu 2012/3 ve 2012/6 personel alımlarında Ziraat Mühendisi sayısının 1059, Veteriner Hekim sayısının 1649 ve Su Ürünleri Mühendisi sayısının ise sadece ve sadece 76 olduğu görülecektir.

Üç tarafı denizlerle çevrili olan ve kıyı uzunluğu 8333 km olan ülkemizde Su Ürünleri Mühendisleri ve Balıkçılık Teknolojisi Mühendisleri’nin ilgili kamu kurumlarında istihdam edilmesi durumunda ülkemiz sürdürülebilir su ürünleri konusunda daha iyi yerlere gelecektir. Aksi bir durumda, yani Su Ürünleriyle ilgili mesleki hak ve yetkilerin Su Ürünleri Mühendisleri ve Balıkçılık Teknolojisi Mühendislerine verilmemesi sonucu meydana gelecek sorunlar, bu sektörü telafisi mümkün olmayan ekolojik bunalımlarla karşı karşıya bırakacaktır. Bunun en büyük kanıtı ise, ülkemizde her yıl azalan tür çeşitliliği (geçen yıl 40.000 ton olan hamsinin bu yıl 5.000 tona düşmesi), tükenen su ürünleri stokları ve kirletilen su kaynaklarımızdır. Bu gibi sorunların ortadan kaldırılması ya da minimum düzeye indirilmesi için yapılması gereken şey, 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu’nda ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nda ve ilgili yönetmeliklerde yapılacak değişikliklerle Su Ürünleri Mühendisleri ve Balıkçılık Teknolojisi Mühendislerinin kendi alanlarında yetkili kılınmalarının sağlanmasıdır.

* * *

Sosyal medyada ve farklı şekillerde seslerini duyurmaya çalışan Su Ürünleri Mühendisleri’nin kurmuş olduğu ve de şu an itibariyle 6139 üyesi bulunan “Su Ürünleri Mühendisleri” facebook grubunu (https://www.facebook.com/groups/sumuh/) incelediğimde kapak fotoğrafında yazanlar dikkatimi çekiyor. Grubun kapak fotoğrafında yazanları aynen aktarıyorum: “Balıkçılık ve Su Ürünleri Konusu… ‘Hayvan Sağlığı Şubesi’ içerisine sıkıştırılabilecek kadar dar ve önemsiz bir konu değildir! Ayrıca, ‘Su Ürünleri Şubesi’ kurulmalıdır. Acil… 81 ilde müstakil Su Ürünleri Şubeleri kurulmalıdır. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı göreve! (Su Ürünleri Mühendisleri Grubu)”

Bizler de, bu çağrıya kayıtsız kalmayıp bu sese kulak veriyor ve ilgili birimlerden, hatta ve hatta ilgili olan herkesten bu sese kulak vermelerini temenni ediyoruz.

https://twitter.com/MURATTAS20