Kazakistan (Türkistan, Taraz, Şimkent) izlenimlerim

Kazakistan Cumhuriyeti, Azerbaycan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye ve Türkmenistan ile birlikte yedi bağımsız Türk devletinden biri ve Türk Konseyi üyesidir.

Kazak sözcüğü "sert, özgür, yiğit" anlamına geliyor.  Bizde ki "kazak erkek" figürü de bu kelimeden türemiş. Kazakistan’a Özbekistan sınırından yürüyerek geçiyoruz. Tur şirketimiz bize sınırı geçince servis verecek. İlk intiba'nın ne kadar önemli olduğunu tekrar anlıyoruz. Ekol hala Rus ekolü. Gümrükte ki askerler özellikle kendi vatandaşlarına çok kötü davranıyorlar. Sırayı bozan çocuklu kadını dipçikle hizaya sokuyorlar. Eski doğu bloğu zamanında “rus sömürgesi” ülkeleri sık gezdiğim için “tepesi atan askerin” neler yapabileceğini bilirim. İçimiz ürperdi. Ama 12 eylül tecrübemiz de var. Bu durumda asla askerin, polisin gözüne bakılmaz ! Her an “sen bi' gel bakayım” yapabilirler.

Pek sıkıntı olmadan girdik içeri. İlk fark edilen Kazak Petrollerinin gücü. Zenginler. Hemen tüm yolların, otobanların yapımını Almanlar almış. Türk firmaları yarı fiyat verseler de bu ülkeye ilk gelen Türklerin yarattığı güven kaybı nedeniyle büyük ihaleler bize verilmiyor. Almanların enteresan kredi sistemi sayesinde tüm büyük ihaleler Almanlara verilmiş. Alman hükümeti, projeler için maliyetin tamamına faizsiz kredi veriyor. Ama tek şartı var; işi Alman firmasına verdirtmek. Alman firması da işi 1’e yapacağına 2’ye yapıyor. Ülkede görünen az sayıda ki Türk inşaat firmaları ancak Alman firmaların taşeronu olmayı başarabilmiş.

Akla, bizim Somali’ye,Pakistan’a verdiğimiz hibe’ler, krediler geliyor. Acaba bunun karşılığında onlardan ihale aldık mı? Yoksa bu ülkeler, parasını bizim verdiğimiz yolları Alman'a, Japon’a mı yaptırıyorlar? Yine bizim verdiğimiz hibelerle, paralarla Amerika'dan çocuk bezi, İsviçre’den çikolata mı alıyorlar? Neden biz, Al kardeşim sana şu kadar kredi, ama malı Türk firmasından alacaksın demiyoruz?

Peki,ülkede turistik olarak nereleri görüyoruz?
Şimkent, Khiva, Türkistan, Taraz (Jambyl) sehirlerini geziyoruz.
Şimkent’te; Timur Han Meydanı, Timur Tarih Müzesi, Navoi (Ali Şir Nevai) Tiyatrosu, Chorsu (Çarşı) Pazarı.
Türkistan’da Türkistan Kalesi, UNESCO Dünya Kültür Mirası Hoca Ahmed Yesevi Mozolesi, Aristan-Bab Mozolesi,
Taraz’da Hatun Mozolesi, Babacı Hatun Mozolesi ve Karahan Mozolesi’ni görüyoruz.

Kazakistan; Türk devletlerinin yüz ölçümü bakımından en büyüğüdür. Avrupa kıtası kadar büyüklüğü vardır. 2.727.300 km2. Ancak ülkenin sadece 15 milyon nüfusu var. Nüfus dağılımı; Kazaklar %62,2, Ruslar:%25,6, Ukraynalılar:%2,9, Almanlar:%1,4, Özbekler:%2,9.  Ama unutmamak, unutturmamak lazım ki; 18 Mayıs 1944 gecesi tüm Kırım'da 300.000'i aşkın Türk tren vagonlarıyla Sibirya ve Orta Asya'ya sürgün edildi.Ülkenin Başkenti: Almatı. Para birimi: Tenge. Kişi başına düşen milli gelir: 2500 dolar.  Müslümanların oranı % 47. Ülke doğal kaynaklar bakımından da çok zengin. Kazakistan'da büyük petrol, uranyum, demir, altın ve kurşun rezervleri bulunmaktadır.

 Tarihi: Kazakistan, Kuzey Türkistan olarak da bilinir. 14.yüzyıla kadar hâlâ eski Türk dini olan Şamanizm'e bağlı kalanlar vardı. Orda Hanlığı, Kazak Hanlığı hakimiyetlerinin ardından Rusya 1864'te de Kazakistan topraklarının tamamını işgal ediyor. Kazakistan 21 Ekim 1991'de resmen bağımsızlığını ilan ediyor. Bağımsızlık sonrası ilk cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kazanan ve hâlen bu görevi sürdüren Nursultan Nazarbayev. Kazakistan, Türk tarihinin önemli devletlerinden olan Saka, Hun, Göktürk, Kıpçak, Karahanlı, Altın Ordu gibi devletlerin merkez üssü, Kıpçak, Oğuz, Karluk gibi Türk boylarının beşiği olmuş.
 

Ülkede Rusların etkisini silmek çok zor. Ruslar tabir-i caiz ise Kazakların kültürlerini dipten kazımışlar. Eğitim hala Rusca. Gazeteler, dergiler TV'ler çoğunlukla Rusca. Yine, Kazakların bir çoğu Kazakça yani anadilini bilmiyor. Birbirleri arasında Rusca konuşuyorlar. Sosyal hayatları çok faklı. Bizde çok eğlenmenin ölçüsü çok para harcamak olanlar olduğu gibi buralarda da çok eğlenmenin altın kuralının çok içmek olduğuna inanlar var.

Kazakistan resimler için tıklayınız  https://plus.google.com/u/0/photos/103101039821732824389/albums/5759768854626329345