Okullarda pozitif değişim 2: Rehberlik ve insan odaklılık

EĞİTİM REFORMU OKULDAN BAŞLAR

Türkiye'nin geleceğini kurmak için eğitim sistemimizi yenilemek şart hale gelmiştir. Eğitim sistemimizde reform okullardan başlayacaktır, başlamalıdır. Okullarımız teker teker iyileşirse eğitim sistemimiz de büyük ölçüde iyileşecektir. Türkiye olarak eğitim alanında küresel rekabet avantajına sahip olmak ve geleceğimize yön vermek istiyorsak işe okullarımızdan başlamalıyız. Bu yazı dizisinde okul yönetimi ve eğitim liderliği için çok boyutlu bir perspektif sunmaya çalışacağım.

OKULLARIMIZI 21. YÜZYILA TAŞIMAK

Okullarımız 21. yüzyılda nasıl olmalı? Eğitim kurumlarımızda kurumsal gelişim nasıl uygulanır? Okullarımızda toplam kaliteyi nasıl uygularız? Okul müdürlerimiz kurumlarında nasıl stratejik atılım başlatabilirler? Bu yazı dizisinde bu ve bunun gibi pek çok sorunun cevabına değineceğim. 2002-2004 yılları arasında pek çok okulu gezme, data toplama, müdürlerimizle görüşme ve onlara eğitim verme fırsatım oldu. Bu dizide bu deneyimlerimi de yansıtmaya çalışacağım. Buradaki pek çok bilgi ve uygulama, hem devlet okulları hem de özel okullar için geçerlidir. Aynı zamanda bu yöntemler dershanelerimiz tarafından da rahatlıkla uygulanabilir.

DOKUZ BOYUTLU OKUL YÖNETİMİ VE EĞİTİM LİDERLİĞİ

Eğitim kurumlarımız için yeni bir model ortaya koymaya çalıştık: "Dokuz Boyutlu Okul yönetimi ve Eğitim Liderliği Modeli". Bu model, eğitim yönetiminde Batı işletme literatüründe ve Doğuda var olan bilgi kümelerini, araştırmaları ve modelleri bütüncül bir çerçeveye ve çatıya oturtmaktadır. Okul yönetimine farklı bir yaklaşım ile bakmaya çalıştık. Bilgiye dayalı, sistemci, farklı, esnek, bütüncül bir bakış açısı sunmaya çalıştık.

Bu yazı dizisinde okullara dokuz ayrı perspektiften ve boyuttan bakacağız. Okul yöneticiliğinde farklı durumlarda kullanılması gereken farklı düşünme araçları sunacağız. Okullarımız için ISO 9001 benzeri bir "Sıfır Merkezli Toplam Kalite Modeli" ve "ZERO 360" standartları ve kontrol listesi ortaya çıkacak.

EĞİTİM LİDERLİĞİ VE OKUL YÖNETİMİNDE 2. BOYUT:

REHBERLİK VE İNSAN ODAKLILIK YAKLAŞIMI

HİZMETKAR VE REHBER LİDERLİK

Önce insan
Hizmet odaklılık
Eğitim Liderliği
Velilerin ve öğrencilerin memnuniyeti
İlişki bankasına yatırım yapma
Empati ve esnek iletişim
Öpretmenlere koçluk ve birebir ilgilenme
Takım elemanlarının ihtiyaçlarını karşılama

BİR REHBERLİK TAVSİYESİ:

“Okulda ders içinde ve dışında öğrencilerle beraber olduğunuz zamanlarda onlarla ilişkinizin kalitesi sizin ve okulunuzun başarısının en önemli nedeni. Bu zamanlarda öğrencilerle yakınlık oluşur ve asıl rehberlik yapılır. Bu zamanları çok iyi kullanın. Çünkü bu saniyeler gerçek anlardır.”

ÖĞRETMENLER VE İNSAN KAYNAKLARI UYGULAMALARI

• Fikir, karar ve hareket yetkisi
• Esneklik
• Empowerment
• Sorumluluk = Yetki
• İnisiyatif ve risk almayı teşvik
• Özel hizmet eğitimleri
• Organizasyon piramidinin yassılaştırılması
• Ödüllendirme

OKUL YÖNETİCİLERİNE TAVSİYELER

1. Her sabah çalışanlarınızın, öğretmenlerinizin arasında dolaşın, selamlaşın, şakalaşın, hal hatır sorun.
2. Çalışanlarınızla ve öğretmenlerinizle yemek / piknikler organize edin.
3. Kurumda öğretmenler için güzel hediyeler ve sürprizler hazırlayın.
4. Ön cephe çalışanlarınızı, sekreterinizi, öğretmenlerinizi tam yetkilendirin.
5. Veliler her zaman haklıdır. Haklı olmadıkları durumlarda önceki kural geçerlidir.
6. Her hafta belirli zamanınızı öğrencilerinizle geçirin. Onların hayallerini, fikirlerini, problemlerini ve önerilerini öğrenin.
7. Öğrencilere hoş sürprizler hazırlayın.
8. Network’unuzu genişletin. Diğer okullarla bir araya gelin. İyi eğitimcilerle bir araya gelin ve iletişim kurun. Eğitim kongre ve toplantılara katılın.
9. İlişkilere yatırım yapın. Kişisel yakınlık kurun.

