Pera Müzesi'nde Mors Performansı

Geçenlerde bir belgeselde Morsların suda yüzerken çıkardıkları sesleri duymuştum, doğal yaşam ortamında ve dış baskılar olmaksızın, hüzünlü buruk seslerdi. Okyanusun sonsuz büyüklüğünü de düşününce insan bir tuhaf oluyor, sese farklı simgesel anlamlar yükleyiveriyor.  Keşke bir daha dinleyebilseydim diye düşünmüştüm.  

O anda çok eski zamanları anlatan  korsan filmlerinde   korsanların  üfledikleri boynuz şeklinde kavisli deniz kabukları gelmişti aklıma.  Onların da kuşkusuz bir adı var ama arayamadım şimdi. Kabukların, üflenince  verdiği ses, Morsların çıkardığı   o kalın tok haşmetli sesi andırıyordu. Pera Müzesinde böylesi bir müzik etkinliği olacağını kırk yıl düşünsem aklıma getiremezdim.

12 Eylül Çarşamba 20:00’de  Pera Müzesi Sergi Salonu'nda Karahan Kadırman ’ın kurduğu Mors, görsel ve işitsel bir performan gerçekleştirecek diye okuyunca pek  sevindim.   Felsefe, kavramlar ve sanatla yakın ilişki içinde olan Mors, farklı ve deneysel çalışmalar üretiyor.Performans ücretsiz.

Şimdi Mors Performansı  hakkında  bilgiyi  de olduğu gibi aktarmadan  önce hiç unutamadığım, seslerden biri de buzlu camın  kırılıp yavaş yavaş inerken, yaydığı değişik, büyülü  tınıdır. Yıllar önce gecenin bir yarsında,  kar fırtınasında cam açılıverince çarpan kapının büyük buzlu camı, paramparça olup yavaş yavaş dökülürken uyku mahmurluğunda duyduğum o sesi de hiç unutamam. İstanbul Kültür sanat festivali'nde belki de ilk yılllarda böyle bir grup da izlemiştim.  

Mors Hakkında

Mors Alfabesi ve Deniz Aygırı (Balina Atı) nın çıkardığı sesler üzerinden düşünülerek, günümüzde iletişimsel ritmin kullanım şekillerine protest bir yaklaşımda bulunan projenin genel ismi ortaya çıkıyor. Müzik dili; emprovize, experimental türler ve atmosferik alan yaratmaya dayalı olan performasın, Uzakdoğu Sahne Sanatları ve Anadolu’da uzun yıllar kullanılmış enstrumanlarla, gölge oyunu seyirlerinden gelmesi de geleneksel tarafını olusturmaktadır.

Mors isimli görsel-işitsel projenin temellerini kuran Karahan Kadırman, 2000 yılında sanatlararası iletişim, toplum bilim, çağdaş ve ethnic müzikler üzerine projenin müzik bilimsel araştırma çalışmalarına başladı. Proje ile ilgili müziksel tını sentezleri ve alan kayıtları üzerine enstruman çalışmalarında bulundu. 2006 yılında İzmir K2 Güncel Sanat Merkezi' nde perde üzerinde ayrıntıları aradan kaldırıp, ışığın uzak - yakın ilişkisi ile görsel, yapılan müzik ve kayıtlarla işitsel olan performansın ana hatlarını oluşturdu.

2007 yılında deneysel elektronic formları, zamansal deformsyonları ile elektronic music kompozitörü Efe Akmen  Mors'a katıldı. İkili 2008 yılında German Film Museum Frankfurt ' ta kuratör  Heike Stockhouse tarafından yapılan  “Made in Turkey” sergisine proje grubu olarak çağrıldı. “1978'den 2008'e Türk Sanatçıların Konumları”nı konu alan sergide “Communication” teması ile ses ve ritm arkiteplerinin (temel biçimlerinin)  algılanma ve iletişim seviyeleri olarak anlatıldığı audiovisual performansı sergiledi. Felsefe, görsel ve işitsel tüm kavramlar ve sanatlarla yakın ilişki içinde olan Mors bugüne kadar birbirinden farklı deneysel türlerde çalışmalar sergileyerek kayıt çalışmalarında bulundu. Ulusal ve Uluslararası çeşitli sergi,  ve performansların yanı sıra, kısa-belge film çalışmalarında bulundu. Mors zaman zaman konuk olan diğer müzisyenler ile performanslarına devam ederken, çalışmalarını İstanbul ve Hamburg ’ ta kendi  stüdyolarında sürdürmektedirler.

Şimdi aşağıdaki  ilk link müzenin sayfası. İkinci link ise büyük olasılıkla yeni moda adıyla yunus parkıdır, mors parkıdır diye açılan ve hayvancıklara eziyet  edildiğini düşündüğüm yerlerden birinden olmalı.
İşte sanatın ayrımı burada.  Zavallı hayvanı alıyorlar,  doğal ortamından koparıyorlar, kimbilir ne ezalar çektirerek ve hırpalayarak şartlandırarak videoda duyacağınız  farklı sesleri çıkarttırıyorlar. İnsanlar da çocuklarıyla gidip böylesi yerlerde gülüp eğleniyoruz, dünyanın geri kalan bölgelerindeki sisi ve gözyaşını görmezden gelerek  hakkahalar atıyoruz. .
Sanat ise, doğada olanı taklit yoluyla üretiyor,  diye düşünerek gideceğim bu performansa. Umarım kavanozda sergilenen  bir Mors yavrusuyla karşılaşmam. Espriydi.  Zaten bir erişkin Mors 1700kg geldiğine göre, yavrusunu da sığdıracak kavanoz zordur değil mi?     

Mors Performansı Pera Müzesi’ndeki  “Deneyimin Ötesi” sergisi kapsamındayapılan etkinliklerden.
12 Eylül Çarşamba 20.00  Sergi Salonu

Concept
Mors/"Interdisciplinarity Communication"
musical performance

Project,Performance & Composer / Karahan Kadırman
Visual / Abdulaziz

Performans sergi galerisinde gerçekleştirecektir.

Etkinlik ücretsizdir.

Pera Müzesi
Meşrutiyet Caddesi No: 65 
34443 Tepebaşı - Beyoğl

www.peramuzesi.org.tr
facebook.com/PeraMuzesi.Museum
twitter.com/PeraMuzesi

Ayrıca perşembe günü Ümit Ünal söyleşisi ve cuma akşamı da bir Fransız Filmi gösterimde olacak.