Genç yaşta ölen iki şair

Salah Birsel’ in şairleri anlattığı bir şiirinde ilk kez adını duydum.

BİLDİRİ

İnanın sözüme şairler
Üçer beşer söneceğiz
Yirmi ikiye varmadan
Rüştü gibi öleceğiz

Salah Birsel

Şiirdeki adın bir şaire ait olduğu anlaşılıyordu. O şairin kim olduğunu bulduğumda Muzaffer Tayyip Uslu ile de karşılaştım. Daha sonraları Memet Fuat’ ın antolojisinde birarada gördüm. Memet Fuat, Çağdaş Türk Şiiri Antolojisinde bu iki şaire şöyle değiniyor : “ Garip akımının genç yaşta ölen iki şairi Rüştü Onur (ö.1942) ile Muzaffer Tayyip Uslu (ö.1946) ise garip' çilerin şiir alanındaki gelişmelerini görme olanağı bulamadılar. Garip akımı içinde başlayıp sona eren kısacık şairlik serüvenlerinde yazdıkları şiirler Salah Birsel' in, Necati Cumalı' nın çabalarıyla günümüze ulaştı .”

Rüştü Onur (1920-1942) ve Muzaffer Tayyip Uslu (1922-1946) iki şair. Yaklaşık aynı yıllarda yaşadılar ve aynı kaderi paylaştılar. Onlar iki iyi arkadaştı. Her ikisi de hastalıkları nedeniyle kısa süre sonra öleceklerini bilerek yaşadılar ve ölüm şiirleri yazdılar.

RÜŞTÜ ONUR (1920-1942)

Rüştü Onur kısacık yaşamına güzel şiirler sığdırdı. Devrek'te doğdu. Hastalandığı için liseyi bitiremedi. Tedavi için geldiği İstanbul'da veremden öldü. Ölümünden sonra şiirlerini ve diğer yazılarını Salah Birsel 1956'da Rüştü Onur adlı bir kitapta topladı.

Rüştü Onur çok kısa yaşadı ve yaşamının çok kısa olacağını bilerek yaşadı. Şiirlerine bu duyguyu yansıttı. Öldüğü yıl yazdığı şiirinde kendini anlatıyor.

HULASA

Ben ölsem be anacığım
Nem var ki sana kalacak!
Ceketimi kasap alacak,
Pardösömü bakkal
Borcuma mahsuben...
Ya aşklarım
Ya şiirlerim ne olacak
Ya sen ele güne karşı
Nasıl bakacaksın insan yüzüne!
Hulasa anacığım
Ne ambarda darım
Ne evde karım var.
Çıplak doğurdun beni
Çıplak gideceğim

Rüştü Onur
(1942)

MUZAFFER TAYYİP USLU (1922-1946)

Muzaffer Tayyip Uslu İstanbul'da doğdu, Zonguldak'ta öldü. Mersin, İstanbul ve Zonguldak'ta okudu. Üniversite'ye yazılmasına karşın olanaksızlıklar yüzünden okuyamadı ve Zonguldak'ta çalışmak zorunda kaldı. O da arkadaşı Rüştü Onur gibi veremden öldü. O dönem yayınlanan şiirleriyle en iyi şairlerden biri kabul edilmiş, yaşamındaki acılara karşın, gizli bir üzgünlük içinde yaşamanın güzelliğini yazmıştı. Şiirlerini Şimdilik adlı bir kitapta topladı (1945) . Ölümünden sonra Necati Cumalı şiirlerini ve yazılarından seçmeleri Muzaffer Tayyip adlı bir kitapta topladı (1956)

Muzaffer Tayyip Kan şiirinde kendi ölümünü anlatıyor.

KAN

Önce öksürüverdim
Öksürüverdim hafiften,
Derken ağzımdan kan geldi
Bir ikindi üstü durup dururken

Meseleyi o saat anladım
Anladım ama, iş işten geçmiş ola
Şöyle bir etrafıma baktım,
Baktım ki yaşamak güzeldi hâlâ

Mesela gökyüzü,
Maviydi alabildiğince
İnsanlar dalıp gitmişti
Kendi alemine

Muzaffer Tayyip Uslu
(Şimdilik, 1945)

Rüştü Onur’un ölümünü yaşayan Muzaffer Tayyip bir şiirinde arkadaşını anlatıyor:

RÜŞTÜ'DEN GELEN MEKTUP
- OKTAY RİFAT'A-

Önce bütün şairlere selam
Sonra şunu söylemek isterim
Ölüm hiç te güzel değil
Ne sabah var ne akşam

Sokakların ellerinden öperim
Bana yaşamasını öğretmişlerdi
Dost olsun düşman olsun
İnsanlara iyi günler dilerim

Söyle sarı saçlı daktiloya
Ben yokum artık
Vefasız dostlara hatırlat
Kimseye kalmaz o dünya

Nasıl unuturum güzeldi yaşamak
Fakat hakkı varmış Oktay'ın
«Hatıralar da dal istiyor
«Kuşlar gibi konacak»

Muzaffer Tayyip Uslu
(Şimdilik, 1945)

Necati Cumalı’nın 1956 yılında yayınladığı “Muzaffer Tayyip” kitabını 1990 yılında bulmak benim için güzel bir sürpriz olmuştu. O zamanlar Ankara’da da kitap fuarları olurdu. O kitap fuarlarından birinde kitabı bulduğumda önce bıçakla kitabın sayfalarını açıp sonra içine kısa bir not düşmüştüm:

“Yıllarca bu kitabı aramıştım.
Buldum.
26 Ocak 1990
Ankara”

Yeditepe yayınlarında çıkan kitabı 50 yıl sonra şimdi elimde tutarken, sanki bir tarihe dokunuyormuşum gibi hissediyorum.

Muzaffer Tayyip Uslu ve Rüştü Onur yirmili yaşlarda öleceğini bilerek yaşadılar ve ölüm şiirleri yazdılar... Az ama çok anlamlı şiirler yazdılar. Çok fazla bilinmeyen iki şairimizi tanıtmak için bu yazıyı yazdım.