Dünya birde Çin'i kaldıramıyor - 3

Üretime dayalı ekonomik sistemin ÇİN'e kayması Dünya'nın gelişmiş batı ekonomileri nin insanlarını ister istemez Finansal piyasalara kaydırıyor. Şimdi bu konuya değinelim.

Günümüz dünyasında birbirine bağlı iki ekonomik sistem var. Birincisi mal ve hizmet üretimine dayanan reel ekonomik sistem, ikincisi Finansal varlıkları değer artış ve düşüşüne endeksli finansal sistem.

Üretim ekonomisinin maliyet ve daha çok kar kaygısıyla maliyetin düşük olduğu bölgelere kayması dünyanın diğer gelişmiş ekonomilerini ister istemez finansal ekonomiye kaydırmaktadır. Bu sistemde üretim yoktur, ve varlıkların günlük hatta anlık değerlenmesi veya değerlerinin düşmesi üzerinden rant elde etmeye ve zenginleşmeye dayanır. Bunlar para piyasası, sermaye piyasası, döviz piyasası vb. gibi piyasalar olup sistemin yatırımcıları üretime herhangibir katkıları olmadan gelir elde etme peşindedirler, ve kar kağıt üstünde olduğu için değerler anlık değişmekte insanlar bir anda ya büyük rant elde etmekte ya da batabilmektedirler. Ve krizler hep finansal ekonominin reel ekonomin yerini doldurduğu zamanlarda çıkmaktadır. Reel ekonomide üretilen mal veye hizmetin bir maliyeti ve emek sözkonusu olduğu için değeri üzerinde fazla bir süpekilasyon yapılamaz. Finansal piyasalarda üretim ve emek söz konusu olmayınca zemini kayganlaşmakta, yatırmcılar kazanç kağıt üzerinde olduğu için tedirginleşmekte, ve  bu durum ardı arkasına gelen krizlere zemin hazırlamakta.

Reel ekonomi maliyet ve kar kaygısıyla maliyetin düşük olduğu bölgelere akmaya devam ederse dünyanın diğer ekonomi bölgelerinde hem işsizlik artacak ve reel ekonomileri daralacak, hem de ekonomiler gidgide finansallaşacaktır. Bu da krizlerin önünü alınamaz hale getirecektir.

Bu durumun çüzümü işgücü maliyetinin düşük olduğu bölgelerde emek ve hak bilincinin gelişmesiyle mümkündür. Çünkü yüksek yaşam standardına alışmış batı insanı nın bu saatten sonra kapitalizmin ilk çağlarına dönmesi söz konusu değildir. Ancak tarihsel süreç göstermiştir ki ekonomik gelişme ve üretim, sermayesi sanatı olan insanları ister istemez hak bilincine ve üretimden gelen gelirden haklarını isteyip daha rahat bir hayat sürme isteğine götürmektedir. ÇİN'de bu durum nezaman gerçekleşir bilemeyiz. Ancak reel ekonomi bu bilinç oluşuncaya kadar ÇİN'e kaymaya devam edecek gibi görünüyor.

Sorun Avrupa'nın borç sorunundan kaynaklanmaktadır diyenler için 4. yazımın konusu bu olacak.            

Ahmet Elden.