Umman Nenenin Mektuplarının Yazarı Mehmet Yılmaz Öğretmen…

“Özay Gönlüm” ün Sesiyle Meşhur Ettiği “Umman Nenenin Mektupları” nın Yazarı: Kırca’lı Öğretmen Mehmet Yılmaz’a vefa.

Öncelikle, Kırca’lı öğretmen yazar “Mehmet Yılmaz” ın eseri “Umman Nenin Mektupları” nın orijinalini elinde bulunduran TRT Ankara radyosu Türk halk müziği sanatçısı Alaaddin’li “Mansur Kaymak” a teşekkür ederim.

“Özay Gönlüm” ün Sesiyle Meşhur Ettiği “Umman Nenenin Mektupları” nın Yazarı: Kırca’lı Öğretmen Mehmet Yılmaz’ı 28 Şubat 1999 yılında 71 yaşında kaybettik. Mehmet YILMAZ’ı bilen bizler asla ve asla Mehmet YILMAZ’ ı unutmadık, unutmayacağız…. Şeklinde bu yazımı başlamak isterdim.  Ama ne yazık ki ya ben cahilim ya da âlem sağır.

“Umman Ninenin Mektupları” deyince hemen aklımıza bir başka hemşerimiz akla gelir. Bu kişi de “Özay GÖNLÜM”. Üçlü yaren sazıyla hoş ve tatlı yöre ağzıyla okuduğu mektuplar ve türkülerle tanıdığımız Özay GÖNLÜM. Bir yıl arayla 02 Mart 2000 yılında O’nu da kaybettik. Her ikisinden geriye Mehmet YILMAZ öğretmenimizin kitabı, Özay GÖNLÜM’ ün ise sesi ve sazı kaldı.

Yine diyorum kim tanıyor bilir Mehmet YILMAZ hocayı soruyorum sizi? Haksızlık etmeyeyim elbette, Acıpayam ve çevresinde onu müstahak şekilde bilenlerimiz var. Ancak, Kırca köyü doğumlu Mehmet YILMAZ’ı şimdi ki gençlerimiz bilmem ne kadar tanırlar bu değerli öğretmenimizi?

1928 tarihinde Kırca köyü doğumlu Mehmet YILMAZ Hocamız unutulacak bir değer değil biliyorsunuz. Onlar yaşayan tarih bizlerle beraber, tıpkı köyümüzden Ali Vehbi Hoca gibi. Fırsat buldukça onların bizlere sunduğu eserleri sıkılmadan okuyor, eskilere doğru yolculuğa çıkıyorum. Bazen de; keşke bende o zamanlarda yaşasaydım diyorum. Kırca köyünün adı, Denizli’nin Saraylar mahallesindeki Mevlevi hanede methum bulunan (Kırca Ali baba) nın lakabına izafetle verilmiştir.

2005 yılında Şoray Uzun, Tavas Kızılcabölük beldesinde “çözde al Mustafa ali” türküsünün film yapımı için geldiğinde o zamanki görevim gereği çekimleri bende gittim. Şuray Uzun, biliyorsunuz sunucu, senarist, yönetmen ve oyuncu. Dönemin Kızılcabolük Belediye Başkanı, her türlü yardım ve bilgilendirmede fevkalade yardımcı oldu.

Kızılcabölük beldeye Başkanına umman ninenin mektupları eserlerine de canlandırsanız dedim. Başkan “yok öyle şey, Umman nene sizin yörenizin karakterlik insanı onu siz yapın” dedi. İlgisizliğimizin ve araştırma eksikliğimizin neticesinde bir pot kırarak bir gerçeği o onda öğrenmiş oldum tabi hayıflanarak.

Acıpayam “Kırca Köyü” doğumlu “Mehmet YILMAZ”. Umman Ninenin yazarı, değerli öğretmenimiz, ender yetişen büyüklerimizden biridir. Acıpayam ilçesinde ve çevresinde yıllarca öğretmenlik ve Acıpayam Halk Eğitimi Müdürü olarak da görev yapmıştır. Doğduğumuz toprakları ve yaşadığımız kültürü, ülke genelinde duyuran o yazdığı küçük fakat etkisi büyük “Umman Ninenin Mektupları” kitabı, nesilden nesile dolaşan, bir kültür hizmeti olarak kalacak.

Köyümüzün değerli büyüğü, Ali Vehbi Aykota öğretmen Mehmet Yılmaz’ı çok güzel tembihler yapmış zamanında. “Doğduğun toprakları sakın ha unutma evladım. Birçokları gibi sende unutulur gidersin sonra.  Ve ben unutmadım ne doğduğum toprakları nede bu eşsiz değerli” demiş

Mehmet Yılmaz’ın yıllar önce yazmış olduğu eseri “UMMAN NİNENİN MEKTUPLARI” nı mümkün olduğu kadar okumayı çalışın, bizden sonrakilere aktarmak için alın okuyun. Hatta ben diyorum ki keşke onu daha çok yakından tanıma fırsatım olsaydı. Ama maalesef o şansım da kalmadı şimdi.

