Unesco Dünya Miras Listesi

Sekiz yıldan bu yana yayınlarına devam eden sosyal girişim ağı, "Doğruluk Payı" yazarlarından Settar Uğur Kurt tarafından yazılan, 17 nisan 2019 tarihli “UNESCO Miras listesinde Türkiye’den Neler Var?” başlıklı yazısını okudum. Bir yandan sevindim bir yandan üzüldüm. Sevindim çünkü geleceğe miras bırakacağımız paha biçilmez değerlerimiz kayıt altına alınıyor. Üzüldüm çünkü, bizim sahip çıkamadığımız, farkına dahi varamadığımız doğal güzelliklerimizi dünyanın öbür ucundan birileri kayda geçiriyor.

UNESCO Dünya Mirası Listesi

UNESCO; Birleşmiş Milletler Eğitim ve Kültür Örgütünün dünyaca tanınan adıdır. Unesco; insanlığa barışın, eğitim, bilgi, doğa bilinci,  sosyal, kültürel ve beşeri bilimleri inşa edebilmeyi amaçlamaktadır.   Bunu da ancak kültür birikimi ve toplumsal eğitimlerle yapabileceğine inanmaktadır. 1946 yılında UNESCO(Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü) olarak kuruldu. “Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması” sözleşmesi 1972 yılında 16 Kasım günü yapılan sözleşme uyarınca kabul edilmiştir.

Unesco dünya mirası listesinde Türkiye’den 18 eser bulunmaktadır. Bunlar geçmişten geleceğe aktarılması gereken bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilmektedir. UNESCO Dünya mirası listesine, yapılar, doğal yerler, bölgeler, öge ve kültürel etkinlikler girebilmektedir. Dünya miraslarının korunma ve tanıtım görevini de yürüten Unesco, çeşitli organizasyonlarla insanları bilinçlendirmeyi amaçlamaktadır. Üye ülkelerin de doğal ve kültürel değerlerini listeye kaydedebilmek için başvuruda bulunmaları gerekmektedir.  Başvurular Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi(ICOMOS) ve Uluslararsı Doğayı ve Doğal kaynakları Koruma birliği (IUCN) uzmanları tarafından incelenerek hak edenler listeye alınmaktadır. 2018 yılı itibariyle Unesco Dünya mirası listesinde 1.092 farklı eser bulunmaktadır. Bunlardan 845 kültür varlığı, 209 doğal varlık ve 38 hem kültürel hem doğal varlık olarak kabul edilen alanlar bulunmakta olup, 167 ülkeye yayılmış haldedir. Unesco üyeliği 1983 yılında kabul edilen  Türkiye’den 2014 yılına kadar 17 kalıcı miras değeri bulunmaktayken 2019 yılında Göbeklitepe’yi de dahil ederek 18’ e çıkarmıştır. Bu nedenle de Türkiye 2019 yılını Göbeklitepe adıyla kayıtlara geçirmiştir.

1983 yılından bu yana üyeliği bulunan ve 2014 yılı itibarıyla her sene kalıcı listeye en az bir kültürel miras kabul ettiren Türkiye, Göbeklitepe’ nin 2018 yılında kalıcı listeye alınması ile birlikte 17 olan kalıcı miras sayısını 18’e çıkarmıştır. Bu sebeple de Türkiye 2019 yılına Göbeklitepe adını vermiştir. Bu 18 farklı mirasın 16 tanesi kültürel iken diğer ikisi hem kültürel hem de doğal nitelik taşımaktadır.

Kaynak; Doğruluk Payı