Akıl & Sevgi

Akıl, menşei kalb-ruhta ve şuurda bulunan manevi bir nurdur ki insan onunla hissedip, bilinmeyenleri kavrar. Bir hadiste; Allah, aklı yarattığında ona "Bu tarafa gel" der, akıl gelir. "Dön" der, akıl döner. 

Allah der ki "İzzetim ve celâlime yemin ederim ki senden daha şerefli bir mahluk yaratmadım. Seninle alır, seninle veririm." Bu yüzdendir ki  akıldan fazla nasip alanlar, büyük bir nimete erişir.

Ebu Cuhayfe bir gün, Hz. Ali (ra)'ye "Yanınızda, Rasulullah'ın size has kıldığı bir kitap var mı?" diye sorar. Hz. Ali ise şu manidar cevabı verir: "Hayır, ancak Allah'ın Kitabı ve bir de  Muhammedî bir birime verilen fehim (anlama) vardır." Hz. Ali kanımca burada ferdiyet sahiplerinden, Muhammedîlerden bahsediyor. Göz ile seyreden insan, beyin ile de gerçekleri müşahede eder. Dil nasıl tatma organıysa, beyin de o kadar düşünce-tefekkür organıdır. Aklın vazifesiyse hakikati kavramaktır. 'Ya Ali sen Allah’a aklın ile yaklaş’ hadisi bu noktayı vurgular.

Dolayısıyla bir konu veya sorun insan beyninde iyiden iyiye oturmadıkça yorumda bulunmamak, hiç cevap vermemek daha makul olacaktır. Eğer sadece cevabın doğruluğuna kapılıp, diğer ihtimalleri de dikkate almıyorsak büsbütün özümüzden perdelenir, bir anda adeta duvara toslarız.

Şayet bir bilen varsa onu dinlemek ve dediklerini kabul etmek yerinde bir davranış olacaktır. Fakat onu dinlerken beşeri algılardan uzak, sıfır noktasından bir bakış açısıyla değerlendirmek, somut ve doğru bir adım oluşturacaktır. Bunları yaparken, kimlik ve etiketlerin de çok ötesine geçebilmeliyiz. Hakikat için bunlar çok önemli hususlardır. Hayatımızda mümkün olduğunca önyargısız şekilde davranıp olayları değerlendirmemiz, aklımız için çok daha yararlı bir davranış olacaktır.

İnsan hiçbir zaman gereksiz konuşmalar yapmamalıdır. Nitekim Resulullah bu konuda şöyle diyor: “Ya öğreten ol, ya öğrenen ol, ya dinleyen ol, ya da ilmi seven ol. Sakın beşincisi olma (bunların dışında kalma) helak olursun. Zümer Sûresi 9. ayette bu konuda; "Hiç bilenler ile bilmeyenler eşit olur mu? Sadece derin düşünebilen akıl sahipleri bunu anlayabilir.” der. Ne var ki pozitif davranışlar yanında biz bir sürü hatalar da yaparız, bunlar da kabul edilebilir şeyler ancak bu hatalarımıza ciddiyetle yaklaşmalı ve düzeltmek için aksiyon almalıyız. Eğer 'Allah var onunla beraber başka hiçbir şey yoktur' şeklindeki hadis yaşantımızın büyük bir bölümünü oluşturmuşsa; o zaman sözlerimiz ve davranışlarımız buna göre şekillenmelidir. Aksi taktirde kendimizi ilme kapatırız.

Unutmayın, yaşamımız düşüncelerimize göre şekil alıyor. Bizler toplum olarak kolektif bir düşünce yaratınca, bazı şeylerin ister istemez yaşam boyutunu da zahire çıkarırız. Bu fiil, tetikleme sistemiyle her alanı etkiler. O nedenle bu çıktılar sebebiyle, ne yaşta olursak olalım olayları akıl-şuur yönlü ve ciddiyet ile ele almalıyız. Çünkü akıl yaşta değil, şuurdadır. Mevlana'nın dediği gibi "insan aklıyla pir olur, saç-sakalı ağarmakla değil." Başka bir deyişle, aklı asla bedenle ve zamanla ölçemeyiz. Aklı, ancak ve ancak şuur ölçer ve yerli yerince değerlendirir.

Aslında sevgi de aynı akıl gibi bir hissediştir. Sevgi, dedikoduyu, çekememezliği, haseti, hırsı en önemlisi olumsuz enerjiyi önler. Ve nasıl ki akıllı biri gaflet ehli olarak davranışlarda bulunmuyor ise seven de eş zamanlı olarak davranır. Sevgi, aklın daha farklı bir versiyonudur. Fakat sevginin tam aksine akıl, bazı durum ve şartlarda yetersiz kalabilir ancak sevgi teslimiyet ile yaşamına devam eder. Çünkü sevginin vardığı yer iman boyutudur. İman yoksa cennet yaşamını hayal bile edemezsiniz. Bu önerileri geliştirirken, özetle bahsettiğim bu hususu dikkate almanızı tavsiye ederim.

Değerli okurlarım!

Pandoranın kutusu bir kez açıldı, yaşam dolu günler zeka ile olmuyor. Yerini akıl ve sevgi ile dolduruyor.

Ahmed F. Yüksel

Bodrum-Milas  19.08.2019

facebook.com/ahmedfevzi.yuksel
instagram.com/sufafy
twitter.com/sufafy