İç içe dünyalar ve birleştiren sevdalar...

Bildiğimiz ve sandığımızın aksine yaşam olmadık açılımları olan müthiş bir şey ve fiziksel dünya dışında içinde bir sürü dünya barındırmakta...

Bu dünya, öbür dünya; biri maddi, gerçek, içinde yaşanan dünya diğeri soyut, uhrevi, ruhani dünya... Çoğumuz da bu dünyada belli bir süre yaşadıktan sonra öbürüne gidip orada sonsuza dek var olacağımıza inanırız.

Dış dünya, iç dünya (anlam dünyamız); birincisi, iş-güç, çoluk-çocuk meşgaleleri, sosyal alan, alışverişler vb. dünyası, diğeri ise yalnız kaldığımızda, kendimizle baş başa iken daldığımız dünya... Yaşadıklarımızı sorgulayan, eleştiren, yorumlayan, onların bize ne ifade ettiği ile ilgili olan dünya... Ara sıra 'iç dünyalarımıza' dönme özlemiyle dış dünyada ömür boyu didinir dururuz!

Erkekler dünyası, kadınlar, çocuklar dünyası; birincisi daha çok mücadelelerin, rakipleri alt etmelerin, yenmelerin, yenilmelerin, başarı ve başarısızlıkların, cenklerin, savaşların ve çoğu hayali kahramanlıkların dünyası, ikincisi daha çok özverinin, uyumun, uzlaşma, dayanışma ve katlanmaların dünyası... Üçüncüsü ise, masumiyetin, saflığın ve sürekli keşiflerin dünyası...  Ve bu dünyaların bir alt bileşeni olarak da güçlüler dünyası, zayıflar ve engelliler dünyaları...  Her iki cins(iyet) de  Her iki cins(iyet) de -onca tarihsel ve güncel deneyime karşın- yekdiğerini ölümüne merak eder ve bu uğurda koştururken çocuk ve zayıfların özel dünyaları önünde diz çöker, duruluruz!

Dünün, bugünün ve yarınların dünyası; Birincisi tarih ana'nın sayfalar dolusu yazdığı, atalarımızın uzak bizlerinse daha yakın zamanlarda yaşadığı geleneklerin, göreneklerin, saygı duyulan kahramanlıkların, anıların dünyası, ikincisi "Zeitgeist"ın ( Zamanın ruhunun ) egemen olduğu hâlihazırdaki yapmalarımızın, etmelerimizin, düşünüş ve hissedişlerimizin dünyası... Ve sonuncusu geçmişten çok onu düşünmemiz gereken, çünkü bundan sonra orada yaşayacağız geleceğin dünyası...  Üç ana bölümden oluşuyorsa bedenlerimiz, dün'ün dünyası'na basar ayaklarımız . Gövdelerimiz bugünleri hazmederken yarınlara uzanan tatlı hayallerle doludur başlarımız.

Sistem ve yaşam dünyası; Birincisi bürokrasinin, akılcılığın ve teknolojik ilişkilerin hâkim olduğu, ikincisi, çoğu zaman akılcılık değil, duygusal ve yüz yüze ilişkilerin hakim olduğu "günlük yaşam dünyası" (*) 'Sistem dünyası'na gündelik geçimlerimizi sağlayacak maddi arayışlar için -çoğu kez gönülsüzce- girer, 'yaşam dünyasına' döndükçe orada rahatlar ve yeniden bileniriz.

Emek dünyası, sermaye dünyası; Dünyaya sol'dan bakınca en büyük tarihsel çelişkinin dünyaları, sömürünün odağı ve onun bir alt bileşeni olarak yoksullar dünyası, zenginler dünyası... Çok azımız sermaye, büyük çoğunluğumuz 'emek dünyası'ndayızdır. Bir kısmımız da ikisi arasında bir yerlerde... Alın terlerimiz hak ettiğini alamadıkça hayıflanır, birlik olamadıkça hep böyle mi sürecek diye içten içe hep hüzünleniriz!

