1 Mayıs

Uluslar arası Sendikalar Konfederasyonu ( ITUC ) Genel Sekreteri Guy Ryder, Başbakan Tayyip Erdoğan’a, 1 Mayıs kutlamaları için Taksim Meydanı yasağının kaldırılması ve emekçilere şiddet uygulanmaması çağrısı yaptı. Ryder yazdığı mektupta “1 Mayıs’ın resmi tatil ilân edilmesini memnuniyetle karşıladıklarını” bildirdi.

Ryder’in Başbakan Erdoğan’a 1 Mayıs ile ilgili bir mektup yazmasının altında yatan nedir? Ryder neden Erdoğan’a mektup yazma gereğini hissetmiştir?

Bu soruların cevabı yine Ryder’in mektubunun içeriğinde açıklığa kavuşmaktadır. Ryder konu ile ilgili yazdığı mektupta “geçmiş yıllarda 1 Mayıs kutlamalarının Türkiye’de, özellikle de İstanbul’da şiddet eylemlerine sahne olduğunu, Geçen yıl polisin cop, biber gazı, göz yaşartıcı gaz ve kırmızı boyalı tazyikli su kullanarak işçiler ve öğrencilerden oluşan kalabalığı dağıtıp Taksim’e ulaşmalarını engellemeye çalıştığını ve orantısız güç kullanıldığını” dile getirmiştir.

1 Mayıs diyince Türkiye’de ilk akla gelen 1977’de kimliği belirlenemeyen kişilerin göstericilerin üzerine açtığı ateş sonucu 37 vatandaşın hayatını kaybetmesidir. O günden bu yana failleri bir türlü belirlenemeyen bu olay 1 Mayıs tarihinde kara bir leke olarak durmakta ve olaya sebebiyet verenlerin bulunması ve olayın aydınlatılması kamuoyunca beklenmektedir.

Günümüz kapitalizminin acımasızlığı eşliğinde dünyaya genişleyerek yayılan ekonomik krizin omuzlarına bindiği milyonlarca işçi; Afrika’dan Asya’ya, Amerika’dan Avrupa’ya geniş bir coğrafyada sömürüsüz, baskısız ve savaşsız bir dünya istek ve özlemini haykırıyor.

Ülkemizde 1 Mayıs Osmanlı döneminde ilk kez 1905 yılında İzmir’de, 1909’da Üsküp’te, 1910 yılında İstanbul’da kutlandı. 1924 yılında “İşçi Bayramı” olarak kutlanan 1 Mayıs, 1925 yılında çıkarılan “Takrir-i Sükûn Kanunu”yla yasaklandı. 1935’te ise “Bahar ve Çiçek Bayramı” adıyla tatil edilen 1 Mayıs, kitlesel olarak ancak 1976 yılında DİSK’in öncülüğünde Taksim’de kutlandı. Ve bir yıl sonra 1977’de kanlı 1 Mayıs’ı yaşadık. 12 Eylül cuntacıları ise 1 Mayısın tatil olmasını da, kutlanmasını da yasakladı.

Bütün dünyada uluslar arası planda 1886 yılından bu yana kutlanan 1 Mayıs ülkemizde emekçiler için yasaklamalar ve baskılarla korku ve gerilim durumuna sokuldu. Oysaki demokrasinin gereği Temel hak ve özgürlükleri, yaşama özgürlüğünü, örgütlenme ve düşünce özgürlüğünü yaşama geçirmektir. Ayrıca işçilerin sendikalaşma ve sendikal faaliyetlerde bulunma haklarını da unutmamak gerek.

Dünden bu güne ülkemizde kutlanmakta olan 1 Mayıslar da istenmeyen olaylar yaşanmış, yasaklamalar olmuştur. Tüm dünyada serbestçe kutlanan 1 Mayısın ülkemizde kısıtlanması zaten olası değildir. Yasaklamalar kutlamaları engelleyememiştir. 1 Mayıs’ın serbest ve rahat bir ortamda kutlanması doğru olandır.

Yıllarca işçi sınıfının ağır bedeller ödeyerek ettikleri mücadele sonucunda bu yıl hükümet meclisten çıkardığı bir kanunla 1 Mayıs tarihini “Emek ve Dayanışma Günü” adıyla resmi tatil ilân etti.

1886 yılında Amerika’da işçilerin hak talepleri ile gündeme gelen ve o yıl meydana gelen olaylar sonucunda dört işçinin asılmasına neden olan 1 Mayıs kutlamaları kesintisiz olarak tüm dünyada 1890 yılından bu yana kutlanmaktadır.

Ülkemizde de bundan böyle 1 Mayıs’ların hak, hukuk, özgürlük çerçevesinde kısıtlamasız olarak emekçiler tarafından kutlanması demokrasinin de önemli bir kazanımı olacaktır.