Bilgisayar Kursu:Donanım-5.Bölüm

EKRAN KARTLARI

Daha önceden de dile getirmeye çalıştığımız gibi bir bilgisayar sisteminde giriş ve çıkışlar en temel unsurlardır. Bu anlamda bilgisayar sisteminin en önemli çıktılarından biri "Ekran" dır. Bilgisayar sistemi oluşturduğu sonuçları nihayi noktasında ekran üzerinden size sunar. Bilgisayar dünyasında son döneme kadar ekran denince akla gelen sadece tüplü (CRT) monitörler olurdu. Bu monitörlerin çalışma mantığı bizim bildiğimiz tüplü TV' lerden çok farklı değildi. Tüplü TV' lere benzerliğinden dolayı bu monitörler ekranda görüntü oluşturmak için sayısal değil, analog sinyallere ihtiyaç duyarlar.

İş gelip analog ve sayısal (dijital) sinyal noktasına ulaşınca biraz analog ve sayısal sinyalı tanımlama gerekli olmaktadır. Çok kaba tabir etmek gerekirse bizim şu an doğada duyu organlarımız ile karşı karşıya kaldığımız her türlü görüntü, ses vb.. sinyaller analog sinyallerdir. Bir analog sinyalin en büyük özelliği herhangi bir anda bir değerle ifade edilebilmesi yani sürekli olmasıdır.

Doğada herşey böyle iken bu tür sinyalleri ALLAH değil, kul yapımı sistemlere oldukları biçimde taşımak neredeyse imkansızdır. Çünkü bu hem çok iyi bir teknolojiye hem de oluşan veriler için çok fazla depolama alanlarına ihtiyaç duyar. Böyle olunca da bu tür sinyallerden belirli aralıklarla örnekler alarak onları sayısallaştırmak ve bu sayede bilgisayar sistemine aktarmak mümkün olur. Örnek olarak bir ses sinyalini siz 22kHz ile örneklerseniz yani saniyede 22000 örnek alarak sayısal hale getirirseniz orta kalitede bir ses sinyali elde edersiniz. Ama aynı sinyali 44kHz ile yani saniyede 44000 örnek ile örnekleyerek sayısal hale getirirseniz gerçeğe daha yakın bir kalitede ses sinyali elde etmiş olursunuz.

Bilgisayar dünyasında ekran kartlarının serüveni siyah-beyaz (Monochrome) adı verilen teknolojilerden başlar. Zamanla gelişen ekran kartları Hercules, XGA,CGA ve sonunda da VGA teknolojileriyle tanışmıştır. VGA çıkışlı ekran kartları bir dönem daha özellikle çözünürlükler ve tazeleme frekansları (Refresh rate) noktalarında gelişmeler göstermiş ve sayısal display teknolojisinin gelişimiyle popülaritesini yitimiştir. Bu noktada şunu önemle vurgulamak gerekir. Bildiğiniz gibi bilgisayar sistemi tamamen sayısal mantıkla çalışır. Bu nedenle görüntülerde sayısal olarak işlenir ve nihayi noktada kullanıcıya sunulurken önce analog sinyale dönüştürülür ve VGA çıkış üzerinden analog ekrana ulaştırılır. Her türlü sinyal dönüşümleri beraberinde kayıpları getirir; yani görüntü performansından ödünler verilir.

Görüntüleme teknolojilerinde yaşanan sayısala geçiş beraberinde herkesin bildiği LCD ve Plazma teknolojilerini insan hayatına sokmuştur. Bildiğiniz gibi bu dünyada da çalışma biçimi sayısaldır. Durum böyle olunca da bir LCD monitöre siz elde ettiğiniz sayısal veriyi göndermek için sinyal dönüşümü uygulamazsınız. Sinyali ham haliyle ekrana doğrudan göndermeniz mümkün olur. Tabii bunun için ekran kartının ve LCD monitörün DVI (Digital Video Interface-Sayısal Video Arabirimi) portunu kullanmanız şartıyla. Çünkü bu sayede görüntü hiçbir dönüşüme uğramadan doğrudan ekrana gider. Eğer siz çoğunlukla VGA girişi de olan bir LCD monitöre ekran kartının VGA çıkışı üzerinden sinyal verirseniz görüntü kalitesi performans kayıpları yaşarsınız. Bu noktayı lütfen unutmayın.

Bir ekran kartında grafik işlem birimi (GPU-Graphic Processing Unit) ve ekran kartı üzerindeki RAM miktarı önemli parametrelerdir. Diğer önemli bir nokta ekran kartının bilgisayar anakartına bağlandığı veri yolunun standartıdır. Genelde bu standart karşınıza AGP (Advanced Graphic Port) ve PCI-e (PCI Express) teknolojisi olarak çıkar. Burada sizin için sadece bilinmesi gerekn PCI-e teknolosinin daha yeni olduğu ve daha iyi görüntüler elde etmede daha başarılı olduğudur. Eğer yakın zamanda ekran kartınızı değiştirmek gibi bir isteğiniz varsa anakartınızın bu yeni ekran kartını desteklediğinden emin olmalısınız. Örnek olarak sizin anakartınızda sadece AGP yuva varsa siz bu karta PCI-e ekran kartı takamazsınız.

Peki ekran kartları neye göre seçilir? Bu seçim tamamen ihtiyaçlara göre yapılır. Bugün piyasada 1000$'a yaklaşan maliyetlerde ekran kartları vardır. Bu ekran kartlarının en önemli hedef uygulaması oyunlardır. Oyun dünyasında da en güçlü istek -her zaman gerçeğe daha yakın- görüntülere sahip olmadır. Bunun içinde ilgili ekran kartının doku işleme (Rendering) işlemini çok iyi yapması ve bu işlemler için oldukça hatırı sayılır bir ekran kartı RAM' ine (512MB, 1GB) sahip olması gerekir. Şunu net söylemek gerekir, bugün bizim gibi pek çok kullanıcının görüntü performansı anlamında tüm gereksinimlerini 50-100$ arasında değişen ekran kartları rahatça yerine getirebilir.

Hoşcakalın..!

Devam Edecek.