Ve düşün(ül)dükçe sayısı artabilecek bir sürü dikotomik (tezat ikili) dünya daha...

İşte güçte, trafikte, alışverişte, sosyal alanda iken bu dünyada yani dış dünyadayızdır. 

toplumda şarkı söylerken, dua ederkenŞarkı söylerken, dua ederken, yas tutarken, rüya görürken ya da hayallere dalmışken hem iç hem ruhani hem de bugünkü dünyalardayızdır.

Ya yaşamdaki bazı özel an'lar da; büyük ve sürpriz mutluluk veya büyük acıların, kayıpların, üzüntülerin yaşandığı an'larda… İç kemiren, meraklı, heyecanlı veya endişeli bekleyiş (zam)anlarında… İşte böylesi (zam)anlarda zaman sanki hem uzar, hem de içe ve dışa doğru bükülür. Böylesi anlarda ise bu dünya, dünün, bugünün ve yarınların birleştiği bir dünyadır.

İşte, sevda-aşk halinin karmaşıklığı, zorluğu da ve o ölçüde güzelliği de burada... O, öznesi (insan, Tanrı, doğa, nesne vb.) ne olursa olsun zamana, mekâna ve ölüme karşı bir isyan hali olduğu için hem bu dünyaya hem de öbür dünyaya aittir.

Nerede olursak olalım hep zihnimizde ve yüreğimizde olduğu için, insana verdiği aşırı coşku ile de tüm eylem ve tavırlarımızı önemli ölçüde belirlediği için hem iç hem de dış dünyamızdayızdır.

Sevda-aşk  (zam)anlarında da zaman hem uzayıp hem de içe ve dışa doğru büküldüğü için dünün, bugünün ve yarınların birleştiği bir dünyadayızdır. Emek dünyası, sermaye dünyası; Dünyaya sol'dan bakınca en büyük tarihsel çelişkinin dünyaları, sömürünün odağı ve onun bir alt bileşeni olarak yoksullar dünyası, zenginler dünyası... 

Zengin fabrikatör oğlu yoksul işçi kızına aşık olunca (içindeki derin çatlaklara rağmen) hemen birleşiverir emek ve sermaye dünyaları; el ele tutuşuverir yoksullar ve zenginler dünyası... G

O ruh hali içerisinde empati yeteneğimiz oranında (hem de ayrı ayrı en üst noktasında iken dahi) cinsel kimliklerimizin de birleştiği ve çocuklar dünyası kadar saflaşıp masumlaşabildiğimiz bir dünyadayızdır.

İşin hem güzelliği hem de zorluğu sevda-aşk halinin matruşkalar gibi dünyaların tümünü aynı anda içine alıyor oluşunda galiba?

Aşk-sevda, ilkel hücresel mekaniğin kendi üzerinden gelişmesinin bir sonucudur. Çünkü muhteşem yerküremizde iki milyar yıl önce evrim yoktu, güllük gülistanlık bir ortamda gelişme anlamında değişme vardı. Karşı eşeyde  DNA'nın narsist bir tutkusu olan aşk gibi insan doğasında bulunan "iyilik" kavramı da o dönemlerin bir mirasıdır!

O dünyalar ki, varlık ve egemenlikleri için iyi insanlara ihtiyaç duyarlarken kötüler o dünyaları kendi amaçları için durmadan kullanırlar. Bunun için sevda ile, aşk ile çıkılmalı onların karşısına ve hiç olmazsa bu ortak paydada birleştirilmeli o dünyalar...

İ. Ersin KABAOĞLU,

28 Kasım 2012, Ankara

 Dünün, bugünün ve yarınların dünyası (*) Jürgen Habermas’ın ", “ İletişimsel Eylem Yaklaşımı "nda da rast geldiğimiz anlamlı bir dünyalar ayrımıdır.  Ona göre, bireylerin özgür olabilmeleri için, iletişimsel eylem içerisinde olmaları gerekir!