- Kategori
- Hukuk
Velayet Davasında Çocuğun Yaşı
Velayet davalarında her davanın olayları ve delilleri kendine özgü olup, velayet dosyası taraf avukatları ve Mahkeme tarafından titizlikle incelenmelidir. Ebeveynler ve avukatları davayı kazanma hırslarını ve kişisel çıkarlarını bırakıp çocuğun üstün menfaatini öncelikle gözetmelidirler. Mahkeme, çocuğun üstün menfaati gözetirken tarafsız şekilde, deliller ve Yargıtayın belirlediği kriterler doğrultusunda karar vermelidir. Aksi durumda ise davaya konu olan çocuğun veya çocukların hayatları ile oynanmış olacak ve karar veren kişi, ciddi bir sorumluluk almış olacaktır.
Yargıtay, velayetin düzenlenmesinde çocuğa ilişkin, anne babasına ilişkin, genel ve pozitif hukuka ilişkin ilkeler belirlemiştir. Bunlardan çocuğun yaşı en önemli ilkelerden biridir. Velayet davasına konu çocuğun yaşı çok önemlidir. Çocuğun "anne bakım ve şefkatina muhtaç" kavramı belirlenmiş fakat bu kavram için belirlenen bir yaş yoktur. Gelişim pskolojisine göre çocuğun gelişimi 4 döneme ayrılmıştır. 0-3 yaş, 3-6 yaş, 6-13 yaş ve 13-17 yaş aralığıdır.
Davaya konu çocuğun 0-3 yaş grubunda olması durumunda çocuk, mutlak olarak anneye verilmektedir. Bu yaştaki çocuklar anneye derin duygusal bağlarla bağlıdır. Çocuğun bu yaşlarda anne ile kuracağı derin bağlar çocuğun hayatını ciddi şekilde etkileyecektir. 0-3 yaş grubu çocukların velayetinde annenin yaşantısının hiçbir önemi yoktur. Annenin bir başka erkekle olması, seks işçisi olarak çalışması, evde bir erkekle yakalanması, kuma olarak yaşaması, dini nikahla bir erkekle yaşıyor olması çocuğun velayetini anneye verilmesini engellemez. Bunun nedeni ise çocuğun, annesinin yaşantısını idrak edebilecek çağda olmamasıdır. 0-3 yaş çocuğun anneye verilmemesi için tek şart "hemen meydana gelebilecek bir tehlikenin varlığı olması" ve bu tehlikenin kanıtlandığı durumlarda mümkün olur.
Davaya konu çocuğun 3-6 yaş grubunda olması durumunda, çocuğun benliğinin geliştiği yaşlarda anne yoksunluğu derin izler yaratabileceğinden, velayetin anneye verilmesi tercih edilmektedir. Fakat Yargıtayın belirlediği diğer kriterler de göz önüne alınarak değerlendirme yapılacaktır.
Davaya konu çocuğun yaşı 6-13 yaş grubunda olması durumunda, çocuğun anneye olan gereksinimi azaldığından, anne bakım ve şefkatine muhtaçlıktan söz edilememektedir. Mahkeme, çocuğun sorumluluğunu alacak olan tarafa anneye de babaya da verilebilir. Bu yaş grubundaki çocuklarda çocuğun yaşı, anne baba modeli ve ilişkisi, genel ve pozitif hukuk ilkeleri gözönüne alınarak karar verilmektedir. İdrak çağındaki çocukların görüşü de alınmaktadır.
Davaya konu çocuğun 13-17 yaş grubunda olması durumunda, baba rolü ergenlik çağından sonra çocuğun yaşantısında model teşkil etmesi ile çocuğun otoriteye karşı mücadelesinde önemli rol oynar. Eylemli olarak baba yanında olan çocukların velayetinin babaya verilmesi daha uygun görülmektedir. Eylemli olarak anne yanında kalan çocuğun diğer ilkeler gerçekleşmesi durumunda velayeti anneye verilebilir. İdrak çağında olan çocuğun görüşü de bu karara etkili olmaktadır.