Diş Röntgeni Beyin Tümörü riskini arttırıyor mu?

Bugün hurriyet.com.tr sağlık haberleri altında yayınlanan minik bir haber, diş sağlığına önem veren herkesin ve diş hekimlerinin dikkatini çekmiş olmalı. Haberi kaçıranlar için özetle kopyalıyorum;  "Yılda en az bir kez diş röntgeni çektirenlerde iyi huylu beyin tümörü ihtimalinin neredeyse üç kat arttığı bildirildi. Yaklaşık 3000 kişinin katıldığı ve Yale üniversitesi bilim adamlarının, Elizabeth Claus başkanlığında yürüttüğü araştırmaya göre, her yıl bir veya daha fazla diş röntgeni çektirmek 10 yaş altı çocuklarda ise menenjiom ihtimalini beş kat artırıyor."

İnsan sağlığına dair yapılan her yeni bilimsel tavsiyeye artık şüphe ile yaklaştığım için, bu haber beni gerçekten ürküttü ve araştırma hakkındaki detaylı yayınları okumak istedim. Araştırma sonuçları 10 Nisan'da "American Cancer Society" yayınlarından "Cancer" dergisinde yayınlanıyor ve tabiki tıp dünyasında hemen tartışılmaya başlanıyor. Otoritelerin kesinlikle hemfikir olduğu husus; hastalara gereksiz yere röntgen çekilmemesi."

Tabi biz hastalar herhangi bir tıbbı müdahalenin gerekliliğini ölçemeyeceğimize göre, her zaman olduğu gibi uzman ellerin insafına kalmış durumdayız. Özellikle Amerika gibi hasta-hastane-sigorta şirketi arasında sömürünün alıp başını gittiği, karşılıklı güvenin esamesinin kalmadığı düşünülürse; gerek Türkiye'de gerek Amerika'da sağlık sektöründe dönen kirli dolapları hatırladıkça, insaflı eller için dua eder oluyoruz.

Araştırmaya geri dönersek, "American Dental Association" bildirgesinde, vatandaşların panik olmadan, kendi rehberlik ve tavsiyeleri doğrultusunda diş kontrol ve tedavilerini aksatmadan yaptırmalarını ve doktorlarına güvenmelerini salık veriyor. Ancak araştırmaya karşı da eleştirileri yok değil. Araştırmanın en zayıf yönünün, katılımcıların sözlü beyanlarına yani hafızalarına güvenilerek yapılması olduğu vurgulanıyor. Bir diğer önemli bilgi ise, araştırmaya katılanların yaşları itibariyle yıllar öncesinde diş röntgeni çektirmiş oldukları. Çünkü o yıllara ait teknoloji radyasyon konusunda günümüzdeki avantajlara sahip değildi. Bazı otoriteler bu araştırmanın çok yüzeysel olduğu ve derinleştirilmesi gerektiğini söylemekte.

Farklı kaynaklardan okuduğum bilgilerden bir diğerini daha paylaşmak isterim. Öğrendiğime göre, günümüz röntgen cihazlarında kullanılan farklı film tipleri mevcutmuş;  "D-Speed, E-Speed, F-Speed" gibi. En gelişmiş, dolayısı ile radyasyon konusunda en güvenilir olanı F-speed röntgen filmleri. Diş için kullanılan röntgen filmleri üzerine yapılmış birçok araştırma var. Gerek ağız dışından gerekse ağız içinden yapılan röntgen çekimlerinde tercih edilen filmin kare ya da yuvarlak olması dahi önem arz etmekteymiş. Kare filmlerin (rectangular collimation) radyasyon konusunda daha avantajlı olduğu belirtiliyor.

Tüm bu tıbbı detaylar diş hekimlerinin anlayıp yorumlayacağı bilgiler elbet. Hasta olarak kullandıkları cihazlar konusunda da yine seçtiğimiz diş hekimine güveneceğiz. Her ne kadar  diş sağlığını önemsesem de, her türlü röntgen çekiminin arzu edilir bir şey olmadığını bildiğimden, her 6 ayda bir bana röntgen soran dişcimi "Ben Türkiye'de çektirmiştim bir sonraki gelişimde getiririm" diyerek atlatmış olmakla isabet ettiğimi düşünür oldum.