M. KEMAL 'DEN ANILAR

ÖLÜMÜNÜN 83 YILINDA

MUSTAFA KEMAL ve TOPKAPILI

               MEHMET

Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk aramızdan ayrılalı 83 yıl oldu. Anadolu insanı Atatürk’ü asla unutmadı. Her zaman olduğu gibi bu yıl da milletçe atamızı anacağız. Okullarımızda konuşmalar yapılacak,  öğrenciler tarafından onun için yazılmış şiirler okunacaktır. Üniversitelerimizde Akademisyenler tarafından onun hakkında gerekli konuşmalar yapılacak ve Atatürk konulu sempozyumlar düzenlenecektir.  Atatürk bir konuşmasında “Cumhuriyetin temeli kültür“ diyordu. Bu alanda da çeşitli bildirimler basında yer alacaktır.  

Ben de kısaca  Atatürk'ün yaşamında yer alan bazı anılarından ve bazı sözlerine yer vermek istiyorum, yararlı olur diye düşünüyorum. Ayrıca bu anıları yazar gazeteci, Yılmaz ÖZDİL'in "M.Kemal"^ adlı kitabından alıp  sizlerle paylaştım. Sayın ÖZDİL'e   sonsuz teşekkürlerimi  sunuyorum..

·       Avusturyalı ressam Victor Krauz, Türk cephelerinde dolaşıyor, savaş resimleri yapıyordu. Mustafa Kemal’i tesadüfen görmüştü, güneş yanığı yüzünü heykele benzetmişti… Kendisinden izin alıp körüklü makinesiyle fotoğrafını çekmiş, portresini tuvale resmetmişti.

                           ***

Savaşın ruhunda yarattığı olumsuz etkiyi azaltmaya çalıysan Mustafa Kemal, biraz olsun huzur bulmak için edebiyata sarılıyordu. “ İstanbul’daki arkadaşı madam Corinne’e rica mektupları yazıyordu.” Hayatın hoş ve iyi taraflarını hissettirecek, savaş yüzünden oluşan sert karakterini biraz olsun yumuşatmak için romanlar göndermesini “ istiyordu.(1)

                          ***

·         Çadırındaki eşyalar, portatif bir demir karyola, portatif bir ahşap masa, masanın üstünde bir gemici feneri, karyolasında bir Siirt battaniyesinden ibaretti. Battaniye Ali Fuat ( Cebesoy ) tarafından hediye edilmişti 

                                  ***

Çanakkale’de kazandığı Kılıç Gümüş Liyakat Madalyası’ nı diğer madalyalardan ayrı tutardı.  Göğsünden çıkarmazdı.  

                                    ***

·       Emrindeki erlerden biri Topkapılı Mehmet’ti. Eski tulumbacıydı. Kolunda meşin bilekli, boynunda muska taşıyordu. Kabadayıydı.

Mustafa Kemal bu bıçkın askerini manga komutanı yaptı. En tehlikeli görevleri hep ona veriyordu. “ Göreyim seni Topkapılı” diyerek sırtını sıvazlıyor, her defasında bir bölük asker göndermiş kadar netice alıyordu.

Topkapılı’yla temasını hiç koparmadı.

19 Mayıs’ta Samsun’a çıktığında, gizli istihbarat için kurduğu Mim Mim Grubu’nun başına getirdi. Anadolu’ya silah, cephane, adam kaçıran bu yurtsever kabadayı “ Topkapılı Cambaz Mehmet” adıyla nam saldı. Sustalı, tabancalı onlarca elemanı vardı. Sokakta müthiş bir istihbarat ağı kurmuştu. Yaprak kımıldasa haberi olurdu. Filmi çekilen operasyonlara imza attı.  Mesela, İngiliz işgal Kuvvetleri Komutanı General Harrington’ın makam otomobilini çaldı, kendisi sürerek götürdü. Ankara’da Mustafa Kemal’e hediye etti.

                                   ***

Bizzat Atatürk tarafından İstanbul milletvekili olması için teklife bulunuldu, teşekkür ederek kabul etmedi. “ Koşum tutmaz bir insanım, müsaade buyurun serbest kalayım” dedi. TBMM tarafından 1500 maaş bağlandı, onu da kabul etmedi, Kızılay’a bağışladı…  

                                  ***

Milli Mücadele savaşları sırasında Mustafa Kemal siperleri geziyordu. Kum çuvallarına çivilerle çakılmış kâğıtlar gördü. Kur’an-ı Kerim’den ayetlerdi, mürekkeple yazılmıştı.

“ Kim yazdı” diye sordu?

