Dersimiz deprem

Van depremi hepimize bir kere daha gösterdiki depremlerden ders almanın zamanı çoktan geçti? Her bir musibet bin nasihatten daha çok ders veriyor vermesine ya ders almak için musibet beklememiz şart mı? Peki ders aldık mı? Görünen o ki yeteri kadar almadık. Almış olsaydık felaket olmazdı. Japonları hepimiz görüyoruz, önlemlerini almışlar, binaları depreme dayanıklı. Dünyanın en etkin deprem kuşağında yaşamaları bundan korunmayı öğretmiş onlara.

Japanları tebrik etmek gerekir. Derslerini fazlasıyla almışlar. Almakla kalmamış çocuklarına da okullarda ders olarak vermişler. Herkes deprem anında ne yapacağının bilincinde. Önlemleri de hazır.

Bir de kendimize bakalım. Japonya kadar olmasa da biz de göz ardı edilmeyecek bir deprem kuşağında yer alıyoruz. Her gelen felaket bizlerde derin izler, acılar bırakıyor. Deprem şu vakte kadar şurayı vuracak, bu vakte kadar burayı vuracak diyoruz. Bunları biliyoruz bilmesine de ne yapıyoruz? Olacakları bilmek, ölecek insanların, yıkılacak binaların sayısını tahmin etmek, istatistiğini, grafiğini çıkarmak yetmiyor. Kaderimiz böyleymiş deyip beklemeli miyiz? İnsan her şeyi kadere bırakmamalı, kaderine birazda kendisi yön çizmelidir. Atalarımız boşuna dememiş, eşeğini önce sağlam kazığa bağla ondan sonra Allah’a emanet et diye. Ki Japonlarda kaderlerine teslim olunmamanın nedemek olduğunu fazlasıyla görüyoruz.

Her gelen felaketle biz de her seferinde bir parça ders alıyoruz ancak yeteri kadar alamıyoruz herhalde. Neden biz de okullarımızda deprem dersi vermiyoruz? Ülkemizde deprem malesef kaçınılmaz. Önüne geçemiyorsak önlemini almasını bilmemiz gerekir. Bu ülke her depremde binlerce can vermeye mahkum olmamalı.

Felaketlere önceden tedbirli bulunmak, hafif kayıplarla geçirmek gelişmiş ülke olmanın göstergesidir. Deprem için çeşitli tedbirler vardır. İlk tedbir tabiki inşaatların sağlamlığıdır. İnsanlarımız cahillikten kurtuldukça evlerini daha sağlam yapacaklardır. Cahillik te okullarımızda deprem dersi koyularak azaltılabilir.

Varsayalım deprem dersi yürürlüğe konuldu. Neler anlatılabilir derseniz öncelikle yapıların sağlam yapılması hakkında çocuklar bilinçlendirilebilir. Elbette çocuklar inşaat yapmazlar fakat çocuklar da yarın büyüyecekler. Hiç olmazsa yarının evleri sağlam olsun, hiç olmazsa ailelerine anne, baba bizim evimiz sağlam mı diye sorabilsinler.

Eşyaların nasıl yerleştirileceği ve nasıl sabitleneceği öğretilmeli. Birçok ölüm ve yaralanma da eşya altında kalma nedeniyle yaşanıyor.

Sonra deprem dersinde, deprem sırasında nasıl davranılması gerektiği öğretilebilir. Nereye saklanılmalı? Camdan balkondan atlanılmalı mı? Acele etmeli mi?

Sonra eğer depremde göçük altında kalınırsa nasıl davranmalı? Evet, Allah korusun, Allah kimsenin başına vermesin. Ancak siz göçük altında kalındığında nasıl davranılması gerektiğini biliyor musunuz? Ben bilmiyorum ve kimse bundan sonra göçük altında kalmayacağımın garantisini veremez.

Sonra depremde yaralananlara ilk yardım nasıl yapılmalıdır? Göçük altından canlı birisini çıkartırken nelere dikkat edilmelidir? Nasıl tutulmalıdır? Bunlar öğretilmeli.

Deprem sonrasında ihtiyaç sahiplerine nasıl yardım edilir? Yardım sadece maddi değildir. Bunların bilinci aşılanmalı.

Depremden çıkar sağlamamalı, stokçuluk, yüksek fiyatla satış uygulamalarından sakınılması aşılanmalı. Depremde boşalan evler ve iş yerleri talan edilmemeli, ölüler soyulmamalı bilinci aşılanmalı.

Halkımıza en çok sıraya geçme ve saygı gösterme dersi verilmelidir. Her yardım kampanyasında kamyonlara hücum eden adam fotoğrafları çok iğrenç bir manzara oluşturuyor. Kendinden önce başkalarını düşünmek aşılanmalı. Özellikle ailesini, kocasını kaybetmiş kadınlara ve çocuklara öncelik tanınması ve yardım edilmesi öğretilmeli.

Depremden sonra depremde zarara uğrayanların nelere ihtiyacı olacağı, bu ihtiyaçların nasıl giderilebileceği, bireysel olarak nasıl yardım edilebileceği öğretilmeli.

Bu memleketin üzerinde yaşayan tüm insanlara ait olduğu, aramızda bir ayrıcalık olmadığı, hepimizin birer insan olduğu, hepimizin kardeş olduğu öğretilmeli.

Deprem dersinde bir de küçük büyük herkese deprem görevi verilmeli. Eğer depremle karşılaşırsa yardımlaşma ve dayanışma organizasyonunda nasıl bir rol oynayacağı önceden belirlenmeli, kişi görevlendirilmeli. Hızlıca organize olunmalı.

Benim aklıma gelenler şimdilik bunlar. Sanıyorum daha bir çok şey bulunabilir. Görüyorsunuzki insanlar ister deprem bölgesinde bulunsun, ister bulunmasın deprem hakkında bilinçlendirilmeli. Yarın ülkemizin neresinin yara aracağı belli değil. Bu biz de olabiliriz, yakınlarımız da olabilir ve bundan tam anlamıyla sakınmamız mümkün değil. O zaman bilinçlenelim. O zaman okullara deprem dersi koyalım.

Saygılarımla,

Ertunç Alpman