Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

17 Aralık '17

 
Kategori
Tarih
 

Tarihte Soyluluk Unvanları

Tarihte Soyluluk  Unvanları
 

Günümüzde ahlaksız, namussuz,  cibilliyetsiz, adi terimler karşılığı olarak soysuz kelimesi kullanılırsa da, soylu kelimesine pek rastlanmaz.  Belki bazı kişiler “Biz soylu bir aileden geliyoruz.”  derler ama bu cümleye daha çok dizilerde ve filmlerde rastlanır. Tarihe  baktığımızda ise her ülkede soylu kelimesi altında bir çok unvanlar olduğunu görürüz.

Avrupa'da Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılışından 20. yüzyılın başlarına kadar geçerli olan unvanlar, en yüksekten en alçağa doğru, aşağıdaki gibidir:

İmparator: Teoride tek olmalıdır. Pratikte ise biri doğuda (İstanbul) ve biri batıda (Roma) olmak üzere iki tane vardır. Batı imparatoru genelde seçimle göreve gelir, bu seçime katılma (seçme/seçilme) hakkına ancak krallar sahiptir.

İmparatorlara taçlarını Papa takar. Napolyon bu geleneği bozarak kendi tacını kendi takmıştır, bu olay imparatorluğun sekülerleşmesinin simgesidir.

"Principatus", "Augustus", "Sezar" olarak da anılır. Alman imparatoruna "Kayzer" denir.

Dişili: İmparatoriçe.

Kral: Bağımsız ülkenin monarkı. İmparatora sembolik bir bağla bağlıdır. İmparator seçme ve seçilme hakkına sahiptir.

Dişili: Kraliçe.

Grandük: Üçüncü dereceden soyluluk unvanıdır. Genellikle yetkileri kral veya imparatorlar tarafından artırılmış olan arşidüklerden (nadiren de düklerden) oluşur.

Dişili: Grandüşes

Arşidük: Avusturya hükümdarıdır, imparatorluğa doğrudan bağlı hükümdarların en büyüğüdür. Çoğu kraldan daha güçlüdür, ancak toprakları imparatorluk sınırları içinde kaldığından siyasi manevra alanı kısıtlıdır.

Dişili: Arşidüşes.

Dük: İmparatorluğa bağlı ülkenin hükümdarı.

Dişili: Düşes.

Prens: Kralın birtakım hukuki yetkilerinden mahrum olan hükümdar. İmparator seçiminde oy hakkı olanlara "Elektör prens" (seçici prens) denir.

Dişili: Prenses.

Marki/Margrav: Dükten daha aşağıda kalan bağımlı hükümdar. İlk markiler, Şarlman'ın sınırlara kurduğu savunma bölgelerinin komutanlarıydı.

Dişili: Markiz/Margravin.

Kont: Toprakları ülke sayılamayacak kadar küçük olan toprak sahibi.

Dişili: Kontes.

Earl: İskandinavya’da kralın yerine kimi zaman ülkeyi yöneten kabile şefi. Genellikle günümüzde İngiltere’de halen daha çok kont unvanının dengi olarak kullanılır.

Vikont: Konttan bir aşağı basamak.

Dişili: Vikontes.

Baron: Baronet ile beraber hükmetme yetkisi olan en küçük soylu.

Dişili: Barones.

Baronet: Barondan bir aşağı basamak.

Dişili: Baronetes.

Şövalye: Topraksız soylu.

Bu unvanların herhangi birine sahip olan soyluya aynı zamanda Lord da denir.

Günümüzde İngiltere’de eğer kral veya prens değilseniz ulaşabileceğiniz en yüksek ünvan dük ünvanıdır. Tarihi olarak dükler en yüksek seviyeye ulaşmış asiller,toprak sahipleri veya prenslerdir. Feodal dönemde dükler aynı zamanda ülkenin belirli bölümlerinin lordu olmuşlardır. Günümüzde dük ünvanı oldukça semboliktir ve İngiltere’de 28 düklük bulunmaktadır. Prens Charles gibi bazı asiller birden çok düklüğe sahipken bazı düklüklere herhangi biri dük olarak atanmamıştır. Eğer bir dük varisi olmadan ölürse ünvan kraliyet ailesine bir başkasına verilmek üzere döner.

Doğu Avrupa'da

Basilius: Bizans imparatoru. Bizans kodeksine göre tektir ve dünyadaki en yüksek unvandır. İstanbul'un Latinler tarafından işgalinden sonra unvan evrensel gücünü yitirmiştir.

Reks: Bizans kodeksinde kralın karşılığı.

Tekfur: Bizans'ta feodal yönetici. Tekfurların miras bırakma hakkı, Bizans tarihinde tartışmalara neden olmuştur.

