B12 eksikliği, unutkanlığa yol açıyor

B12, hayatımızın temel fonksiyonları için mutlaka gerekli olan bir vitamindir. B12 olmazsa hücre çekirdeği tam olgunlaşamaz ve yeterli bir protein sentezi yapılamaz. B12 vitamini bazı bakteriler tarafından ince bağırsaklarda üretilse de bu miktar yeterli değildir. Bu nedenle besin maddeleri ile alınması şarttır. Bu besinler et, süt, kümes hayvanları, yumurta ve deniz ürünleridirler. B12 vitamini, meyve ve sebzelerde bulunmaz. Isıya dayanıklıdır, yani pişirmekle etkinliği kaybolmaz. B12, suda eridiği halde depo edilen yegane vitamindir. Depo edildiği yer ise karaciğerdir. Bu özelliğinden ötürü eksiklik belirtileri yıllar sonra ortaya çıkar. Bu süre 3-5 yıl kadardır. Gıdalardaki B12 vitamininin emilimi için iki koşul gereklidir. İlki midenin asit ortamı, ikincisi ise midenin ancak asit ortamda ürettiği İntrinsik Faktör(IF) adı verilen maddedir. B12, bu faktör ile birleşerek ince bağırsaklara geçer ve bu formuyla emilir. Buradan hareketle mide asidini gidermek amacıyla sık kullanılan ilaçların B12 eksikliğine yol açabileceğini ısrarla vurgulamak isterim. Mide asidi, yaşlandıkça da azalmaya başlar. Buna bağlı olarak B12 de azalır. 65 yaş üzerinde her beş kişiden ikisinde B12 eksilir, bu nedenle yakın takip ve tedavi gerekir. B12 eksikliği anemisi, kadın ve erkeklerde eşit sıklıkta görülür. Anemiden ötürü cilt soluk, adeta limon sarısı rengindedir. B12 eksikliğine bağlı anemi yavaş gelişir. Çoğu zaman farkına bile varılmaz. Süreç içinde halsizlik, çabuk yorulma, nefes darlığı ve çarpıntıya neden olur. Önlem alınmaz ise kalp yetmezliğine yol açabilir. B12 eksikliği anemisinde kırmızı kan hücrelerinin sayısı azalırken hacimleri artmıştır. Bu nedenle makrositer anemi diye tanımlanır. Demir eksikliği anemisinde ise tam tersi olur. B12 eksikliğinde beyaz kan hücreleri ve pıhtılaşma hücreleri de sayıca azalırlar. Anemi nedeniyle sabahları uyanmak çok zor olur, bir türlü kendine gelemediğinden yakınır. Dil Ağrısı B12 eksikliği anemisinde dil ağrısı karakteristiktir. Pek çoğunda dil kızarır ve üzerindeki doğal pürtükler de silinir. Ağız boşluğu ve dilde aft adını verdiğimiz yaralar sıktır. Eksikliğin devamında sindirim sistemi yakınmaları ortaya çıkar. Uzun süren bulantılar, hazımsızlık ve kabızlık görülür. B12 eksikliğinde sinir sistemi rahatsızlıkları da son derece önemlidirler. Hemen her türden nörolojik arazlar olasıdırlar. Bacaklarda ve kollarda uyuşma, karıncalaşma, his azalması en sık rastlananlardır. Unutkanlık ve depresyon Dengesizlik, sık dile getirilen bir nörolojik yakınmadır. Dengesizlik, çok kişi tarafından sallanma duygusu olarak tarif edilir. Birlikte kulak çınlaması da olabilir. Bu durum, pozisyoner vertigo’ya çok benzer. Depresyon, en sık görülen duygu durum bozukluğudur. İçe kapanma ve karamsar duygular ön plana geçerler. Zihinsel performans kaybolur. Entelektüel beceriler giderek zayıflar. Okumak istemez, çok kez okuduğunu anlamadığını, anlatılanlara ise konsantre olamadığını söyler. Unutkanlık, eğer önü alınmazsa uzun vadede bunamaya yol açabilir. İlerlemiş olgularda idrar kontrolü güçleşir, idrar kaçırmaya yol açar. Cinsel güç azalması, adet düzensizlikleri, B12 eksikliğinin neden olabileceği diğer sorunlardır. Tedavi için B12 vitamini kullanılır. Hafif şekillerinde ağız yoluyla günde birkaç tablet yeterlidir. Ağır şekillerinde ise enjeksiyon formları tercih edilir. Enjeksiyon tedavisine başlamadan birkaç gün önce potasyum tabletleri öneriyoruz. Çünkü B12 enjeksiyonu, ilk günlerde şiddetli potasyum kaybına neden olabilir.