Kartla büyüyoruz

Geçen günlerde, TÜİK tarafından Türkiye ekonomisinin 2011 yılında yüzde 8,5 oranında büyüdüğü açıklandı.

Avrupa ekonomik krizle çalkalanırken aynı şekilde dünya ekonomik durgunlukla boğuşurken, açıklanan bu veriler çok olumlu olmasının yanında biraz da düşündürücü.

Büyüme rakamlarına sektörler bazında baktığımızda, büyümenin motoru olarak toptan ve perakende ile inşaat sektörü ilk sıraları alıyor. Toptan ve perakende sektörünün 2011 genelinde yüzde 11.4, inşaat sektörünün ise yüzde 11.2 büyüdüğü, bu sektörleri yüzde 9.4 ile imalat, yüzde 8.8 ile enerji yüzde 5.2 ile de tarım sektörlerinin takip ettiği görülüyor.

Bütün sektörlerdeki büyüme oranlarının incelenmesi teknik bir iş olsa gerek.

Ancak ilk bakışta, ilk sırayı alan sektör olan büyümenin nedeni olduğunu düşündüğüm bazı konulara dikkat çekmek istiyorum.

BDDK, geçen yıl kredi kartlarıyla ilgili bir düzenleme yaptı. Bu düzenleme ile kredi kartlarından nakit kullanımına çeşitli kısıtlamalar getirildi. Bu olumlu bir gelişmeydi. Çünkü kart borcunu nakit avansla kapatıp borcu ileri bir tarihe erteleme işi son buldu.

BDDK’nın kredi kartlarıyla ilgili yapmayı düşündüğü bir diğer düzenleme ise bir kişi adına düzenlenen çeşitli bankalara ait kredi kartlarının tek limitle sınırlandırılmasıydı. Bu düzenleme gerçekleşmedi. Çünkü alabildiğine genişlemiş kredi kartı borçları bu düzenlemeyle bir anda ödenmek zorunda kalınacak, ödenemeyince de hem genel ekonomi hem de insani boyut açıdan büyük sorunlar yaşanacaktı. Kredi kartı borçlarının projeksiyonu BDDK’yı bu kararı almaktan alıkoydu.

Kredi kartlarından nakit avans kullanılmasının kısıtlanması kısa sürede olumlu sonuç verdi. Nakit kullanımı azaldı.

Ancak tüketici bu durumun da çaresini kısa sürede buldu.

Hem de yasal olarak.

Nasıl mı?

İnternette gezinti yaparken, yanıp sönen “Kredi kartı borcunuzu kapatıyoruz” logolu reklamlara rastlamışsınızdır. Bu reklamlara tıkladığınızda ya da verilen telefonları aradığınızda, küçük bir komisyon karşılığında size kredi kartınızdan taksitli alışveriş yaptırarak kredi kartı borcu sorununuzu çözecekleri teklifini ediyorlar. Kredi kartının asgari tutarının ödenmesi ve sunulan bu teklif karşılaştırıldığında gerçekten daha az faiz ödeneceği görülüyor. (Hesaplamayı merak edenler Google’dan küçük bir aramayla sonuca ulaşabilir.)

Aslında çok uzağa gitmeye de gerek yok.

Büyük alışveriş merkezlerinin açılmasıyla eski cazibesini yitiren, Belediye Pasajı, Büyük Pasaj, Söylemez Pasajı, Halep Pasajı ve Turistik Çarşı gibi alışveriş merkezleri ve bu merkezlerin yakın çevrelerinde yer alan dükkânlara, işyerlerine şöyle bir bakın. Bu işyerlerinin birçoğunda bir masa, bir koltuk, küçük bir teşhir tezgâhı ve bol miktarda pos makinesi görürsünüz.

Bu durum ilk bakışta size garip gelebilir.

Teşhir edilen ürünlerin satışından elde edilen gelirle, işyerinin genel giderlerinin karşılanmasının mümkün olmadığı açık bir şekilde görülecektir.

Daha detaylı bir araştırmayla bu işyerlerinin kredi kartı borcunu taksitlendirip, bu işlemden elde edilen komisyonlarla faaliyetini idame ettiren işyerleri olduğu anlaşılacaktır. Sakın yanlış anlaşılmasın, bu işyerleri açıktan nakit avans kullandırmıyor, yasa dışı bir işlem yapmıyor. Tam aksine telefon kontürü gibi, cep telefonu ve elektronik eşya aksamı gibi ürünleri taksitle satmış gibi yaparak faaliyet yürütüyorlar.

Bu ürünler faturalı değil mi? İşyeri kayıtlı değil mi? İşyerinde yazarkasa kullanılmıyor mu? Şeklindeki sorularınızı duyar gibiyim.

Bu sorular da KDV oranı düşük ürünler ticarete konu edilerek cevaplanıyor.

Alan memnun, satan memnun, denetleyen memnun.

Gaziantep çapındaki bu örneğin Türkiye genelinde bütün illerde de aynı şekilde yaşandığını düşünecek olursak, toptan ve perakende sektöründeki devasa büyümenin nedenini kolayca anlayabiliriz.

Son ve en çok memnun olan da ekonominin dümeninde olanlar, yani Hükümet ve ekonomi yönetimi.

Nasıl memnun olmasın ki Hükümet?

Olmayan toptan ve perakende ticaretle, dünyada rekor kıran büyüme oranlarına imza atılıyor.

Kartla büyüyoruz, kartlı büyüyoruz.