Çocuk ile iletişimde ben dilinin önemi

Ne gariptir ki aile içindeki iletişimin devamlılığını, niteliğini ve niceliğini belirleyen temel faktör iletişimde kullanılan dildir. Kullanılan dil iletişimin güçlenmesini sağladığı gibi tersine de sebep olabilir. Ebeveyn olarak hangi dili kullanıyoruz ve çocuğumuza gönderdiğimiz iletilerin niteliği acaba nasıl?

Çoğu ebeveynin kullandığı iletişim dili, sen dilidir. Sen dilinde odak nokta hep karşımızdaki kişidir. Sen dili genellikle kızgınlık ifadesi içeren iletiler olduğu için karşımızdaki kişiyi suçlayıcı bir içeriği de vardır. Sen diline birkaç örnek ileti: ‘Yapma şunu!’, ‘Çok dağınıksın.’, ‘Bir türlü öğrenemedin.’, ‘Anlamıyorsun.’ Örneklerden de anlaşılacağı gibi sen dili karşıdaki bireyi suçlayıcı, eleştirici ve onun olumsuz yanına yönlendirilmiş iletilerdir. Bu tür iletilerde, çocuk ne yapması gerektiğini anlamaz çünkü ne yapması gerektiği söylenmemiştir sadece çocuk suçlanmıştır ve bu iletiler sonucunda çocuk kötü bir çocuk olduğunu düşünür.

Çocuk: Anne bak, bakk...

Anne: Dur. Sana kaç defa konuşmamı kesme dedim. Ne laftan anlamaz

şeysin sen.

Çocuk::: Ben kötü çocuğum......

Sen dili ilişkinin kötüye gitmesine ve tarafların birbirini karşılıklı suçlamalarına bile neden olabilir.

Anne: Sana odanı topla demiştim.

Çocuk: Tamam. Toplarım.

Anne: Çok dağınıksın ve çok tembelsin.

Çocuk: Öfff.... Sen de çok titizsin.

Anne: Benimle böyle konuşamazsın.

Çocuk: Nedenmiş o. Sen konuşuyorsun.

Anne: Terbiyesiz....

Yukarıdaki diyalogda sen iletileri yoğun olarak gönderilmektedir. Bu diyalog sonunda ebeveyn-çocuk iletişimi ciddi yaralar almaktadır. Çocuk kendini önemsiz, sorumsuz ve kötü olarak hisseder ve giderek hırçınlaşır. Belki de bir süre sonra ebeveyn-çocuk ilişkisi bir noktada kopar.

Oysaki ben dili ile duygularımızı kolaylıkla anlatabiliriz. Ebeveyn kendi duygularını dile getirmektedir.

Çocuk: Baba, hoş geldin... Hadi maç yapalım.

Baba: Şu an seninle maç yapamayacak kadar yorgunum. İstersen maçı

yarın yapalım.

Ben dilinde çocuk suçlanmamıştır bunun sonucu olarak çocukta direnme, isyan yaşanmaz. Ebeveynlerin kabul etmediği davranışları değiştirmede daha etkilidir. Ben iletisi gönderilir ve çocuk konu ile ilgili bir şey yapıp yapmamakta özgür bırakılır. Davranışın ve gönderilecek karşı iletinin sorumluluğu tamamen çocuktadır.

Ben dili cesaret isteyen bir iletişim dilidir. Çünkü çoğu ebeveyn zayıflıklarının, yetersizliklerinin öğrenilmesini sevmezler. Çocuklarının gözünde zayıf yanları olmayan, güvenilir olarak görünmek hoşlarına gider. Ama sen iletileri ile aile içi iletişimi olumsuz olarak etkilediklerini fark etmezler ve kolay yolu seçerler.

Oysaki aile içi iletişimde saydamlık önemlidir. Çocukların ebeveynlerinin gerçek duygularını bilme hakları vardır. Aile içindeki bireyler duygularını, düşüncelerini saydam şekilde yansıtırlarsa iletişimde problemler yaşanmaz. Çocukların ebeveynlerinin gerçek duygularını bilme hakları vardır. Aile içindeki bireyler duygularını, düşüncelerini saydam şekilde yansıtırlarsa iletişimde problemler yaşanmaz. Yani aynı evde yaşayan yabancılar olmazlar.