“ İstanbullu Macid “ dediler.

“ Çağırın” dedi.

    Macid koşarak geldi.

    Komutan elini omuzuna koydu…

“ Bunlar sanat eseri yazılar, memleket böyle sanatkârları kolay yetiştirmiyor, derhal siperden çık,  İstanbul’a dön, yazmaya devam et” dedi. Daha sonra terhis etti. ( 2 )

O Macid ( adlı sanatkâr), dünyaca ünlü oldu. Hat sanatçımız Macid Ayral oldu. Yazı sanatında Osmanlı’yla Cumhuriyet arasında köprü kurdu. Şişli, Bebek, Davutpaşa gibisi İstanbul Camilerine. Topkapı Sarayına yazılar yazdı.

                                   ***

                    BİGALI MEHMET

Gazi Mustafa Kemal’in arılarında bir de Bigalı Mehmet’in adı geçiyor.

Bigalı Mehmet Çavuş, Seddülbahir’de vuruşuyordu. Mermisi bitince tüfeğini kırarak İngilizlere fırlatmıştı. Tüfek parçası kalmayınca taş fırlatarak mücadele etmişti. İstihkâm küreğiyle saldırmıştı. Başından ciddi şekilde yaralanmıştı, avuçları paramparça idi ama,   İngilizleri püskürtmeği başarmıştı.

Mustafa Kemal bu kahramanlığı duydu…

Yanına çağırdı, Bigalı Mehmet’e gümüş sigara tabakası hediye etti.

Çanakkale Boğazı komutanı Cevat Paşa’ya rapor yazdı. Örnek olması için ödüllendirilmesini talep etti. Muhabere Madalyası verilmesi sağladı.

                               ***

·        Bu olay,  İstanbul gazeteleri tarafından haberleştirildi. Bigalı Mehmet Çanakkale’nin sembolü haline geldi…

Mustafa Kemal tarafından madalya sahibi yapılan, memlekete tanıtılan Bigalı Mehmet Çavuş,” Mehmetçik” kavramının isim babası oldu. Bigalı Mehmet’ in verdiği ilhamla, bu olaydan sonra Türk Askerine “ Mehmetçik”  denilmeğe başlandı.

                         ***

Bigalı Mehmet savaştan sonra evine döndü. Biga’nın Bahçeli Köyü’ne döndü. Kendisine teklif edilen maddi yardımları asla kabul etmedi. Tabak soyadını aldı ama daima Mehmet Çavuş olarak anıldı. 3 Şubat 1964‘te 86 yaşındayken vefat etti. Köyünde toprağa verildi.  Bu Kahraman askeri saygıyla ve rahmet anıyorum.

Böylesine kahramanlar sayesinde Çanakkale geçilmez oldu ve Çanakkale geçilemedi...

 İngilizler ellerinde kalan 134 bin asker, 14 bin at, 400 civarında top ve iki bin motorlu aracı ile Gelibolu’dan çekilip gittiler. Mustafa Kemal o günü şöyle özetliyordu: “ Kaçtılar ve yalnızca konserve kutusu bıraktılar!”…

                    ***

Mustafa Kemal Diyarbakır’a atandı.

Paşa oldu.35 yaşındaydı.

Van Gölü’nden başladı, Sason, Mutki, Silvan, Garzan, Malabadi, Kulp, Dargeçit, Midyat, Palu, Hizan, Mardin, Siirt, Bingöl, Elazığ gibi adı geçen bölgelerde basmadık yer bırakmadı.  Bitlis’i, Muş’u düşman işgalinden kurtardı. Mustafa Kemal’e yenilen Rus Genelkurmayı’nın raporunda şu değerlendirme yapılmıştı:

“ Türk komutanları arasında halk tarafından en çok saygı göreni, cesur, muktedir, azimkâr, azami derecede müstakil fikir sahibi, herkes tarafından itibar görüyor, şöhretini Bingazi’deki başarılarıyla kazandı. Çanakkale Savaşında iki defa durumu kurtardı” diye  rapor halinde  rapor ediyordu….

Atatürk’ün vefatının 83. Yılı münasebetiyle anılarından söz ettik. Aramızdan ayrılışının 83 yılında Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ü saygı, özlem ve minnetle anıyoruz. Mekânı cennet olsun diyoruz.  Atatürk unutulmaz bir şahsiyettir.

       Kaynak:

1-M. Kemal  / Yılmaz Özdil, Kırmızı Kedi Yayınları

   18. Basım Aralık 2020- İstanbul.

 2-A.g.e.

          Abdülkadir GÜLER

          07 Kasım 2021-  Söke