Türkçe Öğrenelim

İŞLEVSEL PARAGRAFLARLA İLGİLİ UYGULAMA

“Kitapta doğru, güzel, iyi dediğimiz en yüksek kültür değerlerinin dildeki anlatılışları tespit edilmiştir. Bunların sözler halinde kalarak uçup gitmeleri önlenmiş, sürüp gitmeleri sağlama bağlanmıştır. Kuşaklar edindikleri bilgi ve görgüleri birbirlerine aktarırlar.’Gelenek’ dediğimiz de budur. Kültürün sürekliliğini, bir yaz boz tahtası olmamasını sağlayan gelenektir.Kitap da, kültürdeki sürekliliği, kendi görevi bakımından en sağlam biçimde gerçekleştiren aracımızdır. Kitap, insanlığın kültür belleğinin dayanağıdır. Kitap, bir yandan geçmiş kuşakların kültürdeki kazanç ve başarılarını bize güvenecek bir biçimde ulaştırması, öbür yandan da yaşayan kuşakların oluş halindeki düşünce, görüş ve duygularını yayması, dolayısıyla karşılıklı uyarmalara yol açması ile tam bir kültür değeridir.”
(Macit GÖKBERK)

1. Örnek paragrafta konuyu belirleyiniz. Konu paragrafın hangi tümcesinde yer almıştır. Bu tümceyi adlandırınız.
2. Yazarın konuyla ilgili vardığı yargı paragrafın hangi tümcesinde yer almıştır?
3.Anadüşünceyi destekleyen yardımcı düşüncelerin paragrafın hangi tümcelerinde yer aldığını, yer alan düşüncelerin neler olduğunu yazınız.
4. Paragrafı biçimsel olarak bölümleyerek adlandırınız.

“Utopia’da, ortaçağın hiçbir izi bulunmaz ve Rönesans’ın tüm özellikleri görülür. Ortaçağ Hıristiyanları, insanların doğuştan günahkâr olduklarına inanırken; Utopia’da insanların iyi olarak yaratıldıkları, doğru dürüst bir toplumsal düzende kusursuzluğa erişebilecekleri kanısı savunulur. Ortaçağ, şövalyelik ruhunu ve savaşkanlığı överken; Utopia’da her çeşit savaş, ancak kiralık askerlere yaptırılabilecek iğrenç bir uğraş olarak yerin dibine geçirilir.Ortaçağ, ruhu yüceltmek amacıyla tüm kötü isteklerin kaynağı bildiği bedeni ezmek isterken, Utopia’da bedene ve bedenin hazlarına ayrıca önem verilir.”
(Mina URGAN)

1. Paragrafın giriş tümcesinde yazar neyi ele almıştır?
2. Anadüşünceyi bir tümceyle yazınız.
3. Yardımcı düşünceleri belirleyerek yazınız.
4. Paragrafın planını çıkararak bu plan doğrultusunda “giriş, gelişme, sonuç” paragraflarından oluşan bir yazı yazınız.
5.”Ütopya” kimin yapıtıdır, bu yazarı tanıyor musunuz?
6. “Bir Dinozorun Anıları”nı okudunuz mu?

“Bilgelik, bir anlamda, bir insanın kendi düşüncesine bütün öbür düşünceleri hiçe sayarcasına önem vermesini hor gören bir tutumdur. Bilge insan, kendi düşüncesine, kendi düşüncesi olduğu için önem vermemesi, kuşkuyla bakması gereken insandır. Ne diyor Valery “ Bizim düşüncemize kendi düşüncemiz olduğu için inanmamayı öğrenmeliyiz. Tersine onu kuşkuyla karşılamamız gerekir.” Ama politikacıların tutumu bunun tam tersi değil mi? Hangi politikacı vardır ki kendi düşüncelerinin tartışma konusu yapılmasına göz yumsun? Düşüncelerinin karşısındayım, ama senin düşüncelerini savunma hakkını sonuna kadar destekleyeceğim, diyen Voltaire’in bilgelik formülüne hangi politikacı varabilmiş bugüne değin?”
( Melih Cevdet ANDAY)

1.Paragrafın, “konu,anadüşünce, yardımcı düşünceler”ini içeren tümcelerini gösteriniz. Bu ayırımı başka nasıl adlandırabiliriz?

Konu : Giriş tümcesi
Anadüşünce : Sonuç tümcesi ya da paragrafın tümünde
Yardımcı düşünceler : Paragrafın gelişme tümcelerinde

2. Yazının planını çıkarınız. Çıkardığınız plan doğrultusunda değişik görüş açısıyla konuyu işleyiniz.