BM 2012 Uluslararası Kooperatifler Yılı kapanış toplantısının ardından

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 18 Aralık 2009 tarihinde ilan edilen Uluslararası Kooperatif yılı olarak 2012 yılı 19 -20 Kasım 2012 tarihleri arasında ABD Newyork’ta BM binasında düzenlenen bir törenle yılsonu itibariyle sona erdi. Kapanış töreni kapsamında 2012 sonrası Kooperatiflerin Desteklenmesine odaklanıldı. Gelecek yıllarda gençlerin kooperatifleşmeye yöneltilmesi konusunun işlendi. Program çerçevesinde 3 panel bir forum ve bir basın toplantısı gerçekleştirildi. 19 Kasım 2012 günü ilk panel "Küresel Gıda Güvenliği ve Kooperatifler Rolü" konusunda idi. Daha sonra Kooperatifler ve gençlik temalı bir forum yapıldı. Forumda Uluslararası Çalışma Örgütü Kooperatif Bölümü Şefi olan Türk uzman Simel Esim’de  yer aldı.

BM 2012 Uluslararası Kooperatifler Yılı resmi kapanış töreni 20 Kasım 2012 günü gerçekleştirildi. BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon, aynı zamanda FAO Genel Direktörü José Graziano da Silva, adına bildiriler okundu. Programın diğer iki paneli Kooperatiflerin geleceğe hareketi konulu politikalar ve çözüm yolların ele alındığı panel ve Ulusal komitelerin sunuş yaptığı yereldeki kooperatifler ile ilgili tartışmaların yer aldığı paneldi. Dame Pauline Green Kooperatiflerin geleceğe hareketi konulu panelde yer aldı. Son panelde de Endonezya, Panama, Malta ve Trinidad Tobago ulusal komiteleri ülkelerine ait çeşitli raporlar sundular.

Düzenlenen basın toplantısında ICA başkanı Pauline gren ile birlikte törene destek veren Desjardins Grup Başkanı Monique Leroux,  Rabobank İcra Direktörü Vincent Løkin ile FAO temsilcisi Marcella Villarreal yer aldılar. Tören programı çerçevesinde gerek ulusal komite toplantısındaki sunuşlara ile birlikte dağıtılan dokümanlar arasında gerekse düzenlenen basın toplantısında basına dağıtılan dökümanlar arasında ülkemizde 17 Ekim 2012 tarihinde Başbakan Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan Türkiye Kooperatifler Stratejisi ve Eylem Planı da yer aldı.

ICA Başkanı Pauline Green New York'daki BM Merkezinde yaptığı konuşmada öncelikle BM’ye teşekkür etti. 2012 UKY’nın en iyi şekilde kutlandığına değindi. Ekonomik kriz, gıda güvenliği ve işsizlikle mücadeledeki çözüm anahtarının kooperatif işletme modeli olduğunu söyledi. Bugün dünyada dünya nüfusunun neredeyse yarısını oluşturan üç milyar insan insanın şu anda kırsal kesimde yaşayan vurgulayarak, 2050 yılında dünya gıda arzı üzerinde artan endişeler ışığında, kooperatiflerin büyümeyi sürdürmek yoksulluk ve açlıkla mücadelede sorunları hafifletmek için nasıl yardımcı olabileceğini anlattı. Özellikle açlık tehlikesisin en üst seviyede olduğu Afrika için kooperatif işletmelerin önemini vurguladı. Reel ekonominin temel dayanak noktasının kooperatif işletmeler olduğunu dile getirdi. Kooperatiflerin gelirlerini yüksek seviyeye çıkarmaları yanında insanların karar verme mekanizmalarında yer almalarını ve demokrasiyi teşvik eden örgütlenmeler olduğuna işaret etti. Gelişmekte olan ülkeler gelişmiş ülkelerin kalkınmasının kooperatif deneyimi ve uzmanlığı üzerine inşa edildiğinin gelişmekte olan ülkeler tarafından bilinmesi gerektiğine değindi.

FAO’dan Direktör Marcela Villarreal Genel Müdürü José Graziano da Silva’nın yaptığı açıklamayı okudu. Konuşmasında kooperatiflerin tarım sektöründe gıda güvenliği ve yoksullukla mücadele konusunda oynadığı önemli rolün altını çizdi. Kooperatifleri bu konularda etkisini maksimize etmek için hükümetlerin ve diğer kuruluşların kooperatiflerle neden çalışması gerektiğine değindi. Bu konularda kooperatiflere gereken önemin verilmesi konusunda gerekli ortamın hazırlanması için FAO’nun üye ülkeleri desteklemeye devam edeceğini ve teşvik edeceğini ifade etti.

