İleri dediğimiz ülkeler gerçekte ileri değil, bizden ileri

Dünyanın en gelişmiş ülkelerine bakıyoruz, kabul edilemez yanlışlar içinde. Ama adeta ilericiliğin mit’i olmuşlar, dünyanın gözü onların üzerinde. Gelişmişlik zenginlikle de ölçülüyor ama doğru bir şey değil tabii ki bu, Arabistan da zengin. Süper güç oluşu, ekonomi, bölgesel ve dünya üzerindeki hâkimiyeti, silah teknolojisi, uzay çalışmaları vs. Biraz doğru ama gelişmişliğin asıl göstergeleri bunlar değil elbette; bilim, teknoloji, demokrasi, hukuk gibi şeyler.

Lakin dediğimiz gibi bunlar da bu ülkeleri gelişmiş gösteriyor. Bazısında para var adalet yok, bazısı süper güç demokratik değil. Ama işte bir konuda iyiyse biz onu ileri sanıyoruz ve aldanıyoruz.

İleri bir ülke her konuda ileridir; mars’a giden bir ülkede idam cezası olur mu? Bazen diyorum ki bizim gericiliğimiz onların ilericiliğinden iyi. Ama işte biz çok geride olduğumuz için onları ileride görüyoruz.

Belki de şu anda dünyada ileri diyeceğimiz bir ülke yok. Zira bu değerlendirmede ülkenin durumu da önemli. 5-10 milyon nüfusu olan bir ülke elbette modern çağda olur, ne var ki bunda. Bakın eğer Çin, Hindistan ileriyse gerçekten ileridir.

Uzaya gitmiş ama arka sokaklarda insanlar açlıktan ölüyor; bu ülke şimdi ileri mi? Yalnız medeniyet imkânla alakalı değil, herkes yapabilir. Medeni ülkeler için ileridir diyebiliriz.