Küçük çocukların zihnine ne girdiğine çok dikkat etmek gerekli

“ 9 yaşındaki bilgisayar şiddet oyunları oynayan bir çocuğun öğrendiği şiddeti yıllar sonra örneğin 19 yaşında gerçek hayatta uygulama ihtimali vardır” Atkinson ve Hilgard, Psikoloji’ye Giriş el kitabı.

6 yaşındaki erkek çocuğu gece yatağında uyumaya çalışıyor ama bir türlü uyuyamıyordu. Yatakta bir o yana bir bu yana dönüyor ve aklından o korkunç görüntüleri çıkarmaya çalışıyordu. Ama ne kadar zorlasa boşuna o korkunç görüntüleri zihninden çıkaramıyor, odanın ışığını kapatmaya korkuyor ve uyuyamıyordu. Sonunda uyukuya dalınca aynı görüntülerle kabus görüyor ve korkuyla uyanıyordu. Sabaha kadar bu tekrar ediyordu. Yugoslav dadısı onu sakinleştirmeye çalışıyor ama başaramıyordu. Bu her gece bir hafta boyunca sürdü.

Yıl 1963’tü. Almanya’nın Bonn şehri yakınlarında Bad Godesberg adlı küçük kasabasında oturan bir Türk ailenin erkek çocuğuydu. 4 yaşında bir kız kardeşi vardı. Anne ve babası Bad Godesberg’e 9 aylığına geçici görevle gönderilmişlerdi. Bu uykusuz korkulu gecelerden birkaç gün önce tüm aile tatil için arabayla Almanya’nın güneyine Münih’e gitmişlerdi. Tanıdık ziyaretlerinden sonra sıra kültür gezisine gelmişti. Münih yakınlarındaki bir zamanlar Nazi Konsantrasyon Kampı olan o günlerde ziyaretçilere açık olan Dachau’a gitmişlerdi. 4 yaşındaki kız çok küçük olduğu için bir şey anlamamıştı. Ama 6 yaşındaki oğlan yarım yamalak Almancası ile rehberin anlattıklarını anlamaya çalışıyor anlamadıklarını babası ona tercüme ediyordu. Yahudilerin yakıldığı fırınları ve boğulduğu gaz odalarını dikkatle inceledi. Sergideki fotoğraflara dikkatle baktı. O resimlerde neler yoktu ? Kömürleşmiş cesetler, korku filmlerindeki gibi yanmış suratlar, çukurlarda üst üste yığılmış çıplak ve bir deri bir kemik kalmış iskelet gibi cesetler vs. Bir de bu resimlerin olduğu bir broşür vermişlerdi kendisine. Münih’ten Bad Godesberg’e arabayla dönerken bütün yol boyunca broşürdeki resimleri incelemiş, eve vardıklarında broşürü incelemeye devam etmiş o görüntüler hafızasına iyice kazınmıştı.

Bir hafta boyunca bu görüntüleri geceleri zihninden çıkaramadığı için broşüre bakmaya korktu ve artık bakmadı. Ama iş işten geçmişti. Yugoslav dadısı onu rahatlatmaya çalıştı. Dadı çocuğun anne ve babasına kızdı, bu küçük çocuklar oraya götürülür mü diye. Ben bile korkuyorum dedi dadı. Naziler Yugoslavya’da bizim komşularımızı öldürüp cesetlerini iple pencerelerden sarkıtmışlardı ben bunları unutamıyorum bu yaşta çocuklara bu resimler gösterilir mi? Kendiniz gitseydiniz Dachau’a, neden çocukları da götürdünüz?

Bu yazıyı dün gece geç saatte yazdım. Bu anılarım 49 yıl sonra yani 2012 ‘de 55 yaşımda gözümün önünde o kadar canlıydıki sabah 5’e kadar uyuyamadım.

Rasih Bensan 20 Ekim 2012