Kırmızı noktadan akıllı işaretlere

RTÜK Akıllı işaretler için bir web sitesi hazırlatmış (1). Bu sitede akıllı işaretlerin neden kullanıldığı şöyle anlatılıyor: “Akıllı İşaretler, televizyon yayınlarının içeriğiyle ilgili bilgilendirici bir sınıflandırma sistemidir. Bu sistem, televizyon yayıncılarının, anne babaların ve genelde toplumun, çocukları ve gençleri televizyon yayınlarının olası zararlı etkilerinden koruma sorumluluğunu yerine getirmelerinde onlara yardımcı olmak üzere tasarlanmıştır.”

Dün bir kanalda geceyarısına doğru akıllı işaretleri tanıtan kısa bir klip yayınlandı ve saat geceyarısını tam geçerken 18 yaş uyarısıyla bir film başladı (2). Film başlar başlamaz 18+ uyarısı ekrandan kalktı ve reklam kesintileri sonrası dışında konulmadı. Bu filmin başını kaçıranlar 18+ uyarısından habersiz kaldılar. Filmin orijinalini seyretmedim ama televizyonda gösterilende 18+ uyarısına da çok gerek yoktu, yani kırmızı noktalı değildi. Belki de 13+ ve 18+ arasına bir işaret daha gerekiyor, örneğin 16+.

Show TV yayına başladığında dilimiz yeni bir kavram kazanmıştı: “Kırmızı nokta”, “Kırmızı noktalı film”. Açık sahneleri olan bazı filmler ekranda kaldığı sürece kırmızı bir nokta ekranın köşesinde duruyordu. Böylece ülkemizde yeni başlamış olan zapping eylemi sırasında gerektiğinde bu kanaldan hızlıca uzaklaşılıyordu ya da kırmızı noktalı filmi seyretmek isteyen için bilgi verilmiş oluyordu. Bu uygulama henüz RTÜK olmayan yıllarda televizyon kanalının gönüllü bir uygulamasıydı. Yayınların resmen sınıflandırılması için kırmızı noktalı yıllardan buyana 15 yıl geçmesi gerekti. Bu sınıflandırma “Akıllı işaretler” olarak adlandırıldı.

Akıllı İşaretler tüm kanallarımızda programlar başlarken kullanılıyor. 7 sembol tasarlanmış.

• Genel İzleyici Kitlesi
• 7 Yaş ve Üzeri için
• 13 Yaş ve Üzeri için
• 18 Yaş ve Üzeri için
• Şiddet / Korku
• Cinsellik
• Olumsuz Örnek Oluşturabilecek Davranışlar

Programın başında genel izleyici kitlesi işareti görüp, seyrederken “bu işareti koymadan izlemişler mi acaba?” diye düşündüğüm zamanlar oluyor. Ya da dün geceki filmdeki gibi 18 yaş üzeri işaretini görüp “Bu filmde 18+ gerekiyorsa neden film boyunca ekranda kalmıyor” diye düşünüyorum.

Akıllı İşaretler, iyi niyetli ve olmazsa olmaz bir uygulama. Şimdi işaretlerin içeriğe daha uygun olması için daha çok özen göstermek gerekiyor.

(1) RTÜK Akıllı İşaretler

(2) Kanal 1’de Gilles’in Karısı adlı film yayınlandı.