YENİ FİKİRLER

• Öğretmenleri eşleri ve aileleriyle beraber çağırıp piknik yapma ve hediye vererek onore etme
• Anneler gününde öğrencilerin anneleri için hediyeler
• Öğrencinin rehber öğretmeninin iletişim bilgilerini ve kurumsal logoyu bir buzdolabı yapışkanı süs eşyasına bastırarak velilere hediye etmek
• Sınavda başarılı olmuş veya problem olan öğrencileri evlerinde ziyaret etmek. Takım elbise ile şık görünümde giderek ailesine bir gül ve öğrenciye bir oyuncak hediye etmek.

KONTROL LİSTESİ

? Velilerin beklentileri sürekli aşılıyor mu?
? Velilere call center hizmeti var mı?
? Veliler arasında hedef kitle ve segmentasyon çalışmaları yapıldı mı?
? Çalışanlar ve öğretmenler kendilerini bir aile ortamında hissediyorlar mı?
? İçinizden gelerek insanların hatırını, derdini, çocuklarının durumunu soruyor musunuz?
? Her meslekten ve çevreden ilişki kurduğunuz insanlar var mı?
? Sosyal yaşamınız ve ağınız zengin mi?
? Güler yüzünüz davranışlarınıza yansıyor mu?

ZERO 360 STANDARTLARI BOYUT 2

Okulunuzda aşağıdaki konular nasıl ele alınıyor? Aşağıdaki alanlarda performansınızı değerlendirin:

• Öğretmenlerimizin ve çalışanlarımızın tümü dershanemizde çalışmaktan memnundurlar.
• Özel günlerde öğretmenlerimize çeşitli hediyeler verilmekte, moral geceleri düzenlenmektedir.
• Tüm öğrencilerimizin velileri ziyaret edilmiştir.
• Tüm öğrencilerimizin ayrıntılı rehberlik bilgileri kayıt altına alınmıştır.
• Öğretmenlerimiz rehberlik faaliyetleri için ekstra ve gönüllü olarak zaman ayırmaktadırlar.
• Öğrencilerimizin sınav sonuçları elektronik ve mobil yollarla kısa sürede onlara ve ailesine ulaştırılmaktadır.
• Öğrenci ve veli şikayetleri birinci derecede önemde ele alınmaka ve acilen çözüme ulaştırılmaya çalışılmaktadır.
• Sınavda iyi skor alan başarılı öğrencilerimize ve ailelerine özel hediyeler gönderilmektedir.
• Danışmadaki görevlimiz ve sekreterlerimiz güleryüzlü, nazik ve etkin olarak kurumumuzu en iyi şekilde temsil etmektedirler.
• Tüm öğrencilerimizin aileleri (anne babanın mesleği, sosyoekonomik profili, hobileri, tercihleri vb.) ile ilgili bilgiler anket yöntemiyle toplanmıştır.
• Her öğrenci ile ilgili performans, aile, rehberlik bilgilerinin saklandığı bir dosya tutulmaktadır.
• Okulumuzda öğrencilerin istek ve yorumları için bir dilek kutusu bulunmaktadır.
• Öğrencilerin seçilen öneri, istek ve şikayetleri ile bunlara verilen yanıtlar ve alınan tedbirler dershane giriş katında bir panoya asılmaktadır.
• Okulumuzda çalışanların ve öğretmenlerin aralarında çok yakın ilişkiler ve samimi bir aile havası hakimdir.
• Öğrenci velileri ile öğrencinin durumu ile ilgili sık ve düzenli şekilde iletişim kurulmaktadır.
• Öğretmenlerimize sahip çıktığımızı gösteren yan haklar ve hediyeler verilmektedir (örnek: erzak malzemeleri, çocuğuna bir miktar burs vb.)
• Öğrencilerin akademik, sosyal, duygusal ve fiziksel ihtiyaçları sezilmekte ve dengeli olarak karşılanmaktadır.
• Öğretmenlerin her birinin eğitim ihtiyaç analizi yapılmaktadır.
• Öğretmenlerin her birinin kariyer planlaması yapılmaktadır.
• Öğretmenlerin özel hayatları ile ilgili bilgi sahibi olunmakta ve aileleri ile ilgilenilmektedir.
• Personele ve öğretmenlere düzenli olarak hizmet içi eğitimler verilmektedir.
• Çocuğunu gönderen ailelerin diğer çocukları ile ilgili bilgi alınmaktadır.
• Velilerden düzenli olarak geribildirim, öneri ve şikayet alınması için bir sistem kurulmuştur ve etkin işlemektedir.
• Öğretmelerle ve öğrencilerle beraber piknik, gezi, rehberlik ve spor organizasyonları düzenlenmektedir.
• Okulumuzdaki öğrenciler ve onların velileri psikolojik danışmanlık ve rehberlik faaliyetlerinden memnundurlar.
• Okulumuzdaki psikolojik danışmanlık ve rehberlik birimi yetkin uzmanımızla ve modern araçlarla etkili şekilde hizmet vermektedir.
• Anneler ve babalar gününde öğrencilerin velileri için hoş sürprizler ve hediyeler hazırlanmaktadır.