Öğretmenler Günü ve Hasan Ali Yücel

24 Kasım Öğretmenler günü. 1980 yılında beri kutlanmakta. 24 Kasım 1928 tarihinde Millet Mektepleri Kararnamesi yürürlüğe girmiş. Yeni harflerin halka öğretilmesine karar verilmiş, yurdun dört bir köşesinde seferberlik ilan edilmiş. Başöğretmen Atatürk, o zamanın Milli Eğitim Bakanı Mustafa Necati bey (kendisi ne yazık ki 1.1.1929 da 35 yaşında vefat etmiş).

O yıllarda savaştan çıkmış halkın eğitilmesine büyük önem gösteriliyordu. Aydınlanma, Türkiye Cumhuriyeti için en önemli mesele idi. Halkı eğitecek öğretmenlerin yetiştirilmesi uzun bir süreç istiyordu, cumhuriyetin bu kadar uzun zaman beklemesi düşünülemezdi. Atatürk’ün önerisiyle askerlikte başarılı görülen onbaşı ve çavuşlardan seçilen kişilere kurslar verilecek ve bu kişiler vatanın birçok köşesine dağılarak diğer halkı, gençleri eğitmesi sağlanacaktı. İlk kurs 1936 da dönemin bakanı Saffet Arıkan tarafından Eskişehir’de açıldı. Bu çalışma 1948 yılına kadar sürdü.

Bu kısa bilgiden sonra Milli Eğitim Bakanlığının unutulmaz isminden, Hasan Ali Yücel’den bahsetmek istiyorum. Kendini eğitime adamış, Türkiye’nin aydınlanması için çırpınan Hasan Ali Yücel, Türk eğitim dünyasının en önemli kişisidir. 1935 yılında meclise giren, Atatürk’ün ölümünden sonra ( Saffet Arıkan’dan sonra ) 28.12.1938 de Milli Eğitim Bakanı olmuş. 7 yıl 7 ay 7 gün bakanlık yapmış, 05.08.1946 da bakanlıktan ayrılmış. Yücel’in hayatını ayrıntılı öğrenmek isteyenler çeşitli kaynaklardan faydalanabilir. Bence her öğrencinin, her eğitmenin, her ülkesini seven vatandaşın Hasan Ali Yücel’i iyi tanıması lazım.

Yücel bizlere ne kazandırmış?

496 adet dünya klasiğini Türkçeleştirmesi,

Ansiklopedi yayınlanmasının çalışmalarını başlatması ( 13 ciltlik İslam ansiklopedisi 1988 de, Türk ansiklopedisi 1951 de, Sanat ansiklopedisi 1954 de yayınlanmış)

Dergicilik çalışmaların başlatılması (İlköğretim Dergisi, Teknik Öğretim Dergisi, Tercüme Dergisi, Tarih Vesikaları Dergisi, Kadın-Ev Dergisi, Köy Enstitüleri Dergisi )

Ankara Devlet Konservatuarı kurulması (Müzik ve Tiyatro )

Ankara Fen, İstanbul Teknik ve Ankara Tıp Üniversitesi onun dönemin açılmış

Türkçe İmla Kılavuzu, Gramer Terimleri, Coğrafya ve Felsefe Terimleri, Hukuk sözlüğü, Türkçe sözlük yayınlandı

Ders kitapların standartlaştırılması
Beden Eğitimi ve Spor Örgütü nün kurulması
Ve en önemlisi Köy Enstitüleri

Her biri sayfalar dolusu anlatılacak çalışmalar.

Son olarak O’nun bir iki deyişini aktarmak istiyorum

“ Aydınlanma ruhunun ilk anlayış ve duyuş aşaması, insan varlığının en somut bir biçimde anlatımı olan sanat eserlerinin benimsenmesiyle başlar. Sanat şubeleri içinde edebiyat, bu anlatımının us gücü unsurları en zengin olanıdır. Bunun içindir ki bir milletin, diğer milletler edebiyatını kendi dilinde, daha doğrusu kendi kavrayışında yinelemesi, zeka ve anlama kudretini o eserler oranında artırması, canlandırması ve yeniden yaratmasıdır.”

“Köylü insanını öyle canlandırmalı ve bilinçlendirmeli ki, onu hiçbir kuvvet yalnız kendi hesabına ve acımasızca sömüremesin”

Mustafa Kemal bir gün şu soruyu sordu: Türk milleti, ne zaman kendini kurtulmuş sayabilir?

H.Ali Yücel’in cevabı ise : Paşam, Türk milleti ne zaman kurtarıcı arama ihtiyacını duymayacak hale gelirse, o zaman kurtulmuş olur.

O zor yılların eğitim anlayışı, günümüzün bütün eğitimcilerine ders olsun.