Trump, enkazı onarabilecek mi?

Barack Obama Trump a yalnızca siyasal ve askeri sorunların ağır olduğu bir dünya  değil, kendi içinde ekonomik sorunların da fazla olduğu bir ülke teslim ediyor. Askeri sorunlarının başında 2011 yılında Libya liderinin devrilerek ülkenin tarumar edilmesinde ön ayak olmasının yanı sıra, yine aynı tarihte Suriye de Esad'ı devirme planı, dünya da kaosunun temellerinin atılmasına neden olmuştur. Bu ülkelerden başlayan terör ihracı, ABD dahil tüm dünyanın önümüzdeki dönemde temel sorunu olacağını göstermektedir.   

 

Obama'nın en başarılı alanı kabul edilebilecek ekonomi dede sorunların karmaşıklığı devam ediyor. Ortaya saçılan trilyon dolarlar ve faiz oranlarının sıfıra yakın düzeyi, ekonomik aktiviteyi arttırmasına karşın, diğer sorunların üstüne şal örtmesini sağlamıştır. Amerika Merkez Bankası(FED), 2017 yılında en az 3 kere faiz arttırımına gideceği ile ilgili niyet beyanı ve yüzde 3' e kadar yükselteceğini açıklaması, hem ABD de hemde dünya da ekonomik aktiviteye olumsuz katkıda bulunacağı açıktır. 

 

2016 yılında işsizliği yüzde 4,7 oranına düşürmesine, milli geliri yüzde 2,6 artırma başarına rağmen, aynı başarıyı bütçe açığı ve cari açık sorununda elde edemedi. ABD 2016 yılında yüzde 3,2 bütçe açığı, yüzde 2,6 da cari açık verirken, Çin ; geçen yıl yüzde 2,3 cari fazla vererek, ABD'nin açığının olmasında belirleyici katkıda bulunduğu anlaşılmaktadır.  

 

Trump'ın haklı olarak Çin ile yaşanan ekonomik dengesizliklerini belirtmesinde, bu ülkeden yapılan dış ticaretin büyük açık vermesinin etkisi büyük olduğu anlaşılmaktadır. Çin'in daha çok ABD'ye yaptığı ihracat neticesinde  dış ticaret hacmi olarak dünya liderliğini yakalamıştır. Bunda da ABD'li iş adamının  bu ülkeye yaptığı yatırımın büyük etkisi vardır. Ayrıca,  Çin'e yatırım yapan ABD'li yatırımcının ürettiği ürünleri,  Amerikan  toplumun tekrar kendinin satın alması neticesinde, hem ülkesinde işsizliği arttırdığı, hemde döviz kaybettirdiği  uzun yıllardır bilinen bir gerçekdir. Trump; yalnızca Meksika'ya yapılan yatırımları değil, ondan daha fazla olumsuz etkide bulunduğu bilinen Çin'e karşı bir takım tedbirler alacağı anlaşılmaktadır. 

 

Trump ile birlikte hem ABD'nin hem de dünya'nın farklı bir yörüngeye gireceğinin ip uçları da gelmeye başlamıştır. Putin gibi demokratik değerlere önem vermeyen bir başkanın bile kendisi için fark etmediğini açıklaması, dünya da insan hakları ve temel haklar konusunda hassas olmayacağını gösterirken, islam karşıtı söylemler ile medeniyetler çatışmasından çekinmeyeceğini ve üzerine gideceği anlaşılmaktadır.

 

Dr. Ali Topçubaşı