Kafka, kapitalizm, yavrucak

Kafka, kapitalizm'i hem bir dünya hali hem bir ruh hali olarak tanımlamıştır. Kafka'nın bu tespiti oldukça ilginçtir. Babasının dükkânında çalıştığı yıllarda, babasının işçilere karşı davranışlarını gören, dahası babasının işçilere ücretli düşmanlar yakıştırmasıyla oldukça sarsılan Kafka, bunun doğru olduğunu, ancak onların bu duruma gelmeden önce, asıl sen onların ücret ödeyen düşmanı olmuştun diyerek babasını suçlayacaktır. Sonraları dükkânın büyük bir huzursuzluk kaynağı olduğunu söyleyecektir. Gerekçesi ise oldukça basittir; kendisini dükkân sahibinin oğlu değilde, oranın bir personeli olarak hissetmektedir.

Yıllar önce okuduğum bir dergide, bir genç kız "eeee ne de olsa biz Kapitalizm'in yavrucaklarıyız" diye yazmıştı. Bu tespitte oldukça ilginçti, hoştu. Kapitalizm'in korkunç yüzüyle yavrucak gibi sevimli bir kelime yan yana getirilmişti. Kesinlikle on üzerinden on puan verdiğim bir ironiydi. İroni mi dedim? İronilerin ironisi, ironinin anasıydı belki de.

Yine yıllar önce kahvehanelerimiz artık boşa vakit geçirilecek yer olmaktan çıkarılıp birer kültür yuvası haline getirilecekti ya. Peki, nasıl olacaktı bu iş. Adam sende sorduğun soruya bak. Kahvehanelerimizi birer kütüphane haline getirmeyecek miydik? İşte, o yıllar, güneydoğu illerimizden birinde yaşanır bu olay. Adamın biri kahveye girer ve kahveciye dönüp Gorki'nin Ana'sı var mı diye sorar. Kahveci şaşkın şaşkın bakakalır yeni gelen müşteriye, olayı bir namus meselesi zanneden kahvedekiler yeni gelen müşteriyi bir güzel ıslatırlar. Zavallı adamcağız Gorki'nin Ana'sını bulamadığına mı yansın yoksa yediği bir ton sopaya mı bilemez.