Hayyam

Devrinin şairi aynı zamanda bilim adamı olan hayyam'a sarayda makam ve mevki teklif edilir. Hayyam sarayda dönen düzenbazlıkları bilir ve "kimseye minnetsiz yaşamak yeter bana" der sarayı rededer. Aşkın ve sevginin bilesidir hayyam. Tabiki şarabın birde. Aşk şarap ve sevgi üzerine nice dörtlükler yazar.

Bir damla şarap Tum saraylarına bedel,
Keykubad'ın, Keykavus'un tahtından güzel
Sabaha karşı âşıkların iniltisi
İki yüzlü softanın ezanından güzel.

Bu kadeh bir bedendir, cana gebe!
Bir yasemindir, erguvana gebe!
Hayır; yanlış; ne odur şarap ne bu:
Bir sudur, bir su ki yangına gebe!

Şarap sen benim günüm güneşimsin!
Öyle bir dolsun ki seninle içim.
Bir bildik görünce beni sokakta:
Ne o, Şarap, nereye böyle? desin.

Hayatı sevgiye yazılı bir adamdır hayyam. Sevgiye yüreklerini yurt olarak verenler tabiki devrin tüm olumsuzluklarınıda dile getirmeden ve insani olmayana isyan etemeden duramaz.

Niceleri geldi, neler istediler;
Sonunda dünyayı bırakıp gittiler;
Sen hiç gitmeyecek gibisin, değil mi?
O gidenler de hep senin gibiydiler.

Hayatı insanlara bu dünyada yaşamayan/yaşatamayanlara da sözü vardır.

Dert çekme boşuna, hep gül de yaşa;
Zulüm yolunda hakkı bul da yaşa;
Sonu yokluk madem bu dünyamızın
Yok bil kendini, özgür ol da yaşa.

Cennette huriler varmış, kara gözlü;
İçkinin de ordaymış en güzeli.
Desene biz çoktan cennetlik olmuşuz:
Bak, bir yanda şarap, bir yanda sevgili.

Hayatı bu dünyada yaşamaya, kötülüklerden arınmış, saf sevgiye aşka şaraba ve bilime adanmış bir ömür yaşar/yaşatır. Tüm zamanlarda iktidarın yedeğindeki parazitlere özenmeden parasız ama sonsuz bir zenginlikle yaşar dünyayı. Mutludur yarattığı dünyada. Bu gün de bizleri mutlu etmektedir.

Bir güzel adam geçer bin yıl önce bu dünyadan talı esintisi kalır haytımıza güzellikler katan.