Kız çocuklarında “yumurtalık dönmesi” (over torsiyonu)

“Yumurtalık dönmesi” (over torsiyonu) nedir?

“Yumurtalık dönmesi” (over torsiyonu), yumurtalığın, bağlarıyla birlikte kendi çevresinde bir ya da birkaç kez dönmesidir. Kız çocuklarında yumurtalıklar (over) sağda ve solda olmak üzere iki tanedir. Çevresinde bulunan dokular tarafından rahim ve karın duvarına sabitlenmiş olarak durur. Kimi zaman bu dokular gevşek ya da yeterince oluşmamış olabilir. Özellikle bağırsakların hareketlerine bağlı olarak yumurtalıklar da karın içinde serbestçe hareket edebilir. Bu durum yumurtalık dönmesini kolaylaştırır. Bunun yanısıra, yumurtalık içerisinde büyük bir kist varsa, o da dönmeye neden olan bir etmendir.

Yumurtalık dönmesinin bulguları nedir?

Başlıca iki bulgusu vardır: Ağrı ve ele gelen kitle. Ağrı, dönen yumurtalıkta kan akımının bozulmasına bağlıdır. Yumurtalığa besleyen damarlar yumurtalığı sabit tutan bağlar içerisinden gelir. Dönme sırasında bu damarlar da kendi üzerine katlanır. Böylece kan akımı azalmış ya da durmuş olabilir. Kısa bir süre içerisinde kanlanması bozulan doku şişer ve gerilir. Aynı zamanda dokuda geri dönüşü olmayan zedelenme oluşmaya başlar. Bu durum ağrıya neden olur. Ağrı; yumurtalığın bulunduğu tarafta, karnın alt kısmında ve genellikle birden başlayan keskin bir ağrı şeklindedir. Karnın sağ tarafında ise bu durum apendisit ile karışabilir. Bu nedenle, karnın sağ alt tarafında ağrı olan kız çocuklarında apendisit ile birlikte yumurtalık kist ya da dönmesi mutlaka akla gelmelidir.

Eğer büyük bir yumurtalık kistine bağlı olarak dönme oluşmuşsa, o zaman dönen yumurtalık fiziksel inceleme sırasında bir kitle olarak ele gelebilir. Bu hastalarda kimi zaman kist patlar ve karın içine akar. Bu durum ağrının azalmasına yol açabilir.

Tanı nasıl konur?

En uygun tanı yöntemi ultrasonografidir. Doppler yöntemi kullanıldığında yumurtalığın kanlanması da gösterilebilir. Eğer yumurtalık içinde kitle saptanacak olursa, o zaman bilgisayarlı tomografi ya da magnetik rezonans görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir.

Tedavide ne yapılmalıdır?

Tanı konduğunda açık cerrahi ya da laparoskopik yöntem ile yumurtalık dönmesi düzeltilmelidir. Ancak, dönmenin süresiyle doğru orantılı olarak yumurtalığın dolaşımı geri dönüşü olmayacak şekilde bozulmuş olabilir. Önceki yıllarda bu tür yumurtalıklar çıkarılırken, günümüzde yumurtalık içinde sağlam kalan hücrelerin en azından hormon üretebilmesi olasılığı nedeniyle yerinde bırakılması uygun bir yaklaşım olarak benimsenmiştir.

Sağlıklı günler dileklerimle.

Prof. Dr. İrfan Serdar ARDA

Çocuk Cerrahisi Uzmanı

driserdararda@gmail.com

http://driserdararda.com

https://www.facebook.com/ArdaCocukCerrahisiSayfasi

https://twitter.com/drserdararda

https://tr.linkedin.com/in/isarda