Bir: Türklerin kökeni ve tarih sahnesine çıkışları...

Başlarken...

Tarihe meraklı olan ya  da Türkler hakkındaki kapsamlı ve belgeli bilimsel görüşleri paylaşmak isteyen blog arkadaşlarım, büyük bir emek verdiğim bu akademik çalışmama umarım ilgi gösterirler....

Şimdi, devamı gelecek bloglarımın ilkini sunuyorum...

"TÜRK" ADI NEREDEN GELMEKTEDİR?

Türk adının kökeni konusunda çok değişik görüşler ileri sürülmüştür. Ancak, ne  arkeolojik araştırmalar ne de dil araştırmaları, bu değişik görüşleri doğrulamıştır.

Türklerin, dünya uygarlığına önemli katkılar yapmış köklü bir kültüre sahip, eski ve büyük bir ulus olduğunu belirten ve Orta Asya'da başlayan Türk tarihine ait dikkati çeken eserler yayınlayan Macar Türkolog Arminius Vambery, Türk adının "türe-mek" fiilinden -ka son ekiyle türediğini öne sürer....Ziya Gökalp ise, Türk adının, "töre" sözcüğünden aynı şelilde -ka nispet(ilinti) ekiyle türediğini ve "töreli" anlamına geldiğini belirtir. Diğer birkaç bilim adamı da, Türk sözcüğünün "güç, kudret" anlamını taşıdığını ve Uygur metinlerinde de bu şekilde geçtiğini ileri sürmüşlerdir(1). Son araştırmalar da, Türk sözcüğünün 6-8. yüzyıldan önce "Törük" şeklinde geçtiğini ve buradan değişerek "Türük-Türk" şekline dönüştüğünü göstermiştir(2).

TÜRKLERİN SİYASAL VARLIK OLARAK TARİH SAHNESİNE ÇIKMALARI....

Bu çıkış, M.Ö'ki yüzyıllarda, Hiung-nu'lar dönemine kadar geriye gitmektedir. Fakat, Göktürk anıtlarına gelinceye kadar Türk tarihi hakkındaki bilgiler,Türklerin yakın ilişkide bulundukları toplumların --özellikle Çin --  kaynaklarından verilen bilgilerle sınırlı kalmıştır(3).

"Türkler" adı, tarihe ilk kez, M.S. 6. yüzyılda Çin yıllıklarının, "Tu Kiu"  denilen bir kavmin, Orta Asya' da kurmuş olduğu güçlü bir imparatorluktan söz etmesiyle belirir. Tu Kiu'lar tarihe, daha sonradan açıkça üstlenecekleri bir adla  ortaya çıkan ilk Türk kavimlerdir(4).

Geniş coğrafi alanlara yayılmış, her devirde ve her gittikleri yerde, yine kendi bünyelerinden çıkan değişik boyların idaresinde teşkilatlanmış olan Türkler, adlarını her defasında, kendilerini teşkilatlandıran boylardan almışlardır. Bu adlar, boyların eski geleneksel işareti olabileceği gibi, teşkilatlanmayı başaran kişinin kendisinin veya ailesinin bir özelliğini de yansıtabilmekteydi. Oğuzlar(x), Karluklar, Uygurlar, Gazneliler, Selçuklular, Osmanlılar ve diğerleri bu tür adlandırılan birer boy veya sülaledir. Öte yandan, Kırgız, Başkurt, Özbek, Tatar, Gagavuz(xx), Azeri, Türkmen gibi adlandırmalar ise, farklı kültür çevrelerinde değişik siyasi birlikler içindeki ayırmalar olduğu söylenebilmektedir(5).

Not - (x) : Macar Türkolog Memeth, "Oğuz" kelimesinin Türkçede "kabile" anlamına gelen "ok" sözcüğüne eski Türkçedeki "çokluk" eki ilavesiyle türemiş ve (ok-uz) olduğunu ve bu şekliyle "kabileler" anlamına geldiğini belirtmektedir. Kelimenin Çince karşılığı da "kabileler" anlamındadır. Bu açıklamaya itirazlar olmuştur...Sözcük, ansiklopedilerde ve tarih literatüründe çeşitli Türk topluluklarını ifade etmek için Oğuz, Oğuz boyları ve Oğuzlar şeklinde kullanılmaktadır.

Not - (xx) : Gagavuzlar, Türkçe konuşan ve Hıristiyan dininin Ortodoks mezhebinden olan halk. Gagavuzlar, 18 ve 19.yüzyılda göç etmiş Balkan Türkleri soyundan gelirler(7). Gagavuzlar'ın, kökenlerinin Oğuz boylarına dayandığı da yazılmaktadır.

İlk blog için bu kadarını yeterli görüyorum....Bundan sonraki blogda işleyeceğim konular:

-- Türklerin ilk kez bir siyasi kuruluşa adlarını vermeleri

-- İlk Türklerin, göçlerden önce yaşadıkları toprakların neresi olduğu tartışmaları

-- Türklerin hangi ırka mensup oldukları

cdenizkent

 --------------------------- :

(1) "Türkler", AnaBritannice, Cilt 21

(2) MelekTekin, Türk Tarihi Ansiklopedisi, İstanbul: Milliyet Yayınları, 1991. s.5

(3) Şerafettin Turan, Türk Kültür Tarihi, İstanbul, 1991, ss. 49,73

(4) Bernard Lewis, İstanbul ve Osmanlı Uygarlığı, İstanbul:, 1975.s.16

(5) Turhan Olcaytu, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Atatürkçülük, Ankara: 1973, ss.6-7

(6) Melek Tekin, A.g.y. s.111

(7) "Gagavuzlar", Büyük Larousse, Cilt 9