3 Aralık Dünya Engelliler Günü

3 ARALIK DÜNYA ENGELLİLER GÜNÜMUSTAFAKEMALPAŞA’DA ENGELLİLER – HİZMETLERMustafakemalpaşa’da engellilere yönelik en bilinen kurum İbn-i Sina İşitme Engelliler İlköğretim Okuludur. Eğitim çağında olup yaşıtlarından geri durumda bulunan çocukların eğitimi için Merkez İlköğretim Okulu’nda ve Yalıntaş İlköğretim Okulunda Özel Alt Sınıf bulunuyor. 2007 Nisanında hizmete açılan Özel İrem Akar Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezinde 100 civarında engelli çocuk ve gence bireysel ve grup destek eğitimi veriliyor. Birleşmiş Milletler verilerine göre dünyada ortalama % 10 engelli (özürlü, sakat) insan yaşıyor. Bu oran gelişmiş ülkelerde biraz daha düşük, gelişmekte olan ülkelerde biraz daha yüksektir. Türkiye de % 12.5 civarında engelli olduğu Türkiye İstatistik Kurumunca bildiriliyor. Engelli tanımına, sürekli hastalığı bulunanlarla, bakıma muhtaç kişi ve yaşlılar da dahil edilmektedir. Mustafakemalpaşa nüfusu köyleriyle birlikte 100 binin üzerindedir. Kabaca 12 bin engellinin yaşadığı düşünülebilir. Engellilik tanımı çok genel bir değerlendirme olduğundan bu sayı abartılı gelebilir, ancak bir parmağını iş kazasında kaybeden de, örneğin şeker hastası da bu tanımın kapsamı içindedir. Genel olarak nüfusun binde 5 inin zihinsel engelli olduğu bildiriliyor. Sadece buradan yola çıkıldığında Mustafakemalpaşa’da 500 civarında zihinsel kapasitesi normalden geri insan yaşamaktadır. Bunların bir kısmının, iyimser bir tahminle üçte birinin, eğitim çağı dışında (bebek ya da yaşlı) olduğunu söyleyebiliriz. Bu durumda özel eğitime ihtiyaç duyan, bir bölümü köylerde yaşayan 350 ye yakın zihinsel engellinin Mustafakemalpaşa da yaşadığı söylenebilir. Halen 140 -150 çocuk gerek Özel Alt Sınıflarda gerekse Özel İrem Akar Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezinde özel eğitim görüyor. 20 kadar çocuk ve genç Bursa’daki İş Okulu ile Uygulama Okullarına devam etmektedir. Hala özel eğitim imkanından yoksun çok sayıda çocuğun olduğu anlaşılıyor (ki bunların bir kısmının çingene olduğunu söylemek mümkündür). Özel eğitimden yararlanamayan çocukların bir kısmı çok ağır derecede zihinsel engelli olduğundan, bir kısmı henüz bu hizmetten haberdar olmadığından bir kısmı da ilgilenen, sahiplenen kimseleri olmadığından evleri dışına çıkamayan çocuklardır. Bursa'daki iş ve uygulama okullarına kayıt olan çocuklar arasında zamanla devamsızlık yaparak eğitimi bırakanlar olduğu biliniyor.Kentimizdeki durum özetle böyle. Engellilerle ilgili en güncel gelişme Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına Dair Sözleşmedir. Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına Dair Sözleşme imzaya açıldığı günlerde (30 Mart 2007) Türkiye tarafından da imzalandı. Ancak henüz TBMM onayına sunulmadı.Bu sözleşme ile İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin yayınlanmasından 60 yıl sonra, engellilerin haklarının bir sözleşme ile güvence altına alınarak düzenlenmesi söz konusu. Sözleşme, engelli hakları alanında uzun yıllar tartışılarak elde edilen kazanımların, uluslar arası düzeyde yaygınlaştırılması ve yasalarla güvence altına alınmasını amaçlıyor. İlk bakışta, ülkemizin engellilik alanında son yıllarda önemli gelişmeler gösterdiği ve sözleşmenin birçok maddesinin hayata geçirildiği söylenebilir, ancak dikkatle incelendiğinde hala kat edilecek çok mesafe olduğu görülüyor. Örneğin siyasal yaşama katılım konusunda oy kullanmanın önünde bir engel olmadığı, kolaylaştırıldığı söylenebilir, (görme engellilerin bir refakatçi yardımıyla oy kullanması) ancak diğer yandan oy kullanılacak binaya, bölmeye, oy sandığına (binaya girişte en kolay ulaşılabilecek sandık gibi) kolay ulaşım için bir düzenleme henüz yoktur. Engellilerin engelli örgütleri kurmaları, bunlarda yer almaları mümkündür. Ancak engellilerin çok önemli bir bölümü henüz eğitim imkanından yoksun olduğu gibi bir derneğe üye bile değildir. Burada bir tespit yapmak mümkün; Mustafakemalpaşa’da istatistiksel verilerden yola çıkarak sadece merkezde 6 bin engellinin yaşadığını düşünün, oysa engelliler için çalışan tek dernekte üye sayısı 100 bile değil. Çalışma ve istihdam alanında, her ne kadar yasalarımızda kolaylaştırıcı, güvence altına alıcı önlemler varsa da, ülkemizde engellilerin önündeki en önemli sorun olarak işsizlik, dağ gibi duruyor.Aile ve toplumun her kesiminde engelliliğe ve engellilere yönelik bilinci artırmak, engelliliğin önlenmesi ve korunma tedbirleriyle ilgili her türlü eğitimi yaygınlaştırmak gerekiyor. Bir bebek dünyaya getirmeye karar verme aşamasından başlayarak her aşamada gebeliğin takibi, anne adayının eğitimi, bakımı, beslenmesi ve sağlıklı doğum süreçleri hassasiyetle izlenmelidir. Yine trafik kazaları, ev kazaları, iş kazaları ve doğal afetlerden en az zararla kurtulmaya yönelik koruyucu - önleyici tedbirler etkin şekilde yaygınlaştırılmalı, bunlara ilişkin eğitimler sürekli bir şekilde topluma sunulmalıdır. Kitle iletişim araçlarının bu amaçla yapacağı programlar teşvik edilmeli, desteklenmelidir.Geliri az ya da hiç kazancı olmayan engelliler için Sosyal Hizmetler Ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından yapılan yardımlar yaygınlaştırılmalıdır. Özellikle engelli yaşlı, kadın ve kızların sürekli bakım gerektirdiği hallerde, kamu ya da özel sektör kuruluşlarınca verilecek bakım hizmetlerine ilişkin masraflar Devletçe karşılanmalı veya desteklenmelidir.Yine bu hizmetlerin verilmesi esnasında engellinin sömürüye uğramasının, şiddete ve istismara maruz kalmasının önlenmesi de çok önemlidir. Hizmeti sunan kuruluşların etkin bir şekilde denetlenmesi için düzenlemeler yapılmalıdır.Engellilerin toplum içinde yaşamalarını kolaylaştırmak için gereken sosyal destek sistemlerine erişimleri kolaylaştırılmalıdır. Yine her zaman söylediğimiz gibi gerek konut içersinde gerekse konut dışında, iş, okul, hastane, eğlence ortamlarında fiziki – mimari düzenlemeler engellinin kolayca hareket edebileceği gibi düşünülmeli ve uygulanmalıdır.