Kooperatiflerin gıda krizi karşısındaki başarıları ile ilgili birçok kanıtın bulunduğunu, krizler karşısında yoksul toplulukların dayanıklılığını artırdığını açıkladı. Çiftçileri küresel pazarlarla buluşturduğunu, Asya’da Latin Amerika’da ve Afrika’da her geçen gün büyüyen gıda sorunu karşısında kooperatiflerin gıda krizleri karşısında her an tetikte olmaları gerektiğini, bu konuda hükümetler ve diğer sivil toplum kuruluşlarla işbirliği ve ortak hareket etmelerinin yararlarını ortaya koydu.  Tek hedefin sıfır açlık olduğunu, birlikte kurulan hayalin birlikte gerçekleşebileceğini ifade etti. 

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon adına açıklama yapan Genel Sekreter Yardımcısı Shamshad Akhtar, BM delegeleri için yayınladığı bildiri ile 2012 UKY’nın sonuna yaklaşırken kutlamalara yaptıkları başarılı katkılardan dolayı üye ülkeleri kutladığını ifade ederek, gençlerin kendi toplumlarında kooperatifçiliğe katılımının kolaylaştırmasının öneminin altını çizdi. Kooperatiflerin insan onurunu geliştirmek, Binyıl Kalkınma Hedeflerine ulaşmak için yardımcı bir model olduğunu ve insanları güçlendirmek için her gün çalıştığını söyledi. Kooperatifler daha iyi bir dünya inşa etmek için yardımcı olduğunu ifade etti. Bu yılın bir kilometre taşı olduğunu, kooperatiflerin büyümeye ve yaşamaya devam edeceğini söyledi. Genel Sekreter Yardımcısı Shamshad Akhtar, BM’nin kooperatiflerin gelişmesinde önemli bir ortağı olduğunu söyledi. Kooperatifleri kapsayıcı, sosyal korumacılığını ve sürdürülebilir istihdamın sağlaması konusundaki çalışmalarından dolayı tebrik ettiğini ifade etti. 

2012 Uluslar arası Kooperatifler Yılında dünya BM’nin öncülüğünde hükümetler, ICA ve ICA’ya üye kooperatifler bu yılı tarihine yakışan şekilde renkli ve coşkulu olarak kutladılar. Kamuoyunda kooperatifleri anlattılar, farklılıklarını ortaya koydular, tarihsel geçmişinde bugüne kadar topluma kazandırdıkları ortaya koyuldu. Son yıllarda tüm dünyada yaşanan global krizin yarattığı olumsuz hava içinde kooperatifler yeniden bir ümit kaynağı olarak ele alındı. Kooperatiflere yapılan haksızlıklar sonucu dünyanın gerek insani gerekse çevre değerleri olarak sosyal ve ekonomik olarak düştüğü durum örnekleri ile sunuldu. Kooperatiflerin dünden bugüne yaptıkları gündeme taşındı.

Kooperatifçiliğin ilkeleri yeniden dünya gündeminde değerlendirildi. İlkelerin dünya için ne denli önemli olduğu bir kez daha görüldü. Yaşamın her alanında ve her sektörde kooperatiflerin toplum için yarattığı avantajlar ve sonuçları paylaşıldı. Daha da önemlisi ICA çatısı altındaki kooperatifler 21 yüzyılda sınırları kaldırarak birbirleri ile yakınlaşmanın ne kadar önemli olduğunu ve bu ilişkilerin her geçen gün geliştirilmesinin faydalarını gördüler. Bu yüzyıldaki teknolojik gelişim ortaya koyduğu haberleşme ve ulaşım avantajları kooperatifler içinde yakınlaşmanın ve dünyayı küçültmenin bir aracı haline geldi.

Özetle 2012 Uluslararası Kooperatifler yılının açılışı gibi kapanış töreni de insanlığa önemli mesajlar verdi. Neden bu yılın kooperatifler yılı seçildiğinin gerekçeleri ve yararları bir kez daha dünya ile paylaşıldı. Ancak verilen mesajlarda her ne kadar bunun bir kapanış toplantısı gibi algılansa da dünyada kooperatiflerin yeniden önemli sorumlulukları yüklenmeye hazır oldukları mesajı verildi. Küresel ısınma, yoksullukla mücadele 21 yüzyılla birlikte doğal felaketler ile savaş tehlikelerinin gündeme geldiği bir dönemde verilen mesajlar kooperatiflerin dünya sorunlarını çözme yolunda en iyi yöntem olduğu idi.

Nitekim Rio+ 20 konusunda ICA’nın mesajı çok açık ve netti biz yeni bir dünya kurmaya hazırız. Sorunlar kooperatiflerle çözülebilir. Bireysellikten çok konuları toplumsal ele almak, çözümler aramak, bir kişinin menfaati yerine ortakların ve toplumun menfaatlerini üstlenmek kooperatiflerin çözüm yolunda önemli kapılar açacaktır deniyordu. Hükümetlere ve kooperatifler ile ilgili hala olumsuz düşünen çevrelere insanlık adına açık bir mesaj veriyordu.