Çar: Ruslarda imparatorun karşılığı. "Sezar" kelimesinden gelir. Bulgarlarda kral anlamında kullanılır.

Dişili: Çariçe.

Kulak: Rus toprak sahibi.

Voyvoda: Slav prensi. Genelde Türk egemenliği altına giren Slav hükümdarları için kullanılmıştır.

İslam coğrafyasında

Hünkar : Doğu coğrafyalarında batıya göre imparatordan daha yüce daha büyük ve daha zengin bir unvan. O yüzden Osmanlı Padişahları fermanlarda özellikle unvanlarını sayarken Hünkar unvanını kullanmıştır.

Sultan: Bağımsız ülkenin hükümdarı. Sultan unvanı erkeklerde ismin başına, kadınlarda sonuna getirilir. Bunun tek istisnası olan Cem Sultan propaganda mağdurudur.

Melik: Avrupa'daki kralın karşılığı. Sultan kadar güçlü olmamakla beraber melik de bağımsız hareket etme yetisine sahiptir.

Dişili: Melike.

Şah: İran hükümdarı.

Dişili: Şahbanu. Bu unvanı alan tek kadın son şahın karısı Farah Diba'dır.

Padişah: Avrupa'daki imparatorun Fars kültüründeki karşılığı. "Şehinşah" ile eşdeğerdir.

Emir: Hükmetme yetkisi olan soylu.

Hidiv:  Kavalalı Hanedanı'na özgü bir unvan. Mısır'daki Osmanlı yöneticileri için kullanıldı.

Beylerbeyi: Osmanlı'nın ilk zamanlarında padişahtan sonra en yetkili kişi için kullanılırdı. Beylerbeyinin hükmü altında kendine tahsis edilmiş topraklar vardı. Osmanlı padişahları, toprak sahibi beylerden çekindiği için zamanla topraksız olan vezirler, beylerbeyinin önüne geçmiştir.

Atabey: Selçuklu'da yarı bağımsız toprak sahibi.

Orta Asya'da:

Yabgu: Hun hükümdarı. Boy beyleri tarafından devrildiği zamanlar olmuştur, otoritesi soylular arasındaki uzlaşmaya bağlıydı. Bu bakımdan Avrupa'da seçimle başa geçen imparatora benzer.

Zamanla yabgu terimi daha küçük beylere verilir oldu.

Dişili: Yenge

Kağan/Hakan: Göktürklerden itibaren en büyük hükümdar için kullanıldı. Hakan "gökteki güneş gibi" tektir.

Dişili: Hatun.

Han: Orta Asya'daki en yaygın unvan. Türklerde daha aşağı olan "kral", Moğollarda "imparator" yerine kullanılır.

Şad: Türklerde prensin karşılığı. Şada tahsis edilmiş boylar vardır, yarı bağımsız hareket eder.

Tekin: Türklerde soylulara verilen unvan. Belirli dönem ve bölgelerde "Tigin" adıyla prenslere unvan olarak verildiği de olmuştur.

Hatman/Ataman: Kazak beyi.

Diğer toplumlarda

Huang-di: Çin'de imparatorun karşılığı. Çinlilere göre dünyadaki en yüksek unvandır. Tanrının oğludur. İlk Huang-di'nin bu unvanı elde etmesi için 25 kralı ezmesi gerekti.

Wang: Çin'de kralın karşılığı. Orta Asyalı göçebeler arasında wang unvanı alan tek kişi Moğol beyi Tuğrul'dur ve Wang-Han (Onghan) olarak anılır.

Tenno: Japonlarda imparatorun karşılığı. Tenno erdemlidir ve mükemmel insandır, asla hata yapmaz. II. Dünya Savaşı sonunda tenno yenilgiyi kabul etmesi, Japonlar için büyük bir şok olmuştur.

Daha önceki çağlarda "mikado" terimi kullanılırdı.

Mihrace: Hindistan'da imparatorun karşılığı.

Raca: Hindistan'da kralın karşılığı

Firavun: Eski Mısır'da hükümdarın unvanı. Eril bir kavramdır, firavun olan kadına da erkek sıfatları verilir ve sakallı tasvir edilirdi.

Peki bizim ülkemizde soylu kimse var mı?

Benim aklıma bir kişi geliyor. O kişi de zamanında eleştirdiği insanların içinde olan ve en son olarak da Ana muhalefet liderine “Sen bittin” diyen İçişleri bakanı Süleyman Soylu.

Kaynak: Wikipedia

 

 
Toplam blog
: 974
: 3444
Kayıt tarihi
: 16.01.07
 
 

2017 Basın özgürlük endeksine göre 180 ülkeden 155. sırada olan ülkemizde yemek tarifleri  ve tel..