Zaman ve Fidan

Amberin Zaman, Taraf gazetesinin 5 Eylül 2014 tarihli hüshasında yayınlanan metninde, Hakan Fidan’ı irdelemiş.

Ancak, konuyu Gülen’in Şii düşmanlığına başlamış.

Bu ne zamanlama?

Homongolos olarak algılanabilirim ama Yasemin Çongar (1984-2004) hikayesinden beridir, kadın dış politika köşe yazarlarından nedense hep işkillenirim ki epey de bollar. Çünkü gelenekleri, Müşerref Hekimoğlu’ndan Aylin Kulin’e uzanan birer ‘koyunun bulunmadığı yerde keçi Abdurrahman Çelebi’ öyküsüdür.

Bu bir şerhti. Editör elemesini geçer mi bilemem.

Gelelim ana konumuza:

Global konjonktür irdelemeleri, Dünya Sistemi gibi makro ve tümdengelimsel bir biçimde bir kuramsal çerçeveye oturtulduğu için, 5-50 / 5.000 yıl gibi oransallıklar nedeniyle, mikro-tümevarımsal irdelemeler, total bilgide her zaman büyük oynamalar yaratmaz. Yani, ABD’nin 2001’den beridirki, ‘eceli gelen...’ tipi davranışı, BOP’u da açıklar, Arap Baharı’nı da, IŞİD kışını da.

Bu durumda, CİA’in ‘bizim çocuklar’ı olan MİT ekollerinin ve ekolcülerinin 5-50 yıllık sürelerde makro oynamaları da mümkün değildir ve bu Fidan için de geçerlidir, Zaman bunu bilmek zorunda, bir analist olarak yani.

Le Carre kültürümüzden biliyoruz ki devletler CİA’i veya MİT’i kullanır ama başkan / cumimam bile CİA’cilerden veya MİT’çilerden korkar, asker nasıl askeri darbe yaparsa, casuslar da sivil darbe yapabilir, Evren’in damadı gibi.

Ben şahsen Fidan’ın yüz ifadesine hayranım: Tam ‘büyük balık denizinde orta balık’ ifadesi: Fırsatçı ve koparıcı.

İşte Zaman bunları bilse ve yazsa gerekti.

O ne demiş peki?

AKP iktidarı 2012’de MOSSAD işbirlikçisi 10 İranlı’nın adını İran’a vermiş ve bu durumda Fidan İsrail düşmanı oluyormuş.

Oysa şu var:

Bir MİT / CİA ajanının ideolojik penceresi yoktur, olamaz da zaten, çünkü beyin koşullanmaları buna uygun değildir.

Bizim polis ajanları 1923’ten beridir, TKP gibi illegal oluşumları izler, tüm yayınlarını okur, bu işi yapan uzmanlar vardır, kendince onları anlar ya da anladığını sanır: Ancak bir de antropolog Levi Straus vardır ve şunu saptar: Bir antropolog bir kültüre girdiğinde, hem kendi değişir, hem de o kültürü değiştirir: Bizim ajanlar dışarıdan bu işi çevirmeye çalışır oysa.

Bir casus / ajan bir dava adamı olamaz, bir güç insanı (taoist) da olamaz, bir iktidar insanı (Konfiçyusçu) olabilir ancak.

Asıl önemlisi, bağlanmayan ve asal yalnız bir beyin de olamaz: Fidan da öyledir.

İktidar insanı, onun yerine bilgi alır bilgi satar. O nedenle infokrattır, kognikrattır; medyacılar, pskiyatristler, gelecekçiler gibi.

Kaldı ki Zaman da bir köşe yazarı olarak aynı konumdadır. O da bilgiyi şöyle ya da böyle manipüle eder.

Eh işte, böyle yazmaya, tarih bilinci, birey öz bilinci, entellektüel öz bilinci, denir.

Atay ne demiş?:

“Yazar bir resim yapar, içine kendini de yerleştirir.”

Gelecekbilimci Ülkü ne demiş?:

“Yazar aynı zamanda ve artı olarak makro tarih resmini de biyografisine resmeder.”