Kuşlar da Gitti

Yaşar Kemal' in "Kuşlar da Gitti" adlı hacmi küçük ama içeriği büyük romanını tanıtmak istiyorum.


Yavaş yavaş metropol konumuna geçmeğe başladıkları yıllarda, kentlerin ve kentte yaşayan insanların sosyolojisindeki değişimleri ustaca işlemiş değerli yazarımız. İlmek ilmek dantel gibi örmüş kurguyu.

Mekan İstanbul.

Çocukluğumun bir bölümünün geçtiği Avrupa yakasında semtimize yakın sayılabilecek Florya- Menekşe çizgisinde bir de gökyüzünde gelişiyor roman.

<ımg alt="" src="http://i.milliyet.com.tr/GazeteHaberIciResim/2009/04/17/fft16_mf222506.Jpeg" align="right">

Anlattığı tüm olaylar, tüm sahneler bir sinema filmi netliğinde görsele dönüştü usumda okurken bu güzel ve acıklı romanı. Florya'da dikenli çalıların bulunduğu kırlık alana ilkyazda şehrin başka bölgelerinden olan çocuklar geliyor. Amaçları kuş yakalamak. Yakalamak dedikse öldürmek için değil. Yakaladıkları kuşları kafeslerde biriktiriyorlar, satacaklar. Eski İstanbul gelenekleri arasında olan; cami, havra ya da kilise kapılarında duadan, ibadetten çıkan insanların günahlarından arınmak için kuşları satın alıp sonra da "azat" ettiklerini öğrenmiş çocuklar. Üç kuruş para kazanacaklar.

Çocuklar da aslında İstanbul'un yerlisi değil. Çeşitli nedenler ile göç rüzgarlarıyla İstanbul'da "yetmiş iki milletin bi arada yaşadığı" yoksul kesimlerden biri olan Dolapdere'den gelmişler. Herbirinin farklı öyküsü var ki bugün onlarcasını okuyoruz gazetelerde.

Romanın anlatıcısı çocukları görüyor. Onlara yardımcı olmaya çalışırken o bölgede gelişen olaylar, çocukların yaşadıkları, anlatıcının parasını peşin olarak verdiği ve havada muhteşem çemberler çizerek dolanırken çocukları zıvanadan çıkaran ama bir türlü de yakalayamadıkları alıcı kuşlar; kızıl kartal ve atmacaların öyküsü de kesiyor izleğimizi ve sonunda çocuklar Taksim Meydanı'na geliyorlar kafesler dolusu kuşu "azat buzatlık" diye satabilmek için.

Benim anlatacaklarım burada bitsin. İyisi mi siz devamını kitaptan okuyun lütfen. Okuduktan sonra acaba hala bu çocuklar olabilir mi diye kırlık yerlerde çocukları hatırlayacağınıza eminim. Ama unutmayın ki oğul oğul akan o ispinozların, serçelerin, sakaların ve minik kırılgan mavi kuşların konduğu mesire yerlerinden hiç bir iz kalmadı bu güzel kentte. Her taraf yeşil camlı "metalkondu"*larla kaplı artık. Doğal, dikenli çalı örtüleri de bitti ne yazık, kazıcı grayderlerle sökülüp kökleri çoktan kazındı.

Değerli yazarımız Yaşar Kemal'in romanında türetilmiş pek çok yeni sözcük de vardı, benim önceden pek kullanmadığım ama aşina olduklarım da vardı. Ben de burada ilk kez 2003 de yazdığım bir öykümde kullandığım "metalkondu"* kelimesini okurlara sunmak isterim. Kendimce dilimize bir katkıda bulunmaya çalışarak. Başka yerde görmediğim için ilk kez kendimin kullandığını düşünüyor olabilirim.

Bu romanı niye tanıtıyorum. Şimdi de onu söylemeliyim değil mi? Okutun bu güzel eseri "Kuşlar da Gitti"yi okumakla kalmayın, okutun, gençlerimize de okutun. Yaşamın gerçeklerini ortaya koyan, eski geleneklerden esintiler taşıyan, memleket gerçekleri de, sevgi tomurcukcukları da içeren büyük bir roman okusunlar.

"Türkiye’nin evrensel yazarı Yaşar Kemal YKY’de..." diye başlayan yazıda netkitap sayfasında: " Yaşar Kemal Anadolu’nun binlerce yıllık kültüründen beslenerek yazdığı büyük ve modern romanlarla, ABD’den İngiltere’ye, İtalya’dan Tunus’a, Norveç’ten Kanada’ya, dünyanın dört bir yanında tanındı. Yazdıkları doğu ile batı arasında köklü bir kültürün ve verimli bir coğrafyanın yarattığı, çağlar ötesi gür ses olarak kabul edildi, sevilerek okundu; okunuyor. " diye yazıyordu.

Bizler, gerçekten evrensel yazarımızı gerektiği şekilde okuyup anladık mı?

Bundan nerede ise 30 yıl önce yayımlanmış bu romandaki sosyolojik olgular, o gün acaba kaç politikacımızca doğru dürüst okunup da değerlendirildi sorusu da düştü usuma.

Yaşar Kemal aslında toplumla ilgili önemli çözümlemelerde bulunmuş. Yaşanılan kentlerden savrulmanın yarattığı sıkıntıları, sonucunda değişmeyen bir yazgıymışçasına yaşanan yoksunlukları, yoksullukları daha 1978'lerde çözümlenmiş olarak sunmuş "Kuşlar da Gitti" romanıyla.

Politikacılar ne yaptı, o günden bu günlere?

Yaşar Kemal'i bu büyük yazarımızı, usta romancılığı önünde, bir kez daha saygı ile selamlamak isterim.



YAŞAR KEMAL

Kuşlar da Gitti YKY yayınları

9 baskı İstanbul, Ekim 2008
ISBN 978 - 975- 08- 0721-9

YKY 1. baskı Ocak 2004

Kitabın ilk baskısı Cem Yayınevi 1978

1978 -2003 Cem yayınevi, Tekin Yayınevi, Milliyet yayınları, Toros yayınları , Adam Yayınları


Kapaktaki Resim: Abidin Dino


http://www.netkitap.com/kitap/48039/kuslar_da_gitti.htm