1 Mayıs İşçi Bayramı

Bugün 1 Mayıs işçi bayramı. Bütün işçilerin, emekçilerin bayramını kutluyorum.

1 Mayıs işçi bayramının tarihi ve kökenleri 1917 Bolşevik ihtilalinden çok öncelerine gider, biliyorum, ama 1917 de Rusya’da Bolşevikler ihtilalle iktidara gelirlerken, en önde gelen argümanları, işçi ve köylüyü korumak, işçi ve köylü haklarını korumak, işçi ve köylüyü iktidar sahibi yapmak, devletin yönetiminde söz sahibi yapmaktı. Dolayısıyla işçi bayramının, işçi haklarının, komünizm (ve sosyalizm veya solculuk) ile, Bolşevik ihtilali ile, Çin’de ki Mao ihtilali ile, Küba’da ki Castro ihtilali ile çok yakın bir ilişkisi ve örtüşmesi vardır.

Ta Karl Marx zamanında komünizmin (sosyalizmin, solculuğun) ilk çıkışından itibaren işçi sömürüsü, işçi hakları, işçi iktidarı gibi konular solcuların en önde gelen gündem maddesi ve propaganda unsuru olmuşlardır.

1917 Bolşevik ihtilalinden önce, Rusya’da çok güçlü bir aristokrat sınıfı vardı ve devleti de başta çar olmak üzere bu sınıf yönetiyordu. 1880 -1890 lardan itibaren giderek güçlenen bir işçi sınıfı, sendikalar ve sovyet idareleri oluşmaya başlamıştı. Moskova’da ve San Petersburg’da güçlü Sovyet idareleri vardı. Sovyet idareleri biraz sendika gibi, biraz belediye gibi, biraz sivil toplum kuruluşu gibi idarelerdi ama sendikalardan farkı sadece işçiler değil burjuva, sanatçılar vb de üye olabiliyordu. Zaman içinde sovyetler, belediyeler gibi bazı idari yetkiler de elde etmeye başladılar. Halkın geri kalan bölümü özellikle köylüler bir nevi köle idiler. Güçlü bir işçi sınıfı süratle oluşuyordu ve bunlar zaman zaman mitingler düzenliyor ve 1905 deki büyük kalkışma sonucu elde ettikleri gibi çardan bazı yetkileri koparmayı da başarıyorlardı. Tabii çardan en büyük yetki koparma 1917 Şubat ayındaki kalkışma sonucu olmuş, ve 1917 Ekim ayında da büyük ihtilalle çar tamamen saf dışı bırakılmıştı.

Solcular veya sosyalistler veya komünistler veya Bolşevikler 1917 de iktidara gelirken işçileri ve köylüleri koruyacağız diye geldiler. Peki öyle mi oldu?

Lenin de, Troçki de, ihtilalin diğer önde gelenleri de kısa zamanda tasfiye edildiler ve Stalin tek güç sahibi, tek adam (hadi diktatör demiyelim, aslında bal gibi diktatördü) olarak başladı işçileri ve köylüleri koruma işlerine. Nasıl mı korudu, kolladı, işçileri köylüleri? Yüzlercesini, binlercesini, onbinlercesini, yüzbinlercesini, milyonlarcasını sürgüne göndererek, ölümcül şartlarda çalıştırarak, işkenceye tabi tutarak, susturarak, ve öldürterek, tabir caizse analarını ağlatarak. Mao da Çin’de benzerini yaptı.

Efendim, Stalin veya Mao hiç mi iyi iş yapmadı. Mao’yu incelemedim ama Stalin’i epeyce inceledim. Tabii ki iyi şeyler de yaptı. Örneğin yaptığı en büyük şey Sovyetler Birliğini dünyanın en büyük ve güçlü ikinci devleti haline getirmek oldu. Bir ikincisi, Sovyetler Birliğini 2. Dünya Savaşı’nın galipleri arasına sokmak, bana göre önde gelen galibi olarak çıkarmak oldu. Bana göre yapmadığı tek bir şey vardı, o da işçi ve köylü haklarını korumak, onları iktidar sahibi yapmak.

Pekiyi, Stalin (ve Mao veya diğer diktatörler) bütün bu iyi şeyleri ne için, kimin için yaptı? Tabii ki devleti ve milleti için yaptı. Başka, başka? Canım tabii ki biraz da kendisi için yaptı. Bütün diktatörler yaptıkları bütün şeyleri halkları, devletleri, milletleri için yaparlar, ama biraz da kendileri için, kendi egolarını tatmin için yaparlar, hani şu Maslow’un ihtiyaçlar listesindeki en son ihtiyaç olan “self accomplishment” yani “öz başarım” ihtiyaçlarını gidermek için yaparlar. Az bir şey midir yani, ülkenin pratikteki tek hakimi olmak, istediği her kuralı, emri, değişikliği kitabına uydurarak kolayca yapabilmek, saraylarda oturmak, istediğini istediği makama getirebilmek, törenler, sofralar, arabalar, korumalar, şan, şöhret, itibar, para, imkan ve saire. Bir fani için az şey midir bütün bunlar.

İşçi ve köylüler eğer bu dünyada hak sahibi, söz sahibi olmuşlarsa, bu, kanaatimce komünist dünyada değil, kapitalist, batı dünyasında olmuştur. Daha fazla uzatmayım. İşçi bayramı hepimize kutlu olsun. Sürç-ü lisan ettiysem af ola.