Çekirdek Enflasyon nedir? Çeşitleri nelerdir? Nisan ayındaki Çekirdek Enflasyon rakamları...

Son günlerin en önemli ekonomik olayı olarak enflasyon ülke gündemine tekrar girdi. Önce enflasyonun ne demek olduğuna bir bakalım.

Latince bir kelime olan "enflasyon", şişkinlik ya da genişleme anlamına gelmektedir.

Ekonomik   literatürde ise enflasyon;

Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin etkili bir şekilde devamlı yükselmesi nedeniyle paranın sürekli olarak değer kaybetmesi, bunun sonucu olarak da tüketicilerin satın alma gücünü yitirmesidir.

Enflasyon ortamında mal ve hizmetlerin genel fiyat düzeyi yükselirken, paranın satın alma gücünde azalma olmaktadır. Bu nedenle enflasyon, paranın satın alma gücünün düşmesi olarak da ifade edilmektedir.

Yüksek enflasyon paranın alım gücünü azaltır ve aynı zamanda fiyat değişimlerini anlamayı zorlaştırır.

Peki, son günlerde ekonomi gündemine girse de kendisine yeterli yer bulamayan Çekirdek Enflasyon ne demektir?

Gelin önce çekirdeğin ne olduğuna bir bakalım:

Çekirdek  ne demektir?

Çekirdeğin değişik anlamları vardır. Önce onlara bir göz atalım:

* Etli meyvelerin içinde bir veya birden çok bulunan, çoğu sert bir kabukla kaplı tohumdur.

* Yenmek için satılan kabak veya ayçiçeği tohumu, 

* Ağaçlarda soyulmayan bölümü,

* Bir hücrenin merkezini oluşturan cisimciktir.

* Atom çekirdeği.

* Bir şeyin temelini oluşturan, öz, nüve!

* Kuyumculukta kullanılan ve 5 cgr'a eşit olan ağırlık ölçüsü.

* Hücrelerin çoğunda bulunan, genetik bilgiyi taşıyan zarla çevrili organel.

Ökaryot hücrelerde bir veya daha fazla sayıda bulunan kalıtım materyali olan DNA ile çeşitli organik ve inorganik maddeler kapsayan çift zarla çevrelenerek sitoplâzmadan ayrılmış olan hücre organeli, nükleus.

Hücrenin metabolizma fazında sitoplazmadan çift çekirdek zarı aracılığıyla ayrılan, DNA ile çeşitli organik ve inorganik maddeleri içeren hücre bölümü, nükleus.

Ökaryotlarda bir veya daha fazla bulunan, kalıtım materyali olan DNA'yla çeşitli organik ve inorganik maddeler kapsayan, çift zarla çevrelenerek stoplazmadan ayrılmış olan hücre organeli, nükleus.

Halatlarda etrafına damarların, damarlarda ise damar tellerinin sarıldığı göbek kısmı, öz!

Peki, Çekirdek Enflasyon (Core inflation )ne demektir?

Fiyatlar genel düzeyindeki değişimi sürekli kılan öğeleri saptamak ve bunlara yönelik daha gerçekçi politika kararları alabilmek amacıyla, fiyat dizinlerinde ağırlığı fazla olan ve mevsimsel dalgalanmalardan daha az etkilenen sınıflamadan oluşan alt dizindir.

Çekirdek enflasyon olarak genellikle özel imalat sanayi fiyat dizini kullanılmaktadır.

Uluslararası piyasalardaki fiyat hareketlerine bağlı enerji fiyatları, mevsimsel etkilere maruz ürünlerin fiyatları, devletin kontrolünde belirlenen fiyatlar ve dolaylı vergilerin (KDV vb.), tüketici fiyatları endeksinden kademeli olarak ayrıştırılması ile hesaplanmaktadır. Geleceğe yönelik yatırım tahminleri çekirdek enflasyon değerine göre incelenir.

Peki, Çekirdek Enflasyon kaça ayrılır?

Merkez Bankasına göre Çekirdek Enflasyon H ve I olmak üzere ikiye ayrılır.

Fiyat artışlarındaki temel eğilimleri gösteren H ve I çekirdek göstergeleri de enflasyondaki görünümün giderek bozulduğuna işaret eder.

Ülkemizin Çekirdek Enflasyonunda da gözle görülür bir yükselme mevcut. Mevsimlik ürünleri dışarıda bırakan A tanımlı çekirdek göstergeye baktığımızda fiyatların aylık %0,37 senelik %9,66 arttığını görüyoruz. A tanımı dışındaki göstergelerdeki mevsimsel oynaklığın yüksekliği nedeniyle senelik değişimlere bakıyoruz. Merkez Bankası’nın (MB) ön plana çıkartmayı tercih ettiği H ve I tanımlı çekirdek enflasyon göstergelerinde yıllık fiyat artışlarının manşet TÜFE’ye göre daha yüksek olduğunu görüyoruz. Buna göre H tanımlı göstergenin yıllık seviyesi Mart’ta %9,5 seviyesinden Nisan ayında %10,05’e, I tanımlı göstergenin yıllık seviyesi Mart’ta %9,3 seviyesinden Nisan ayında %9,74’e yükseldi.

Yani zayıf kur üretici fiyatlarını tüketici fiyatlarına göre yıllık bazda daha kötü etkilemeye devam ediyor.