Kesme işareti kesmesin (mi) bizi!

Bu sefer niyetim üzüm yemek değil. Ciddi ciddi bağcıyı dövmeye geldim.
Olayı kısaca özetleyeyim: Blog’da bir yazarımız gayet duygusal bir yazı klavyeye almış. Babasına olan özlemini (kendilerine Allah’tan rahmet diliyorum) güzel cümlelerle, biraz da yazım yanlışı yaparak dile getirmiş. Yazı, okuyanı gerçekten hüzne boğuyor. Başka bir yazar arkadaşımız da yazdığı yorumla kendisini şu şekilde uyarmış, gerekli düzeltmeleri yapmadan aynen aktarıyorum:
“Türkçe’de ‘yanlız’ diye bir sözcük yok acaba bu kelime hangi dile ait ve ne anlama geliyor?”

Blog’da en sert eleştirileri yapan ve alanlardan biri olarak kendimi görüyorum. Sanırım Mustafa Mumcu Bey benimle yarışır. Aldığım her eleştiriyi saygıyla karşıladım ve cevabını vermeye çalıştım. Bu karşılıklı yorum-cevaplardan da çok güzel dostluklar edindim ve çok şey öğrendim (Karga’ya selam). Yazdığım yorumlar çok zaman hiç yayına alınmadı. Yayına uygun görmeyen arkadaşlara darılmadım, darılmam da. Takdir haklarını kullandılar, bana da saygı göstermek düşer. Yalnız yaptığım eleştirilerde, bilhassa dil kurallarıyla ilgili yazılarda, “gözden kaçtı” gibi gönül alıcı cümleleri de eklemeyi ihmal etmedim.

Gelelim bağcıyı dövme meselesine.

Yukarıdaki yorumu yazan kişinin sayfasına hiç bakmadım, umarım kendilerine saygısızlık yapmıyorumdur. Yaptığı uyarı, yazarın o anki duygusallığı göz önünde bulunursa biraz “sert” kaçtı. TDK’nin internet sayfasını incelersek şöyle bir kuralla karşılaşırız. Özel isimlere gelen yapım ekleri ve bu eklerden sonra gelen diğer ekler kesme işareti (‘) ile ayrılmaz.

Ne demek bu cümle? Bu cümle şu demek:

Türkçe’de yanlış, Türkçede doğru

İngilizce’nin yanlış, İngilizcenin doğru

Türk’ler, yanlış Türkler doğru

Osman’cığım yanlış, Osmancığım doğru

Trabzon’lu yanlış, Trabzonlu doğru

Müslüman’lık, Müslümanlık’ta yanlış, Müslümanlıkta doğru

Ankaram yanlış, Ankara’m doğru. Buradaki ek yapım eki değil, çekim (iyelik) ekidir.

Bir de soru eklerinin ayrı yazılması sorunu var ama onu daha sonra ele alalım.

Umarım ben de kaş yaparken göz çıkarmamışımdır. Dilimizi kurallarına uygun kullandığım söylenemez ama elimden geldiğince dikkat ediyorum ve bana yapılan uyarıları ciddiye alıyorum. Üzümü yedim ve bağcıyı dövmekten vazgeçtim. Dil konusunda çalışanlara ve hepimize Ata’nın şu özdeyişi en güzel rehber olmalıdır: “Türkçe dillerin en güzeli, en zenginidir. Yeter ki şuurla işlenmiş olsun.”

Yazar ve okuyuculara saygılarımla.