Bu yazı Kırca köyümden yetişen ve doğduğu toprakların kültürünü “Umman Ninenin Mektupları” ile kitap olarak ortaya koyan değerli büyüğümüz öğretmen yazar “Mehmet Yılmaz” a bir vefa borcudur.

“Umman Ninenin Mektupları” yine değerli büyüğümüz “Özay Gönlüm” ün meşhur sesiyle tüm Türkiye’ye tanıtılmıştır. Türkiye “Özay Gönlüm” ün sesinden “Umman Nineyi” ve “mektuplarını” çok sevdi. “Umman Ninenin Mektupları” nın tüm Türkiye tarafından bilinmesi ve sevilmesinde “Özay Gönlüm” ün seslendirmesinin çok büyük rolü vardır. Eğer “Umman Ninenin Mektupları” başarıyla “Özay Gönlüm” tarafından seslendirilmeseydi belki de tüm Türkiye tarafından bilinmeyecek, dolayısıyla sevilmeyecek ve kitap sayfaları arasında kalacaktı. Bana göre Kırca’lı öğretmen yazar “Mehmet Yılmaz” ve “Özay Gönlüm” bir “ekip çalışması” yapmışlardır.

Kırca’lı öğretmen yazar “Mehmet Yılmaz” kalemiyle “Umman Ninenin Mektupları” nı ortaya koymuş, “Özay Gönlüm” ise o meşhur sesiyle “Umman Nine” yi hem kitap sayfalarından alıp etten kemikten yaşayan bir kimliğe büründürmüş hem de tüm Türkiye’ ye sevdirmiş, gönüllerde akıllarda kalıcı olarak yer ettirmiştir.  Fakat ne acıdır ki “Umman Ninenin Mektupları” deyince insanların aklına büyük oranda “Özay Gönlüm” gelmektedir. Bu aslında çok güzel fakat bana göre eksik ve “Umman Ninenin Mektupları” nın yazarının Kırca’lı öğretmen yazar “Mehmet Yılmaz” olduğunun bilinmesi hatırlanması, hatırlatılması gereken bir borçtur diyorum…

Burada şahsen başarılı sesiyle “Umman Ninenin Mektupları” nı tüm Türkiye’ye tanıtan ve sevdiren “Özay Gönlüm” e saygı ve şükranlarımı her zaman belirtmek isterim. “Özay Gönlüm” olmasaydı “Umman Ninenin Mektupları” asla bu kadar tüm Türkiye’ye mal olmazdı. Bu Türk kültürü, folkloru açısından önemli bir kazanımdır. Ama “Umman Ninenin Mektupları” deyince en az “Umman Ninenin Mektupları” nı başarıyla seslendiren ve tüm Türkiye’ye tanıtan, sevdiren “Özay Gönlüm” kadar “Umman Ninenin Mektupları” nı yazan, ortaya koyan Kırca’lı öğretmen yazar “Mehmet Yılmaz” da akla gelmelidir diye düşünüyorum.

Kırca’lı öğretmen yazar “Mehmet Yılmaz” Acıpayam’ın köylerinde öğretmen olarak görev yaparken dikkatli bir gözlemci, incelemeci olarak gözlemlerini incelemelerini kaleme almış ve daha sonra bunu “Umman Ninenin Mektupları” olarak 1964 yılında yayınlamıştır. Kırca’lı öğretmen yazar “Mehmet Yılmaz” 1964 yılında yayınladığı “Umman Ninenin Mektupları” adlı eserinin önsözünde şunları söylemektedir:

“Sayın okurlarım Uzun süren meslek hayatımda muhitimizin birçok tipik, sosyal hayatı incelemeye değer, köylerinde çalıştım. Dillerini (ağız ve şivelerini), sosyal hayatını, gelenek, görenek, örf ve adetlerini ilgi duyarak inceledim. İlgi duyduğum taraflarını kaleme aldım. Bilhassa “Ummuhan Ninenin” dostluğunu kazanarak, askerde olan torunu Kara Ahmet’e mektuplar yazıverdim. İmla ve telaffuz kaideleri nazara itibara alınmayarak çevrenin hususiyeti olan şive ve ağızla yazılmıştır. Bu mektuplar hayal mahsulü olmayıp hepsi köy gerçeklerinin ta kendisidir. Bu kitapçığımla sizlere çevremin sosyal hayat ve geleneklerini bir nebzecik olsun tanıtarak faydalı olabilirsem kendimi bahtiyar sayacağım”. Demektedir.

Sözlerimi Cengiz SARICA kardeşimizin Hörü Nine kokulu kalemi ile sonlamak istiyorum. "Haden gâri galın sâlıcaklâ...Hepinize üreğimin en goygun yerinden  selamlâ ede, gocuman Irabbımdan sulh içinde yaşamanızı, kötülüklen öte öte gitmesini, mutluluklan üstümüze üstümüze gelmesini dilerim".