Adli psikoloji

 Sevgili Suna Kızımız diyor ki;
"Hocam, yüz verdikçe astar istemiş gibi oluyorum ama bu ödev çok önemli. Herkesten yorum istiyorum. İngilizce sosyoloji ödevi: Bir toplumsal sorun bulunacak ve bu sorunun neden oluştuğu “gibi şeylere” yanıt bulunup olayın arkasına bakıp, değerlendirmesi yapılacak. Olaya farklı yorumlar getirilecek, hani sadece gazetede yazandan başka ne sebepler olabilir gibisinden... Değerlendirme en az 250 kelime olacak ve İngilizce olacak. Tabii benim sizden istediğim; sizin bu haberle ilgili yorumunuz. Umarım yazımı erken okursunuz, haftaya son ve bu ödev dönem notumu yüzde yirmi etkileyecek. Lütfen Hocam, yardımcı olabilir misiniz?"

Haber şu:
Ankara'da dehşet!
Ankara'nın Kazan ilçesinde 15 yıllık evli, biri 10 aylık çocuk annesi, 38 yaşındaki Biricik S. sürekli tartıştığı, kendisine dayak attığı öne sürülen eşi, 40 yaşındaki Enser S.'yi satırla boğazını keserek öldürüp, kendini balkona asarak intihar etti. (DHA) 22 EKİM 2013.

Olay, Kazan'daki Atatürk Mahallesi Pınar Sokak Ersan apartmanında bulunan 10 numaralı dairede saat 03.00 sıralarında meydana geldi. Aralarında sürekli sorun bulunan, ilçedeki bir temizlikçi firmasında asgari ücretle çalışan Enser S. dün saat 23.00 sıralarında eve alkollü gelince eşi Biricik S. ile aralarında tartışma çıktı. Enser S. evde kendisini bekleyen eşi ile tartıştı. Tartışma sırasında eşini, sonra da çocuklarını döven Enser S. daha sonra yatak odasına geçti. Biricik S. iddiaya göre büyük kızı, lise 2'nci sınıf öğrencisi, 16 yaşındaki D.'ye "Bu adamı bugün öldüreceğim" dedi. Genç kız, gece geç saatlere kadar annesinin, babasına bir şey yapmaması için uyumayarak yanında kalmak istedi. Ancak gece yarısından sonra evin büyük kızı uykuya daldı. Biricik S. kızının uyumasından sonra eline aldığı satırla yatağında uyuyan eşini boynunu keserek öldürdü. Cinnet geçiren Biricik S. daha sonra evin balkonuna geçip, elbise astığı ipi kesip boynuna geçirdi ve balkondan kendisini boşluğa bıraktı. Bugün saat 06.00 sıralarında uyanan evin büyük kızı gördükleri karşısında dehşete kapılarak çığlıklar attı. Gelen komşuları, polis ve 112'yi aradı. Gelen ekipler, Enser S.'yi evin yatak odasında boğazından kesilerek öldürülmüş, Biricik S.'yi ise borçlarını kısa süre önce bitirdikleri evlerinin balkonunda asılı cansız halde buldu. Ekipler evin hemen yanında ilkokul bulunduğunu göz önüne alarak öğrencilerin cesedi görmemeleri için savcılık yetkililerini beklemeden çağrılan itfaiye yardımıyla Biricik S.'nin cesedini asılı olduğu balkondan indirdi. Enser S.'nin cesedi de savcılığın olay yerindeki incelemesinin ardından eşiyle birlikte Kazan Devlet Hastanesi Morguna kaldırıldı. Eşi ile birlikte temizlikçi firmasında çalışan, ancak 10 aylık oğlunun doğumundan sonra işten ayrılan Biricik S.'nin bu yıl içinde eşiyle tartıştıktan sonra bileğini kesip, Kazan Emniyet Müdürlüğü'ne giderek şikâyetçi olduğu belirtildi. Kazan Devlet Hastanesi morguna kaldırılan Biricik S.'nin cebinden bir de not çıktı. Biricik S. yazdığı kısa notta, "Bu adamı öldüreceğim, beni başka kadınla aldatıyor" diye yazdığı ortaya çıktı. S. çiftinin cenazeleri incelenmek üzere Keçiören Ali Tıp Kurumu'na sevk edildi.
          *
Sevgili Suna kızımız Kocaeli Üniversitesi, İİBF, İktisat bölümünde okuyor, yine ilginç bir ödev almış, değil mi? Suna'nın mesajını şimdi gördüm, zaman da çok kısıtlı, hep birlikte yardımcı olmaya çalışalım, ne dersiniz?
          *
Ailede şiddet görme: Kişinin çocukluk ve gençlik dönemlerinde, aile içi şiddetin var olduğu bir ortamda yetişmesi veya şiddete maruz kalması, sonraki yaşamında, yetişkinlikte ailede ve toplumsal alanda şiddete başvurma olasılığını artırıyor. İstismara uğrayan çocukların yüzde otuzu yetişkinliğinde şiddet uygularken, istismara uğramayan kişide bu risk sadece yüzde iki ile dörttür diyor Gelles. (Michael Gelles, Amerikalı adli psikolog.)

Elbette ki ailede istismara uğradığı veya şiddete tanık olduğu halde yetişkinliğinde şiddete başvurmayan pek çok kişi de bulunmaktadır.
Şiddet kullanmak, "Sosyal öğrenme kuramına" göre, taklit yoluyla öğrenilen bir davranış. En önemli öğrenme kaynağı ise, şiddeti uygulayan kişinin kendi ailesi. Çocuk, istediklerini elde etmek için şiddetin etkin bir araç olduğunu öğrenir.
Bazı ailelerde yetişkinler, davranışları ile sadece çocuğa model olmakla kalmaz, özellikle erkek çocuğun kız kardeşlerine hatta annesine şiddet kullanması hoş görülür, hatta kimi durumlarda ödüllendirilir. Erkek çocuklar ayrıca kahve, sokak gibi ev dışındaki ortamlarda da kadının kontrol edilebilmesi için, erkeğin şiddete başvurabileceği bilgisini edinir.

Evet, bu sayfalarda yazdıklarımızı dikkatle okuyan Sevgili Suna’nın sosyoloji dersinde, bir araştırma ödevine daha nasıl yardımcı olabileceğimizi, bir sonraki yazımızda ele alalım. Bakalım faydamız dokunacak mı?

Dip not: 

Adli psikoloji; yasal konulara ve sorunlara psikolojinin ilkelerini uygulamak üzere hukuk ile psikoloji arasında kurulan ilişkiden doğan bir alandır. Adli psikologlardan bazıları hem psikoloji hem de hukuk eğitimi almışlardır. Mahkemelerde genellikle onların uzmanlıklarına gereksinim duyulur.