“Gizli şifre” değil, sadece “şifre”...

Dili özenle kullanmayanların “anlatım bozukluğu” yapma olasılıkları fazladır. Oysa eğitimden geçmiş olanların, sözcükleri seçerken özenli davranmaları, “anlatım bozukluğu”na yol açacak kullanımlardan uzak durmaları gerekir.

“Anlatım bozukluğu”na basında da sık sık rastlıyoruz.

Birçok türü vardır, “anlatım bozukluğu”nun. Bunlardan biri de, “gereksiz sözcük” kullanma diyeceğimiz türüdür. Sözgelimi aşağıdaki örneklerde “koyu” dizilmiş sözcükleri kullanmaya gerek yoktur. Çünkü bunların anlamı, önündeki sözcükte vardır:

Az önce buradan bir atlı süvari geçti.
( “süvari”, “atlı asker” demek)

Biliyorum, bizi yine beklenmedik bir sürpriz bekliyor.
( “sürpriz”, “beklenmedik” bir durum)

O da, ilk acemilik yıllarını anımsamak istemez.
(“acemilik”, “ilk”i içinde taşır)

Bunların yaşanmış deneyimlerin bize öğrettiği gerçeklerdir.
(“deneyim”, “yaşanmış”ı anlatır)

Aramız çok iyidir; gizli sırlarını bana açar.
(“sır”, zaten “gizli” olandır)

Örnekler çoğaltılabilir.

Bugün de benzer bir örnek, “gizli şifre” kullanılır oldu:

YGS’de gizli şifre iddiası!

Şifre, sözlük anlamıyla, “gizli haberleşmeye yarayan imlerin tümü” olduğuna göre, “gizli şifre”deki “gizli” sıfatına gerek yoktur.

*****

“Gizli şifre”nin “gizli”si saklısı kalmadı; ÖSYM, “şifre”yi “deşifre” etti!

Bilinçli mi?

Hayır!

Bu ülkede “akıllı insan”ların olduğunu da düşünmek gerekli. Ne ki, kimileri, kendilerini çok akıllı sandıkları için çok rahat davranırlar. Nasıl olsa, herhangi bir olumsuzlukta bir “bahane” uydurur, kendilerini kurtarırlar. Kendilerine öyle bir güvenleri vardır ki, ne söylerse söylesinler, başkalarını ikna edeceklerini düşünürler.

İkna ettikleri yok mudur?

Olmaz olur mu?

Sözgelimi, askerliğini Hatay’da yaptığı için, Suriye’nin Hatay’la sınır olduğunu söyleyen, “Hatay ülkemizin hangi bölgesinde?” sorusunu da, büyük bir güvenle, “Ege bölgesinde...” yanıtını veren insanları...

*****

ÖSYM, “şifre”yi “deşifre” etti!

Bari biz, ÖSYM’nin yaptığını anlatırken anlatım bozukluğu yapmayalım, “YGS’de şifre iddiası” diyelim.

Çünkü dili doğru kullanmak, bir yurttaşlık görevidir.

TURGUT ÇELİK/ Mersin