Demiryolları karayollarıyla kesişmesin

Bu işte bir dengesizlik var. Hemzemin geçitlerdeki kazalarda hep karayolundaki zarar görüyor. Kaç tonluk lokomotifle çarpıştığında karayolundaki araçların hiç şansı olmuyor. Internet’te “Hemzemin geçit” araması yaptığımızda en çok buralarda olan trafik kazası haberleriyle karşılaşıyoruz (1).

Devlet Demiryollarının web sayfasındaki 2005 raporunda ülkemizde 4078 hemzemin geçit bulunduğu yazılmış, bunların yüzde doksanına yakını bir bariyerin veya bekçinin olmadığı hemzemin geçitler (2). Ülkemizde demiryolu taşımacılığının çok az olmasına karşın, karayollarında giden araçlar 4000’den fazla yerde karşılarına çıkma olasılığı olan ancak çoğunda seyrek geçen trenleri kontrol edip geçmek zorundalar. Farkedemeyenler ise ne yazık ki bir kaza haberlerinin şanssız kahramanları oluyor. Kazalara nedenlerden en önemlisi, sürücülerin birçok hemzemin geçitten çok seyrek geçen trenlerin hiç gelmeyeceğini sanmalarıdır.

Ankara’dan İnebolu’ya giderken Çankırı yakınlarında iki yerde hemzemin geçitten geçeriz. Bu geçitlerin yanında birer bekçi kulübesi vardır. Tren geleceği zaman yola bariyerler indirilir ve sonra kaldırılır. Yüzlerce kez yolculuk yapmışımdır o yolda, tren geçip yolun bariyerle kapandığına yalnızca birkaç kez tanık oldum. Oralardan geçerken, bariyerler açık olsa da, yani tren gelmiyor olsa da, sıradışı bir durum olma olasılığını düşünüp sağı solu iyice inceleyip sonra geçeriz. Hatta bu kontrolümüzü iyice abartıp bir oyun haline getiririz.

Ülkemizde hemzemin geçitlerde kaza istatistiklerin hiç şaka götürecek durumu yoktur. Büyük şehirlerimizde en gereksiz yerlerde bile alt ve üst geçitler yapanlar bu performanslarını demiryollarıyla kesişen yerlerde de gösterseler ve hemzemin geçitlerin sayısı azalsa. Ülkemizdeki hemzemin geçitlerin çoğunda hem karayolu hem de demiryolu trafiği yoğun olmadığı için çok önemsenmiyor olabilir. Orada on yılda bir kez bile kaza olsa o tek canın bir aileyi yıktığı unutulmamalıdır.

Çözüm:

Ülkemizdeki demiryollarının çoğu tek şeritlidir ve bunları kesen karayolları da dardır. Tüm bu hemzemin geçitler için prefabrik köprüler/üstgeçitler üretilebilir. Bu şekilde hem maliyet düşük olur hem de binlerce üstgeçit kısa zamanda üretilir. Demiryolu sabit tutulup, karayolu üstten geçecek şekilde tasarlanan prefabrik beton bloklar trafiği aksatmadan çok kısa zamanda hemzemin geçide monte edilir. Hatta az sayıda parça olarak üretilip demiryolundan buraya taşınır. Çünkü her hemzemin geçitten mutlaka bir demiryolu geçer.

Fotoğraf: Ankara-Çankırı yolu

(1) Hemzemin Geçit: Karayolunun, Demiryolunu ray seviyesinden herhangi bir açıda geçtiği yer (www.tcdd.gov.tr/genel/daireyonetmelikleri/I/hgk.doc)
(2) TCDD 2005 İstatistikleri: www.tcdd.gov.tr/genel/tcddistatistik2005.pdf