Ülkemizdeki asgari ücretin düzeyi yeterlimidir? Dr.Ali Topçubaşı

Hükümetin 2013 yılı Ocak başında asgari ücrette arttıracağını açıklaması, herzamanki gibi beraberinde tartışmalara neden olmaktadır. Belirlenen asgari ücretin bugunkü kurlar ile 483 euro civarında belirlenmesi, diğer Batılı ülkelerdeki düzeylerin oldukça altında olduğu savı ortaya atılırken , Hükümet tarafıda belirlenin ülke koşullarına göre yeterli olduğu tezi işlenmektedir. Biz burada belirlenen asgari ücretin, Batılı ülkeler ile karşılaştırarak, düzeyin gerçekci olup olmadığını  okuyucunun taktirine sunalım. Ancak, karşılaştırmanın  sağlıklı olması için, ülkelerin ekonomik düzeylerini gözardı etmemiz gerektiği aşikardır. Yoksa , karşılaştırma elma ile armut için olurki, o zamanda işin içinden çıkılamaz hale geliriz.

Türkiye nin  satın alma gücüne göre fertbaşına geliri, 27 AB ortalamasnın yüzde 52 düzeyindedir. En yüksek Lüksemburg olup, 277 düzeyindedir. Yani bir lüksemburg vatandaşının satınalma gücü paritesine göre fertbaşına geliri, Türk vatandaşından yaklaşık 5.2 kat daha fazladır. Lüksemburg vatandaşının aldığı asgari ücret ise yaklaşık 1800 euro dur. Yani  satın alma gucu paritesine göre bir lüksemburg vatandaşı Türk vatandaşından yaklaşık 8.7 kat fazla asgari ücret almktadır. Bu demek oluyorki , Lüksemburg ta asgari ücret belirlenirken, bizden yüzde 67 daha yukarıda belirlenmiş oluyor. 27 ab ülkesi arasında satın alma gücüne göre fert başına  yüksek gelirli diğer ülkelerden Hollanda da gelir düzeyi, bizim yüzde 2.3 düzeyinde iken, aldıkları asgari ücret 1456 euro olup, bizim yaklaşık 3 katı düzeyinde asgari ücret aldıkları anlaşılmaktadır.   Yani  ortalama kişi başı gelir düzeyleri bizden 2.3 kat fazla olmalarına karşın, 3 kat fazla asgari ücret ile çalışmaktadırlar.  Yine,  Belçika da  satın alma gücüne göre fert başına geliri bizden 2.3 kat fazla, buna mukabil asgari ücreti de yaklaşık  3 kat daha fazla belirlenmektedir. Yani,  Hollanda da olduğu gibi, Belçika da asgari ücret ile çalışanın geliri, hayat standartlarına göre bizden yüzde 30 daha fazla almaktadır.  Ortalama gelirlerine göre aldıkları asgari ücretin fazla olduğu diğer ülkeler ise, İrlanda, Fransa, İngiltere olarak sıralayabiliriz.  
 

Ancak, Satın alma gücüne göre  fert başına geliri bizden yüzde 53 fazla olan bir çek vatandaşının, aldığı asgari ücret bizim vatandaşımızdan yüzde 36 daha düşüktür. Yani , Ülkemizde  satın alma gücü hesabına göre asgari ücret ile çalışan bir kişi, bir çek vatandaşından yaklaşık 2.5  kata yakın  fazla ücret almaktadır. Yine Macaristan ın geliri bizden yüzde 26 fazla olmasına karşın, aldıkları asgari ücret yine yüzde 34 oranında daha düşüktür. Yine bir slovak vatandaşı nın geliri yüzde 40 oranında fazla olmasına karşın,  ortalama asgari ücretleri 327 eoro olup, bizde belirlenen 483 euro nun yüzde 33 altında kalmaktadır.  Polonya ve Hırvatistan  gibi ülkelerde de fert başına gelir ile  alınan asgari ücretler arasında , bizdeki asgari ücret ile çalışanların lehine fark vardır. Komşumuz Bulgaristan  ve  onun gibi topluluğa demirperdenin yıkılması ile katılan Romanya dada satınalma gücüne göre fertbaşına gelirleri bize yakın olmasına karşın, çalışanlara verilen asgari ücret bizden yüzde 30 a yakın aşağıda belirlenmektedir.  Hatta ABD de bile asgari ücret   satınalma gücüne göre bizden daha düşük  düzeyde belirlenmektedir. Satın alma gücü paritesine göre bir ABD vatandaşı , bir Türk vatandaşından ortalama 2.8 kat geliri var iken, aldıkları asgari ücret 998 euro olup, bizden yaklaşık 2.1 kat fazla asgari ücret ile çalışmaktadır. Yani aldıkları asgari ücretin , ortalama gelirlerine göre bizden yüzde 25 daha aşağıda belirlendiği anlaşılmaktadır.

Bilindiği gibi asgari ücretin ülke standartının çok üzerinde belirlenmesi, ekonomide kaynakların yanlış dağılmasına, işverenlerin emek yerine sermaye yi kullanacağına,  işsizliğin yukarıya tırmanmasına yol açacağı ve çalışmayanlara göre gelir adaletsizliği yaratacağı  ,ülkeye yabancı sermaye çekmekte güçlük yaratacağı aşikardır.  Düşük asgari ücretinde , toplumsal huzursuzluğu artıracağı ve gelir adaletsizliği yaratacağı şüphesizdir. Bu nedenle  optimal düzeyde belirlenecek bir asgari ücretinde , yalnızca ülke nin kaynaklarını değil, rekabet halinde olduğumuz global dünya şartlarınıda göz etmemiz gerektiği  gerçeğinde olmalıdır.