Domatesin arılısı

-Antalya semt pazarlarında köylü kadınları bağırır.
-“Arılı domatesssssss” Diye.
-Küçük bir çaput sermiştir yere.
-Çaputun üstüne domatesleri istiflemiştir.
-Kendiside domateslerin arakasında, yere oturmuştur.
-Görüntü müthiş.
-Domatesler tornadan çıkmış gibi.
-Hepsi aynı büyüklük ve renkte.
-Ama bir var ki tad namına bir şey yok.
-Pırıl pırıl parlayan domateslerde domates tadı yok.
-Sadece adı domates.
-Antalya dili ile adı “domat”.
-Köylü kadınları öyle söyler.
-Domatese domat derler.

* * * * *

-Arılı domates ne demektir?
-Bilir misiniz?
-Pazarlarda bağırırlar.
-“Arılı domates” Diye.
-Sürekli duyardım ve merak ederdim.
-Nedir şu arılı domates diye?
-Fiyatı daha pahalı.
-Tadı derseniz, hiçbir tadı yok.
-Yinede satarken, çok önemli bir şeymiş gibi, domatesin arılı olduğuna dair vurgu yapılır.

* * * * *

-Üşenmedim ve bir hafta sonu yakın bir dostuma ait büyük bir serayı gezmeye gittim.
-Kızımda merak ederdi ve kızımında bu tip ürünlerin nasıl büyüdüğüne dair fikir edinmesi için seraya birlikte gittik.
-Çok büyük bir sera.
-30 dönüm camekân kaplı bir sera.
-Her yer domates dolu.
-Ve ortalarda uçuşan kocaman, siyah renkte arılar.
-Ve dölleme işini arılar yapıyor.
-Ben işin akademik diliyle falan ilgili değilim.
-Sadece ürünün nasıl yetiştiğini, arının, domatesle olan ilişkisini anlamaya çalışıyorum.

* * * * *

-Serannın çok büyük olması sebebi ile her yer bir koridor olmuş.
-Sıra ile dizilen saksıların içerisinde, domates fideleri, ve fideler bir iple üstten geçen demire bağlanmış.
-Her koridorun başında bir arı kovanı var.
-Ve arıların hepsi, kendi kovanını tanıyor ve biliyor.
-İşte burası çok ilginç.
-Her arı kovanının içerisinde bir tane kraliçe arı var.
-Ve bütün arılar, domates filizlerinin üzerine konmak sureti ile oradan aldıkları bitki özünü, kraliçe arıyı beslemek için kovana taşıyorlar.
-İlk domates fidesine hormon takviyesi yapılıyor.
-İlk domates fidesine yapılan hormon takviyesinden sonra, açan domates filizinin üzerine arılar gelip konuyor.
-Dört ayağı ile domates filizinden bitki özünü alırken, filizin üzerindeki hormon, arının ayağına bulaşıyor.
-Ve arı, diğer filizlere konarken, ayağına bulaşan hormonu diğer filizlere taşımış oluyor.
-Bitki özü toplarken, domatesleri farkında olmadan döllüyor.
-Döllenen domates filizlerine bir başka arı tekrar gelip konmuyor.
-İlginç bir görüntü.
-Ve ilginç bir doğal denge söz konusu.

* * * * *

-Arılı domates ile arılı olmayan domates arasındaki fark ise şu.
-Arıların ayağına bulaşan hormon, bir filizden diğer filize taşınırken ölçü şaşmıyor.
-Yani hormon takviyesi kararında kalıyor.
-Arılı olmayan ve kendi bahçesinde domatesi satmak için yetiştirenler işte bu hormon takviyesini doğru ve kararında yapamıyorlar.
-Her hangi bir ölçü ve ayarları yok.

* * * * *

-Peki arılı olunca domatesin tadında bir değişiklik söz konusumu derseniz?
-Bence demeyin.
-Ama ben yinede söyleyeyim.
-Hiçbir tad değişikliği yok.
-Yani yemesenizde olur.
-Yemeyinde.

* * * * *

-Bu hafta sonu Antalya Kültür Park’ta ekolojik Pazar açıldı.
-Gidip gezme şansım olmadı.
-Ama bu gibi girişimlerin teşvik edilmesi gerekiyor.
-Ve kamuoyunun, ekolojik pazarlara rağbet etmesi özendirilmeli.
-Tabi bir nokta dikkat çekici.
-Ekolojik pazardaki sebze ve meyve fiyatları bir hayli pahalı olur.
-Ve yine bu gibi imkânlardan yararlanacak olanlar, ekonomik gelir seviyesi yüksek olan insanlar olacak.
-Dar gelirli aileler, bu gibi imkânlardan yine yararlanamayacak.