Arka Sokaklar

Bazı izleyicilere yalnızca bir dizi adından ibarettir “Arka sokaklar. Amma velakin, yığınla yaşam özeti saklıdır arka sokaklarda. Hayatın, yaşananların röntgenini çekmek isteyenlere, bulunmaz nimettirler.

Fuhuş da arka sokaklarda geçer, uyuşturucu satışı da. Cinayetler de oralarda yaşanır genelde, en ağır, en adi şantaj ve tehditler de. Yaşama sığmayanların, yerleşemeyenlerin sığınağıdır arka sokaklar. Bileni belli, bulunanı sabittir çoğunlukla. Her tür kişiyi bulmak mümkündür buralarda. Şehir kozmopolitinin doğal tanımıdır arka sokaklar. Ve maalesef, kimin gücü kime yeterse mantığı, amentüsüdür o yerlerin. Altta kalanın canı çıkar sürekli.

Kanun kaçaklarının, gayrımeşru iş çevirenlerin, yasa çiğneyicilerin, kural düzen tanımayanların doğal ikametgahı sayılır arka sokaklar. Bulunması gereken bir suçlu, ilk önce buralarda aranır. Öte yandan, garip gurebanın, kimsesizle yoksulun mecburi yaşam alanıdır buralar. Şehrin yanına yakınına sığamayanlar, tutunamayanlar, ister istemez gelir buralara yerleşir.

Kadının adı yoktur pek arka sokaklarda. Mahalle baskısı, görünmez kurallar, gizli, dile getirilmemiş sosyal mutabakatlar, delikanlılığın kaidelerini belirler. Mahalle kahveleri de, omzunda ceket, ayağında sivri burunlu yumurta topuklu son kabadayılar da söz konusu yerleri kendinin bilmiştir. Namı adından önce yürüyüp giden gerçek kabadayılar çoktan yok olmuşsa da… Suretleri dolaşır durur orta yerlerde.

Bir gün işli bir gün işsiz, yarı aç yarı tok olanların, uyuşturucu, alkol, tiner bağımlılarının, metruk yerlerde kalan evsiz barksız takımının doğal delilerle akıldan yoksun gerilerin son kalesidir arka sokaklar. Buralardan kovulurlarsa, gönüllü gönülsüz gönderilirlerse, kim bilir başlarına neler gelir.

Sosyal sütatü, toplumsal kabul beklemeyenlerin, bilmeyenlerin, bunları umursamayanların ezici çoğunlukta olduğu bu muhitlerde… Kendiliğinden doğallaşır davranışlar. İyi insan olmak/kalmak gibi dertleri olmayanlar, maskesiz yüzleri, en doğal halleriyle arzı endam ederler. İnsan doğasının labaratuarıdır arka sokaklar. Değerini bilene, önemini kavrayana sosyolojik deney ve gerçeklik sunarlar gönüllü. Şartların getirdiği zorlamalar, elzem itifaklar kurulmasına yol açar anlattığım yerlerde. Psikolojik sınırlar, ekonomik koşullar, beşeri ilişkiler görünmez bir karışımın tabii bileşkesini verir. Cahil de olsa arka sokak sakini, zeki, akıllı her şeyin farkında da… Uyması gerekenlerle yapmasının yasaklandığı şeyleri adı gibi ezberlemiştir. O yüzden en sık, en çok zorlananlar, yeniler, sonradan gelenlerdir konuştuğumuz semtlere. Ne kadar çabuk uyum sağlarlarsa o kadar iyi olur kendileri için. Yoksa Allah yardımcıları olsun.

Psikopatlık, sosyomanyaklık, uyumsuzluk, delirmişlik, zıvanadan çıkmışlık, feleğin sillesini yemişlik olağan sayılır. Hali vakti yerinde olanların buralara yüz vermeyeceği, gelip oturmayacağı bilindiğinden… Görgü kurallarına uymak, nizama intizama uygun davranmak, davranışlara çekidüzen vermek türü kaygılara rastlanmaz kolay kolay. Orman kanunlarının, güçlüyü ezenlerin hakimiyeti yaşanır genellikle. Korku hakimdir sadece. Hele de fakir, görece düşük gelirli bir semtin devamıysa o sokaklar… Rabbim düşene yardım etsin. Ölsen, ne olmuş buna böyle?, diye soranı hak getire. Yaşamın acımazlığı en sert yüzünü buralarda gösterir çünkü. Azrail bile en önce buralara gelir sanki.

Peki ne yapalım kardeşim?, diyorsanız eğer… Şu kadarını söyleyebilirim ancak size:

Yönetici –halk birliği akılcı planlarla gönüllü organizasyonlar kurmadan, yeni yaklaşımlar getirmeden, toplumcu idealist anlayış egemen kılınmadan işin içinden çıkamayız. Bitmez varoşların yalnızlığı. Hümanist, çağdaş, modern yol ve  yöntemlerle hayata dokunan gerçekçi çözümler bulmak zorunlu. Yara hepimizin. Derman ortak iradede saklı. Güç birliği şart. Halledilmeyecek dert yok. Enseyi karartmanın vakti değil şimdi. Sağduyu bizi çağırıyor. Hayatta her şey hepimiz için. Maksat gök kubbede hoş bir sada bırakmaksa… Bütün yollar iyiliğe çıkar.