Don Kişot’un Osmanlı bağlantısı

Miguel de Cervantes Saavedra

(29 Eylül 1547 — 23 Nisan 1616),

İspanyol romancı, şair ve oyun yazarıdır.

Don Kişot'un yaratıcısı.

Don Kişot

(İspanyolca: Don Quixote ya da Don Quijote),

Don Kişot dünyanın en çok okunan eserlerinden biridir ve 38 dile çevrilmiştir.

Yaşamının sonlarına doğru ünlü eseri Don Quijote (Don Kişot)'u hapishanede kaleme almıştır ve bu eseri sayesinde tüm dünyada tanınmıştır.

İki bölüm halinde yayımlanan roman, İspanyol Altın Çağından bir örnek olarak en akıcı edebi eserlerden biridir ve belki de İspanyol edebiyatına ciddi bir giriştir.

Don Kişot’u hepimiz biliriz. Onu çocukluğumuzda tanımıştık, çok sevmiştik. Onun yel değirmenleri ile kavgasına da hep gülmüştük. O iyi biriydi. Şovalye’lere çok meraklıydı. Kendi de ünlü bir aristokrattı…

Devamlı konuşan biriydi. Garip giysileri olan, atının ismi Rosiante’di…

Kendi isminden bile ünlü olan bir uşağı vardı ki Aman Yarabbi. Evlere şenlikti tam. Sancho Panza… Hatırladığım daima onunla konuşması, ona akıl sorması ama hep kendi bildiğini yapmasıydı.

Birde sevgilisi vardı ben onu hiç hatırlamıyorum ama onun hakkında bilgi topladığımda öğrendim ki hayalen bir sevgili ve ismi de

Dulcinee du Toboso aklımda kalmadığı kadar varmış, zor bir isimmiş.

Bu bir çeşit kurgu romandı. Don Kişot kendini şovalye sanıyordu hatırlıyorum ve etrafındakilerde onun deli olduğunu düşünüyorlardı. Bütün bunlara karşın Don Kişot kendince bir kahramandı, mazlumların yanındaydı…

Vatanını çok seviyordu ve onun için savaşıyordu…

Böyle ya da buna benzer bir kitaptı.

Kitabın bu kadar ünlü olmasının bence en büyük sebepleri; filmlerininde çevrilmesi, tiyatro olarak sahnelenmesi…

Üstelik garip bir şekilde bu kitap dünyanın her yerinde biliniyor ve okunuyor. Üstelik hiç eskimiyor.

Biz yazarlar biliriz. Kitabımız piyasaya çıktığında şansı bol olsun deriz. Bazen bu kitabım çok okunacak dediğiniz bir kitabınız tutmayabiliyor. Daha basit bir konu daha çok hoşa gidebiliyor. Bazı kitaplar şanslı, bazıları şansız olabiliyor.

Burada da olduğu gibi. Donkişot çok şanslı bir kitap…

Ayrıca bazı kitapların isimleri şanslıdır, yazarları bilinmez.

Buda oldukça enteresandır.

Don Kişot’u hepimiz biliriz hemen söyleyebiliriz ama yazarı Miguel de Cervantes Saavedra’yı bilmeyiz. Veya azımız bilir. İsmini ezbere bilmek isminin zorluğundan da kaynaklanmıyor aslında, kitabın ünü yazarın isminin önüne geçiyor.

Üstelik bu yazarın bizlerle yani Osmanlı ile ilgisi var. Belki de Don Kişot’un düşman sanıp dövüştüğü yel değirmenleri yazarın düşman olarak gördüğü Osmanlı’lardı. Çünkü yazar Osmanlı’ların eline esir olarak düşmüş.

Bir hayli ilginç bir hayat hikayesi var.

Genç yaşta başladığı edebiyat hayatında denemeleri ve tiyatro eserleri ile kısa sürede tanınan bir yazar olmuştur. Ayrıca İspanyol edebiyatında roman geleneğinin başlatıcısı olarak kabul edilir.

15 Eylül 1569'da Madrid'de bir yaralama iddiasıyla Miguel de Cervantes adlı biri hakkında tutuklama kararı çıkarıldı. Verilen cezaya göre sağ eli kesilecek ve 10 yıl sürgünde kalacaktı. Bir ad benzerliği söz konusu değilse bu olay Cervantes'in İtalya'ya gidişinin nedeni olabilir.

1570'te II. SelimKıbrıs'ı ele geçirince Papa V. Pius Osmanlılara karşı birlik çağrısında bulundu. Çağrıya yalnızca İspanya ve Venedik karşılık verdi. Cervantes Roma'daki İspanyol birliğine katıldı. 7 Ekim 1571'de Osmanlı donanmasıyla Lepanto (İnebahtı) Körfezinde yapılan İnebahtı Deniz Savaşı'na katılan Marquesa adlı kadırgada bulunan Cervantes, iki kez göğsünden yaralandı, bir top güllesiyle sol elini kaybetti.

Daha sonra Osmanlılar tarafından tutsak edilen Cervantes, 1575–1580 yılları arasında Cezayir'de esir olarak yaşamıştır. Osmanlı esaretinde bulunduğu süre zarfında 4 kez kaçma teşebbüsünde bulunduğu tahmin edilmektedir. Hiç birinde başarı kazanamamasına rağmen bu teşebbüsler sonucunda ceza da almamıştır. Ancak orada da dolandırıcılıkla itham edilip hapse atılmıştır. Burada yazmaya daha sıkı sarılmıştır.

Yaşamının sonlarına doğru ünlü eseri Don Quijote (Don Kişot)'u hapishanede kaleme almıştır ve bu eseri sayesinde tüm dünyada tanınmıştır. Eserde yazarın kendi hayatıyla alay ettiği ve kahramanla aralarında çokça benzerlikler olduğu görülür. Bu eser hâlâ dünyanın en bilinen romanları arasındadır. İspanyol romancı Miguel de Cervantes Saavedra'nın romanı ve aynı zamanda bu romandaki asıl şahsiyetin adı.

1605 ve 1615’te El ingenioso hidalgo Don Quijote de La Mancha

(Marifetli ayan Don Kişot de La Mança) ve

Segunda parte del ingenioso caballero Don Quijote de La Mancha

(Marifetli şövalye Don Kişot de La Mança'nın ikinci bölümü) (alıntı)

Kimbilir belkide hepimizin içinde bir Don Kişot yatıyordur…

Nazan Şara Şatana

http:// http://www.facebook.com/#!/profile.php?id=100002892442552

http:// https://twitter.com/#!/nazansarasatana