Tea Shop

Free Shop Benzeri (Tea Shop) gibi yerler veya Satış Noktaları ya da Tanıtım Reyonları

Geçen hafta, siyah çay’ın üretim ve satışında çok iddialı, medya’da çok reklam veren hemşeri bir firmanın internet sitesinin halkla iletişim sayfasına girdim ve âcizane bir soru sordum! Sonra elektronik posta adresimde her hangi bir cevap bekledim, ancak cevap gelmedi, bende böylece, bu âcizane sorumu cevaplamaya değer, incelenebilir, uygulamaya konulabilir bir fikir olup, olmadığını öğrenebilme, test edebilme imkânından mahrum kaldım.

Bilindiği üzere, Doğu Karadeniz bölgesinde, vatandaşımızın ürettiği siyah çay, Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğu illerinde kapısı bulunan noktalardan ithalat dışında, yurda girdiğini, bunun turistik kolaylıklardan istifade edilerek yurda getirilen zati eşya listesindeki limitlerin aşılması şeklindeki zorlamaların ötesinde, tamamen ticari hesaplar güdülerek, gayrı yasal yollar denenerek, kaçakçılık girişimlerin hala sürdürülmekte olduğunu biliyoruz.

Oluşan tablonun sonucuna göre; çay mahsulünü yetiştiren, tarımsal gelir sahibi müstahsilden, siyah çayı üreten, kamu ve özel sektör kesimlerinden, bunu yurtta ve yurt dışında pazarlayan ve satan doğrudan fabrika sahibinden dağıtım kanallarındaki bütün şirketlerine, işçisinden esnafına dolayısıyla tüm yöre halkına kadar haksız rekabete maruz kalması demek olduğu artık bilinmektedir.

Devlet, bu haksız rekabetten zarar görecek kesimleri korumak için almış olduğu tedbirlerin başında, yasal yollarla yurda ithali sağlanan ürünün vergilerini arttırmış olması gelmektedir. Türk Gümrük Tarife Cetveline yüksek oranlı bir rakam koymakla birlikte alınması gereken tedbirler tamamen alınmış olmuyor ya da iş burada bitmiyor, Bu tedbiri boşa çıkarmak için yapılan bütün karşı eylemler, ürünlerimizi haksız rekabetten korumak adına bizim ilgi sahamız muvacehesinde bilinmeli, deşifre edilmeli ve buna yönelik çözümler geliştirilmelidir.

Doğu Karadeniz bölgesinde çay’ın mağduru olan insanlar, doğu ve güneydoğu bölgelerindeki hudut kapılarından yurda sokulan siyah yada yeşil çayı satarak rant sağlayan kişilerle, bu çayın alıcısı durumunda olan, çaya bir ilgi ve alaka oluşturan ve doğu bölgelerinde yüksek oranda tüketime konu eden insanlara kızmak yerine, Doğu Karadenizliler, ürettikleri ürünlerine veya kendi ürünlerine olan ilgiden heyecan duyarak bu bölge insanlarına müteşekkir olmalıdırlar.

Şayet, bu bölge halkı daha fazla çay tüketip, daha fazla talep oluşturuyorsa, o bölge insanı potansiyel bir satın alıcı durumundadır. Bu bölgede çay talep eden bir kitlenin olduğu anlamına gelir, Yani potansiyel müşterilerin ikna edilmesi sadece bir teferruattır. Dolayısıyla, her fırsatta yeni taktikler, yeni pazarlama usulleri denenerek, satış çabalarının arttırılması mümkündür.

Yabancı çay’ın kalıcı hale getirdiği içim lezzeti-damak tadı- nın bir alışkanlık geliştirdiği doğrudur, ancak, Karadeniz çayının bir takım üstün özelliklerinden haberdar olmayan, fiyatından dolayı ya da belirli özellikleri bulunmadığından dolayı satın almak istemeyen alıcıları tutundurma ve satış stratejileri ve tanıtım gücüyle, kendisine çekme potansiyelinin de bulunduğunu teorik olarak kabul etmek gerekir..

Yazının başında belirttiğim, kafama takılan sorulardan bir tanesi de; Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğu vilayetlerinde kapısı bulunan illerde pazarlama tanıtım ve tutundurma faaliyetlerine daha çok hız verme, bu illerden komşu ülkelere uzanan, hudut gümrüklerinde-kapı gümrüklerinde- asıl hedefi tanıtım olmayıp fiziki satış olan Free Shop benzeri (Tea Shop) gibi yerler ya da satış noktaları veya tanıtım reyonları kurulabilir mi?

Hudut kapılarında bulunan Free-Shop mağazalarında Türkiye’ye giriş yapan yolculara, esas olarak satış tarihinde yürürlükte bulunan gümrük mevzuatına göre gümrük vergileri ödenmeksizin yurda ithal edilebilecek Zati Eşya Listesinde yer alan eşya ile yolcu beraberi hediyelik eşya ve Gümrük Müsteşarlığınca uygun bulunacak eşya satılabilmektedir.

Çıkış kapılarındaki mağazalarda ise yerli-yabancı ayrımı yapmaksızın, sigara, alkol ve alkollü içkiler de dahil olmak üzere, Zati Eşya Muafiyet Listesindeki eşya ve yolcu beraberi hediyelik eşyanın satılabilmesi mümkündür.

Yukarıda belirtilenlerin dışında kalan yerli üretim eşyasının satışına izin verme ve satılacak miktarı belirleme yetkisi Gümrükler Başmüdürlüklerince kullanılmaktadır.

Free shop benzeri satış noktaları derken, free shop’lar anlaşılmamalıdır.

Söz konusu benzeri mağazalar çıkış yolcuları için gümrük sahasının içinde mevzuata uygun olarak kurulması mümkünken, giriş yolcuları için, gümrük sahasının dışında yani Türkiye’ye giriş yaptıktan hemen sonra, giriş kapısına yakın yerlerde konumlandırılabilir.

Bu reyonlarda, siyah ve yeşil çayın satışları yapılırken örneğin; fındık, fıstık, kuru üzüm, kuru kayısı ve benzeri yerli ürünlerin satışları için de benzeri reyonlara izin verilmesi mümkündür. Böylece yerli ürünlerin kapısı olan doğu ve güneydoğu vilayetlerinde tanınması sağlanacak ve satışı artacaktır.

Bu uygulama ile gayri yasal yollar denenmeyecek, bölgemizi olumsuz etkileyen, kaçak çay girişi önlenecek, yolcular daha meşru-yasal -yoldan çayı satın almış olacaklar, bu vesile ile üretici firmaların hem kendilerine hem Doğu Karadeniz halkına önemli bir yararı dokunmuş olacaktır.