Dil yanlışları - 9

66) “Reaksiyon vücut verebilir.”
(Denizanaları hakkında bilgi veren hoca, ATV, 10.06.2009)
Ön bilgi: “Reaksiyon” “tepki” kelimesinin yerine kullanılıyor.
Doğrusu: Vücut reaksiyon gösterebilir.

67) “Doğmamış çocuğa kilot biçmeyiz.”
(ATV, Tayyip Erdoğan, 08.08, 23.12.2009)
Ön bilgi: Deyimler, kalıplaşmış ifadelerdir. Kelimelerinin yerine en anlamlıları getirilmez.
Bir niyet okuma: Belli ki Erdoğan kibarlık olsun diye “don” yerine “kilot”u (doğrusu külot) kullanıyor.
Doğrusu: Doğmamış çocuğa don biçilmez.

68) “Yazılı dilekçe yazdım.”
(ATV, havalimanında bir yolcu, 23.11. 2009, 07.51)
Eleştiri: Sözlü dilekçe olur mu yahu?
Doğrusu: Bir dilekçe yazdım.”

69) “Kendimi fazla ifa edemiyorum.”
(FOX TV, Yarışmacı Murat, 14 Kasım 2009, 01.10)
Önbilgi: “İfa etmek” yerine getirmek demektir.
Doğrusu: Kendimi ifade edemiyorum.

70) “Son hafta olduğu için beni mağdur görün.” (Bülent Ersoy düzeltti.)
(FOX TV, Yarışmacı Murat, 14 Kasım 2009, 01.12)
Ön bilgi: “Mağdur” haksızlığa uğrayan anlamında kullanılır.
Doğrusu: a) Son hafta olduğu için beni mâzur görün.” b) Son hafta olduğu için beni hoş görün.” c) Son hafta olduğu için beni bağışlayın.

71) “Gözleri birer kurşundular.”
(Flash TV, 15 Kasım 2009, Yusuf Hayaloğlu, Yıldız Yağmuru) (tekrar)
Ön bilgi: İnsan dışı özne çoğul da olsa yüklem tekil olur.
Doğrusu: Gözleri birer kurşun.

72) Her yaptığınız akla göze gönüle hitap edecektir.
(Haber Türk reklamı, 23.57, 15 Kasım 2009)
Ön bilgi: “Akıl” kelimesinde nasıl hece düşmesi varsa “gönül” kelimesinde de olmalıydı.
Doğrusu: Her yaptığınız akla, gönle hitap edecektir.

73) “Bazı genelkurmayla ilgili açıklamalar var.”
(Ali Fahir Kayacan, Haber Türk, 16 Kasım 2009, 20.11)
Ön bilgi: Kelimenin yerinde kullanılmamasından doğan anlatım bozukluğu.
Doğrusu: Genelkurmayla ilgili açıklamalar var.

74) “Sonra yine devam buyurun.”
(Eski Cumhuriyet Savcısı Gültekin Avcı, Haber Türk, 16 Kasım 2009, 20.17)
Doğrusu: Sonra yine devam ediniz.

75)Sunucu:
-Arnavut Haraççı Beldesi karantina altında biliyor musunuz?
İşçi:
-Evet garanti altında burası.
(ATV, 119.33, 15 kasım 2009)
Bilgi: Karantina: bulaşıcı bir hastalığın yaygın olduğu bir yerden gelen kişileri, gemileri ve malları geçici olarak ayırma biçiminde alınan önlem.
Garanti: güvence, teminat
Doğrusu: Evet, karantina altında burası.

76) Sekreter olarak çalışıyor. Askerî ücret alıyorum.
(Star, 19.49, 17.11.2009, Dördüzlerin annesi))
Bilgi: Askerî: askerlikle ilgili, askere özgü.
Asgari: en az, en aşağı, en azından, en düşük.
Doğrusu: Asgari ücret alıyorum.