İnsan Kalmak

-miş gibi yapmak yaygın ifadesini çokça duymuşuzdur. Onun için açıklamaya gerek duymadan biz de –muş gibi yapalım. Açık deyişle, “konuşuyormuş gibi” yapalım.

Konuşmak, şükür ki yasak değil; ama yine de ihtiyatı elden bırakmamak gerekir. Yani zülfü yâre dokunmamak gerek.

En iyisi, ben Walt Whitman’dan bir paragraf aktarayım da bu paragraf üzerine fikir teatisi yapalım. Fikir teatisinin Türkçe karşılığı düşünce alış verişi yapmaktır. Alış verişler parayla oluyor. Onun için “çağımızın putu para”yı hatırlatmamak için fikir teatisi ifadesini kullandım.

İşte paragrafımız:

“Hayvanlara bakıyorum da; ben hayvanlaşıp onlar gibi yaşayabilirim diyorum, hepsi kendi âleminde, huzur içinde. Durumlarından sızlanmazlar, kan ter dökmezler, karanlıkta gözleri açık oturmuyorlar ve ağlamıyorlar günahlarına, Tanrı’ya olan borçlarını konuşup midemi bulandırmıyorlar, hepsi hoşnut, hiçbirinin mal hırsıyla gözü dönmüş değil, ne biri diğerinin önünde diz çöker, ne de binlerce yıl önce yaşamış kendi türünden birinin. Hiçbiri dünyanın en mutsuzu değildir ya da en saygı değeri.”

Walt Whitman, (https://www.facebook.com/filozoflarkulubposts/3650198745073887/)

Türkçe sınavlarında paragraf soruları olurdu. Paragrafla ilgili sorular sorulurdu. Biz de soru soracağız. Sakın, cevapları önceden bazı kimselere verilmiş sınavları hatırlamayın.

Olumlu olumsuz hiçbir önyargınız olmadan paragraf hakkında ne düşündüğünüzü yazın. Siz yazarken ben neler hatırladığımı söyleyeyim:

Çocukluğuma gittim. Yaylaya çıktım. İneklerimiz vardı. Rahmetli dedem, yaylıma, kıra bayıra sürerdi onları. İkindi sonrası sağınlar erken gelirdi eve. Rahmetli babaannem yalak verirdi sağınlara. Rahmetli halam da tuz verirdi. Halam 125 liraya aldığı bir ineği evin hemen altında çevrili çayırda otlatırdı. Ne şanslı inekler birkaç yerde yemek buluyorlardı; diğer inekler dağ bayır gezerken. (Onların fiyatları 40-50 lira arasında değişirdi) Her inek fiyatına göre... Her inek haddini bilecek...

Sizin yazdıklarınız sizde kalsın. Ne yazdığınızı aşağı yukarı seziyorum. Dört buçuktan beş veriyorum. Fazla vermemi beklemeyin notları kendime saklıyorum.

 Not işi de nerden çıktı. Not için çalışmak, işte eğitim sistemimizi tahrip edenlerden biri...

Notu bırakalım ve paragrafı tekrar okuyalım.

Sizleri ve sizler gibi olanları tenzih ederek soruyorum:

Çevrenize bir bakın, Walt Whitman’ın anlattığına benzer insanlar var mı? Biraz daha uzağa, çoğunluğa bakın...

Her şeyden önce insan olduğumuzu unutmayacağız değil mi? İnsan bu değerleri için her zorluğa katlanır yine de Walt Whitman’ın ironisine bile tahammül edemez.

İnsan kalmak umuduyla...

Sabahattin Gencal, Çekmeköy-İstanbul, 04.05.2021