Hıfzı Topuz'dan Tavcan

Yıllar önce bu ülkeye gelmeden önce büyük bir ilimizde bir kilimciye uğramış uzunca yolluk biçimince bir kilim almak istemiştim. Beğendiğim model kısa idi. Daha uzunu var mı diye sorunca satıcı olmadığını söyledi. Bende aynı desenden iki tane alıp uzunca yaymak istediğmi söyleyince satıcı sigarasını tüttürerek "Ne öyle köylü gibi " dedi...
Neden öyle bir benzetme yaptı hala anmış değilim ama hemen o dükkandan ayrıldığımı hatırlıyorum. Yediğimiz besini ve hatta o anda tüttürdüğü sigarasını üreten KÖYLÜMÜZÜ aşağılar gibi konuşması beni üzmüştü.

Atatürk 1922de "Türkiye'nin gerçek sahibi, gerçek üretimci olan köylüdür " demiş. Bu cümle Sayın Hıfzı TOPUZ'un TAVCAN adlı kitabından alıntı.

Belki bir çoğunuz okudu bu kitabı. Öğretmen okullu kökenli olmam ve bir çoğu köy enstitüsü öğretmenlerimizin verdiği bilgilerle donanarak öğretmen olduk. TAVCAN'I belki o nedenle daha bir ilgi ile okudum. Bir günde ... yooo dört beş saatte. Üniversitedeki dersime giderken lokal tren, metro ve otobüste geçen (gidiş dönüş) saatlerde sıkılmadan okudum. Sanki Cumhuriyetin kurulmasından sonra KÖY ENSTİTÜLERİ 'nin kurulmasıyla başlayan köylüyü bilinçlendirmeye, eğitmeye yönelik KÜLTÜR DEVRİMİ'ni yeniden ögrenir gibiydim.

Özellikle ulusların birbirini yok etmeye çalıştığı İkinci Dünya Savası sırasında genç TÜRKİYE CUMHURİYETİ köy enstitüleri ile bilinçsizlik ve doğa ile savaşmaya çalışmış. Yaşanılan güçlükler ve güçlüklere göğüs germeye çalışanlar onca yokluğa ve bazı karşı çıkmalara rağmen... Öyle güzel anlatılmış ki. Kitabın eğitime gönül vermiş Sadi ile Semiha'nın aşkı ayrı bir renk katmış olayların akışına.

Kitapta kimlerin adı geçmiyor ki .. İsmet İnönü, Hasan Ali Yücel, İsmail Hakkı Tonguç, Nazım Hikmet, Sabahattin Ali, Hürrem Arman ve daha nice değerli insan...

Çok partili hayata geçiş ve köy enstitülerinin yavaş yavaş yok edilişi, Amerika yanlısı politikanın benimsenmesi ve onun siyasi ve sosyal yaşama yansıması ile başlayan sancılı dönem ve bunlara karşı başlayan devrimci direniş...

Bazan öğretmen oklunda ve sonra üniversıtede okurken yaşadıklarım aklıma geldi ve biraz da hüzünlenerek okudum kitabı... Evime yakın istasyona ulaştığımda son sayfasındaydım ama bitirebilmiştim. Birden gözümden bir iki damla yaşın aktığını hissettim. Yurda duyduğum özlem tuz biber ekmişti okuduklarıma.