Köy Enstitüleri

Yıllardır Köy Enstitülerinin kapatılmasıyla ilgili değişik görüş ve yorumlar yapılır. Bu konudaki belgelere bir bakalım.

1) 17.04.1940 tarihinde Köy Enstitüleri kanunu kabul edilir. 1946 yılında Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel ve Köy Enstitülerinin mimarı İsmail Hakkı Tonguç görevlerinden alınmışlardır. Milli Eğitim Bakanlığına Reşat Şemsettin Sirer getirilmiştir. (Peker Hükümeti, Ağustos 1946)

2) 1947 yılında çıkarılan 5117 ve 5122 sayılı kanunlar ile öğretmene toprak verilmesi güçleştirilmiş, dağıtılmış kitaplar, aletler, hayvanlar ve malzemenin geri alınmasına karar verilmiştir.

3) Öğretmen, yeni Türk köyünün yapıcısı değil, sadece okuma yazmayı öğreten tutucu bir bürokrat haline getirilmiştir.

4) 1947 ve 1948 yıllarında çıkarılan 5012 ve 5210 sayılı kanunlar ile köylü, okul yapma yükümlülüğünden çıkarılmıştır.

5) 1947-48 ders yılında, Köy Enstitüleri’nin beyin kadrosunu yetiştiren “Yüksek Köy Enstitüleri” kapatılmıştır. (Bu kurum 1942-43 öğretim yılında açılmıştı).

6) 29.04.1947’de çıkarılan yönetmelikle öğrencilerin okul yönetiminde ki etkinliği engellenmiştir.

7) 09.05.1947 tarihli genelge ile, kız-erkek öğrenciler birbirlerinden ayrılmıştır.

8) 20.05.1947 tarihli genelge ile, dünya klasiklerinden yapılmış çeviriler toplattırılmış ve İmha edilmiştir.

9) 1948’de öğretim programı değiştirilmiş, iş eğitimi ilkeleri kaldırılarak, enstitüler klasik okullara dönüştürülmüştür. (Yani İlköğretmen okullarına) Bütün bunları yapan CHP iktidarıdır.

10) Köy Enstitüleri DP tarafından kapatılmamış, 6234 sayılı 27 Ocak 1954 tarihli kanunla, ilköğretmen okullarına dönüştürülmüştür. (Kanunu DP ve CHP ortak çıkarmışlardır.)Bu kanun sayesinde Enstitü çıkışlı öğretmenlerin mağduriyetleri giderilmiştir. Çünkü Enstitü çıkışlı öğretmenlerin 20 yıl aynı işi yapan ilk öğretmen okulu çıkışlı öğretmenlerin ise sadece üç yıl mecburi hizmetlerinin bulunduğu bilinmektedir. DP bu kanunla Enstitü çıkışlı öğretmenlere CHP döneminde uygulanan haksızlığı ortadan kaldırmıştır. Söz konusu Enstitülerin sayısının 20 olduğunu da bilmeliyiz.

(Bu bilgiler, 1954 yılının Milli Eğitim Bakanı Rıfkı Salim Burçak’ın ‘On Yılın Anıları’ adlı kitabında yer almaktadır). Enstitülerin kapatılma sürecinin 1946 seçimlerinden sonra, Ağustos 1946’da başladığı görülmektedir. DP ise, 07.01.1946 tarihinde kurulmuştur. Kamuoyunun bu gerçekleri bilmesini istedim.

Saygılarımla.

Sami NOGAY